26 Μαρτίου 2010

Η αφιλοχρηματία του Καποδίστρια καί η φιλοπατρία του

της Ελένης Κούκκου, Καθηγήτριας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν
«…Πρὶν ἔρθῃ εἰς τὴν Ἑλλάδα, διὰ νὰ ἀναλάβῃ Κυβερνήτης ὡς Ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσσίας, διαπρέψας ὡς ὁ σπουδαιότερος καὶ δεινότερος διπλωμάτης τῆς Εὐρώπης καὶ διεθνῶς, ἀπέστελνεν συνεχῶς εἰς τὴν ἀγωνιζομένην Ἑλλάδα πολεμοφόδια καὶ τρόφιμα καὶ ἐβοηθοῦσεν μὲ ἰδικά του ἔξοδα νὰ σπουδάζουν πολλοὶ ἑλληνόπαιδες εἰς εὐρωπαϊκὰ Πανεπιστήμια εἰς ὅλους τοὺς κλάδους, διὰ νὰ εἶναι ἐφικτὴ ἡ ἐπάνδρωσις τῶν διαφόρων ὑπηρεσιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, ὅταν θὰ κατώρθωνε νὰ ἀποτινάξῃ τὸν τουρκικὸν ζυγὸν καὶ ἠλευθερώνετο ἡ Ἑλλάς. Τὸ 1822 ὑπέβαλεν τὴν παραίτησίν του ἀπὸ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσσίας, πλὴν ὅμως ὁ Τσάρος, λόγῳ τῆς πολυτίμου ὑπηρεσίας του, τὸν ἔκρινεν ἀναντικατάστατον καὶ δὲν τὴν ἐδέχθη, ἀλλὰ τοῦ ἔδωσεν ἄδειαν ἐπ᾿ ἀόριστον μὲ ὅλα τὰ προνόμια τοῦ ἀξιώματός του. Ἐγκατεστάθη εἰς τὴν Γενεύην, ὅπου, ἐνῷ ἠδύνατο νὰ κατοικήσῃ εἰς ἕν πολυτελέσατον οἴκημα, νὰ ἔχῃ 4 ἅμαξας καὶ ἱκανὸν ὑπηρετικὸν προσωπικόν, ὅμως ὁ Καποδίστριας κατώκησεν εἰς δύο πτωχικὰ δωμάτια, εἶχε μόνον μία ἅμαξαν καὶ ἕνα ὑπηρέτην. Εἰς τὰς ἐρωτήσεις τῶν ἀριστοκρατῶν καὶ λοιπῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων, διατί τὸ ἔπραττε αὐτό, ἔδιδε τὴν καταπληκτικὴν ἀπάντησιν, « κρούων ταυτοχρόνως τὴν θύραν τῶν πλουσίων καὶ τῶν πτωχῶν, ζητῶν τὸν ὀβολόν των διὰ νὰ ἀποστέλλω τρόφιμα καὶ πολεμοφόδια εἰς τὸν ἀγωνιζόμενον ἑλληνικὸν λαὸν, ἔπρεπε νὰ διδάσκω διὰ τοῦ παραδείγματος. Περιώρισα τὰ ἔξοδα διὰ ἐμὲ καὶ τὸν ὑπηρέτην μου μόνον εἰς 60 φράγκα τὸν μῆνα καὶ ὅλον τὸν ὑπόλοιπον μισθόν μου τὸν διαθέτω διὰ τὴν Ἑλλάδα.
»...Ὅταν ἀνέλαβεν ὡς κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος τοῦ προσεφέρθη πολυτελὴς κατοικία. Ὁ Καποδίστριας δὲν τὴν ἐδέχθη συμμεριζόμενος τὴν δυστυχίαν, ἡ ὁποία ἐπεκράτη εἰς τὴν χώραν. Μὲ ἰδικά του ἔξοδα, ἐπεδιορθώθησαν ἁπλαὶ κατοικίαι εἰς τὴν Αἴγιναν καὶ τὸν Πόρον καὶ ἔζη λιτότατα. Ὁ ἀντικαποδιστριακὸς Γερμανὸς ἱστορικὸς Μέντελσον-Μπαρτολντι, ὁ ὁποῖος τὸν ἐπεσκέφθη, ἔγραψεν: «ἡ μοναδικὴ διακόσμησις τοῦ κυβερνητικοῦ "μεγάρου" εἶναι ὁ λαμπρὸς ἥλιος τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ λατρεία τῶν Ἑλλήνων μὲ τὴν ὁποίαν δικαίως τὸν περιβάλλουν». Ὁ γραμματεύς του Νικόλαος Δραγούμης διηγεῖται καὶ διὰ τὴν ἁπλὴν ἀμφίεσίν του κατὰ τὴν πρώτην περιοδείαν του εἰς τὴν Κόρινθον: «τῆς ὅλης κυβερνητικῆς πομπῆς προηγεῖτο ὁ ταχυδρομικὸς διανομεὺς Καρδάρας, ὅστις ἦτο ἐνδεδυμένος μὲ βελούδινον χρυσοκέντητο σεγκούνι, ἀκολουθοῦσε ἔφιππος ὁ κυβερνήτης ἐνδεδυμένος ἁπλούστατα καὶ κάτισχνος ἀπὸ τὴν ταλαιπωρίαν καὶ τὴν κακὴν διατροφήν. Οἱ αὐθορμήτως συγκεντρωθέντες ἐνόμιζαν ὅτι ὁ Κυβερνήτης ἦτο ὁ πολυτελῶς ἐνδεδυμένος διανομεὺς καὶ τὸν χειροκροτοῦσαν μὲ ἄπειρες ἐκδηλώσεις ἀγάπης. Ἀρχικῶς ὅλοι διασκέδασαν. Ὅμως ὁ Κολοκοτρώνης δὲν τὸ ἄντεξεν καὶ ἐπλησίασε τὸν Καποδίστριαν καὶ τοῦ εἶπε ὅτι ὁ λαὸς ἔπρεπε νὰ γνωρίσῃ τὸν κυβερνήτην του καὶ ὁ Καποδίστριας ἠρώτησε τὸν Κολοκοτρώνην: «τί θέλεις νὰ κάμνω Θεοδωράκη;» Καὶ ὁ Κολοτρώνης τοῦ ἀπήντησε: «ἡ ὑπερεξοχότης σου νὰ φορέσῃ τὴν κυβερνητικήν της στολήν». Κατόπιν τούτων ὡδήγησαν τὸν κυβερνήτην εἰς παρακείμενον χανίον καὶ τὸν ἠνάγκασαν νὰ ἐνδυθῇ τὴν στολήν, ἡ ὁποία οὐδόλως διέφερεν τῶν δασονόμων τῆς ἀντιβασιλείας!...».
Ὁ ἰατρός του βλέπων τὸν Καποδίστριαν τόσον καταβεβλημένον ἀπὸ τοὺς ἀδιακόπους μόχθους καὶ δραστηριότητάς του, τοῦ συνέστησεν αὐστηρῶς νὰ βελτιώσῃ τὴν τροφήν του. Ὁ Καποδίστριας τοῦ ἀπήντησε: «Οὐδέποτε θὰ ἐπιτρέψω εἰς τὸν ἑαυτόν μου νὰ βελτιώσω τὴν τροφήν, ἀλλὰ μόνον τότε, ὅταν θὰ εἶμαι βέβαιος, ὅτι δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνα Ἑλληνόπουλο, ποὺ νὰ πεινᾶ...»
Ὁ λίαν εὐσυνείδητος ἄνθρωπος καὶ Χριστιανός, γίγας τοῦ πνεύματος, Ἰωάννης Καποδίστριας εἶχε συλλάβει τὸ νόημα τῆς ζωῆς καὶ ἐμφορούμενος καὶ βιώνων τὸν ἑλληνοχριστιανικὸν πολιτισμὸν, ἐφήρμοζεν ἀπολύτως τὸ Παύλειον: «ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα» (Α’ Τιμ. 6,8) καὶ ἐβίωνε τὴν διδασκαλίαν τοῦ Σωκράτους: «ὅσας ὀλιγωτέρας ἀνάγκας ἔχει ὁ ἄνθρωπος, τόσον πλησιέστερα πρὸς τὸ θεῖον ἐστί, τὸ γὰρ θεῖον ἀνενδεὲς ἐστί».
* ΙΔΡΥΜΑ ΠΡΟΑΣΠΙΣΕΩΣ ΗΘΙΚΩΝ & ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ

Δεν υπάρχουν σχόλια: