Οι αναζητήσεις ενός νέου

Από το βιβλίο του Διον. Φαρασιώτη «Οι γκουρού, ο νέος και ο γέροντας Παϊσιος»

«Ζούσα και κινιόμουν βουτηγμένος μέσα σε ένα μυστήριο. Ο κόσμος, η ζωή ένα μεγάλο μυστήριο… Το πιο κοντινό μου μυστήριο ήταν ο ίδιος ο εαυτός μου. Ερωτήματα όπως γιατί υπάρχει ο κόσμος; Υπάρχει Θεός; Πως πρέπει να ζήσω; Ποιος είμαι; ποια είναι η φύση μου; Θα πάψω να υπάρχω μετά τον θάνατο; Ποιο είναι το νόημα, ο σκοπός της ζωής; Οι άνθρωποι γύρω μου, η κοινωνία, ζούσαν χωρίς να ασχολούνται καν με τέτοιου είδους απορίες. Η ζωή της κοινωνίας είναι προγραμματισμένη με βάση κάποιες οικονομικές αξίες…..»
«Η ζωή μου ήταν προγραμματισμένη… Θα πάρω το πτυχίο μου, θα πάω στρατό, θα πιάσω μια καλή δουλειά, (Πρωί-πρωί θα σηκώνεσαι να πας στη δουλειά, ένα οκτάωρο άχαρης συνήθως εργασίας που ρουφάει όλη την ενέργειά σου, μετά σπίτι, φαγητό λίγος μεσημεριανός ύπνος, τηλεόραση για αποχαύνωση, ποδόσφαιρο, χαζοεκπομπές και φυσικά οι ειδήσεις για να μας πουν τι θα πρέπει να μας ενδιαφέρει και τι γνώμη πρέπει να έχουμε για διάφορα δευτερεύοντα θέματα, μετά ύπνος και πάλι από την αρχή…) ύστερα θα παντρευτώ, θα κάνω παιδιά, οικογένεια, θα πάω μερικά ταξίδια-διακοπές, θα βγω στη σύνταξη, θα πεθάνω… Το σχέδιο ήταν έτοιμο…Με τρέλαινε η ιδέα ότι θα περάσει έτσι η ζωή μου, χωρίς να ξέρω τι μου γίνεται…»
« Ήμουν 19 χρονών. Δεν είχα καμία σχέση με τη θρησκεία… ήμασταν υλιστές. Είχαμε διαβάσει μαρξισμό, διαλεκτικό υλισμό και η φιλοσοφική μας τοποθέτηση ήταν υλιστική. Δεν πιστεύαμε στο διάβολο. Ούτε σε πνευματική ερμηνεία του κόσμου ή της ιστορίας. Από την άλλη μεριά ότι ερχόταν από το χώρο της μαγείας το δεχόμασταν, ενώ ότι ερχόταν από το χώρο της θρησκείας το θεωρούσαμε…μικρόμυαλο».
«Τότε ήταν που γνώρισα αυτούς τους ξεχωριστούς ανθρώπους. Τότε ήταν που γνώρισα τον γέροντα Παϊσιο (Αγιορείτη). Τότε ήρθαν οι θαυμαστές εμπειρίες, τα πνευματικά δώρα. Διαλύθηκε η άγνοια και βρήκα τις απαντήσεις. Τι μου είχε χαρίσει ο Θεός»!!!
Τα ερωτήματα που γύρευαν την απάντησή τους ήταν: Υπάρχει Θεός; Ποιος είναι ο αληθινός Θεός; Ποια είναι η αληθινή θρησκεία; Όλες οι θρησκείες, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στον ίδιο αληθινό Θεό ή υπάρχει μόνο μία θρησκεία, ένας δρόμος που οδηγεί στην αλήθεια, στον Θεό;
«Δεν υπάρχουν σοβαρότερα ερωτήματα απ` αυτά μέσα στην ανθρώπινη ζωή, μέσα στο σύμπαν ολόκληρο. Η ποιότητα της ζωής ενός ατόμου εξαρτάται από την έμπρακτη απάντησή του σ` αυτά τα ερωτήματα. Σκεφτείτε πόσο διαφορετική είναι η ζωή ενός άθεου, ενός μουσουλμάνου, ενός ινδουιστή και ενός Ορθόδοξου. Πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους, τη ζωή, τον κόσμο. Πολύ γρήγορα διαπίστωσα την πνευματική μου αδυναμία… Υπήρχε η άποψη ότι όλοι είμαστε το ίδιο. Όλες οι θρησκείες οδηγούν στον ίδιο Θεό. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο ίδιο τέλος… Οι γιόγκι έλεγαν ότι ο ανώτερος δρόμος είναι η γιόγκα και έβρισκαν κουσούρια στους άλλους. Οι μασόνοι κάτι είχαν να πουν για τους υπολοίπους, αναδεικνύοντας στο τέλος τους εαυτούς τους ως τους σοφότερους και καλύτερους. Οι λευκοί μάγοι έλεγαν ότι εμείς ταιριάζουμε καλύτερα στη ψυχοσύνθεση του δυτικού ανθρώπου κ.ο.κ…»
«Είναι αλήθεια ότι ο Χριστός αγαπάει και βοηθάει τον άνθρωπο... Όμως έχουμε και έναν εχθρό. Πονηρό! Που μας πολεμά κρυφά, χωρίς να αποκαλύπτει τον εαυτό του. Προσπαθεί να δημιουργήσει σύγχυση στο νου των ανθρώπων. Προσπαθεί να μας σύρει σε λανθασμένες απόψεις, σε πλάνες περί της ζωής, του κόσμου, του Θεού. Προσπαθεί να μη συνειδητοποιήσουμε ποτέ τις πραγματικές δυνατότητες της ανθρώπινης φύσης μας, που είναι η αιώνια ζωή και η θέωση με τη Χάρη του Χριστού. Πολλές φορές στη διδασκαλία του ο Χριστός μας προειδοποίησε γι` αυτόν. Τον ονόμασε διάβολο, γιατί διαστρέφει τα πράγματα, σατανά γιατί αντιστέκεται στην αλήθεια, ανθρωποκτόνο γιατί χαίρετε για την καταστροφή του ανθρώπου…».
«Αυτός λοιπόν, ο ανθρωποκτόνος, ο πατέρας του ψεύδους, μας πολεμάει στα κρυφά, όταν δεν γνωρίζουμε την ύπαρξή του και στα φανερά όταν ξέρουμε γι` αυτόν. Η δύναμή του είναι η…απροσεξία μας, η τεμπελιά μας. Δεν έχει πραγματική δύναμη πάνω μας. Προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες μας. Ο Χριστός τον συνέτριψε με την σταυρική Του θυσία και την Ανάστασή Του. Είναι νικημένος μια για πάντα. Όμως εξακολουθεί και προσπαθεί να κάνει κακό».
Ο γέροντας (Παϊσιος) με είχε προειδοποιήσει: « Κοίταξε, παιδί μου, υπάρχουν δύο δυνάμεις στον κόσμο. Ο Θεός και ο διάβολος. Εξαρτάται με ποιόν συγγενεύει κανείς. Εγώ είμαι με το Θεό, με το Χριστό. Αυτοί με ποιόν είναι! Έχει και ο σατανάς δύναμη. Κάνει και αυτός κάτι ψευτοθαύματα. Ήταν Αρχάγγελος και διατηρεί τη δύναμή του ως Αρχάγγελος. Τα δώρα του Θεού είναι αμετάκλητα, βλέπεις. Ο Θεός έπλασε τον Αρχάγγελο Εωσφόρο και τον στόλισε με όλες τις αρετές και με πολλές δυνάμεις. Αυτός διέστρεψε τον εαυτό του. Έκανε κακή χρήση της ελευθερίας που του χάρισε ο Θεός, λόγω υπερηφάνειας, και έπεσε από τη θέση του στον ουρανό. Έπεσε και έγινε διάβολος.... Πριν από αυτόν δεν υπήρχε πουθενά στον κόσμο κακία. Ο Θεός δημιούργησε τα πάντα «λίαν καλά». Ο διάβολος μισεί τους ανθρώπους, γιατί είναι προορισμένοι να έχουν θέση κοντά στο Θεό, μισεί τους ανθρώπους, γιατί μόνο μίσος έχει μέσα του για κάθε τι. Πολεμάει να χωρίσει με κάθε τρόπο, ψέμα, πλάνη, δόλο, σκέψη, πράξη, τον άνθρωπο από το Θεό. Να τον απομακρύνει από το φως και να τον φέρει στο σκοτάδι, στην εξουσία του».
«…Σκέφτηκα το γέροντα, τους μοναχούς. Δεν υπάρχουν προηγούμενες ζωές. Ο άνθρωπος έχει αρχή και όχι τέλος, σύμφωνα με την Ορθοδοξία. Είναι αθάνατος, αλλά έχει αρχή. Στη γέννησή του δημιουργείται ένα καινούργιο πρόσωπο που θα υπάρχει αιώνια. Μετά το θάνατο καταστρέφεται το σώμα, η ψυχή παραμένει συνειδητή ως πρόσωπο, ως Κώστας, ως Μαρία, και περιμένει κοντά στο Θεό την ανάσταση των νεκρών, όπου όλοι μας θα αποκτήσουμε ξανά πίσω τα σώματά μας. Αυτά τα σώματα θα μοιάζουν με το σώμα του αναστημένου Ιησού. Σώματα ένδοξα, αιώνια, άφθορα, χωρίς αρρώστια, πείνα, δίψα, ύπνο. Σώματα που κυριαρχούν στην ύλη και τους νόμους της. Σώματα πνευματικά. Όπως το σώμα του Χριστού, που περνούσε τις κλειστές πόρτες, που αναλήφθηκε στους ουρανούς, που ζωοποιήθηκε με την ανάσταση. «Πρωτότοκος των νεκρών εγένετο» ο Χριστός, και θα ακολουθήσει ολόκληρη η ανθρωπότητα, από τον πρώτο άνθρωπο τον Αδάμ, μέχρι τον τελευταίο. Θα γίνουμε Θεοί κατά χάριν, με τη δύναμη του Θεού και τη δική μας προαίρεση».
‘Όταν ο άνθρωπος πλησιάζει το Θεό, το Χριστό, μέσα από την τήρηση των εντολών Του και μέσα από τη συμμετοχή του στα Μυστήρια, που ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός ίδρυσε επί της γης και τα άφησε κληρονομιά στην Εκκλησία που Αυτός ίδρυσε επίσης, τότε η ψυχή του δέχεται μέσα της το Θεό… Με την τήρηση των εντολών ο Χριστός και ο Θεός Πατέρας θα κατοικήσουν μόνιμα μέσα στον άνθρωπο, που θα τους αγαπήσει…Έτσι λοιπόν αυτός ο άνθρωπος γίνεται θεοφόρος, κουβαλάει δηλαδή το Θεό μέσα του μόνιμα, διαρκώς… Η ψυχή του ανθρώπου θεώνεται, και αποκτά «κατά χάριν» αυτά που ο Θεός έχει από τη φύση Του, π.χ. αθανασία, φως, δόξα, γνώση του μέλλοντος, αλλά και του παρελθόντος, κυριαρχία επί της ύλης, των ασθενειών και πολλά άλλα…». Η ανθρώπινη ψυχή από τη φύση της είναι δεκτική και της θείας χάριτος αλλά και της δαιμονικής ενέργειας. Έγκειται στην ελεύθερη θέληση του ανθρώπου, στην προαίρεσή του, ν` ανοίξει την πόρτα της ψυχής του ή στο Χριστό ή στο διάβολο.
Γίνεται ένας φοβερός, ένας τεράστιος πόλεμος πάνω στον πλανήτη γη. Δεν υπάρχει γωνία που να μη μαίνεται αυτός ο πόλεμος. Το πεδίο αυτού του πολέμου είναι ο νους και η καρδιά των ανθρώπων. Οι αποφάσεις που παίρνουμε, οι επιλογές που κάνουμε, ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα γεγονότα της ζωής ή μας οδηγούν σωστά ή σε μονοπάτια αδιέξοδα και καταστροφικά.
Ή κερδίζουμε τη ζωή, τη γνώση, τη χαρά ή κάνουμε λάθος και πηγαίνουμε στο θάνατο, στην άγνοια, τον πόνο και τη λύπη. Έχουμε εχθρούς (τους δαίμονες) που μας μισούν άγρια. Θέλουν να μας καταστρέψουν τελείως. Να μας εξαφανίσουν. Ουρλιάζουν με ασυγκράτητο μίσος εναντίον μας. Με πονηριά καταστρώνουν πολύ προσεκτικά, ύπουλα σχέδια, για να μας ξεγελάσουν και για να μας οδηγήσουν σιγά-σιγά στον ολοκληρωτικό αφανισμό, στην τέλεια δυστυχία, στο θάνατο.
Προσπαθούν να νικήσουν το νου του ανθρώπου. Να τον βουλώσουν, να κλείσουν κάθε παράθυρο που μπορεί να δεχθεί το φως κάποιας ουσιαστικής γνώσης. Να τον εμποδίσουν να συνειδητοποιήσει το μεγαλείο και την αξία του. Να τον πείσουν να ξεπουληθεί πολύ φτηνά…κάνουν ότι μπορούν για να τον στρέψουν σε λάθος δρόμους. Οι εχθροί μας είναι πρόσωπα. Έχουν ονόματα. Είναι πανούργοι, αδίστακτοι. Δουλεύουν αδιάκοπα γι αυτό το σκοπό. Συνεργάζονται μεταξύ τους…Παλεύουν συνολικά με την ανθρωπότητα, αλλά και με τον καθένα χωριστά. Ιδιαίτερα, αν κάποιος από το είδος μας πάει να τους ξεφύγει, αν κάποιος τους ανακαλύψει. Αυτά τα άτομα βρίσκονται υπό ιδιαίτερη παρακολούθηση εκ μέρους τους, υπό ιδιαίτερη πίεση.
Αρκετοί άνθρωποι τους έχουν ανακαλύψει μέσα στους αιώνες. Πολλοί απ` αυτούς έχουν πάει με το μέρος τους είτε οικειοθελώς είτε παρασυρμένοι και εξαπατημένοι απ` αυτούς. Βρίσκονται πια υπό την άμεση εξουσία τους. Τους εξυπηρετούν, τους δουλεύουν, τους διευκολύνουν στα σχέδιά τους, και για αντάλλαγμα βοηθιούνται απ` αυτούς σ` αυτή τη ζωή. Κερδίζουν λ.χ. εύκολα θέσεις, εξουσία πάνω σ` άλλους ανθρώπους, πλούτο και ότι άλλο ζητήσουν. Βέβαια ζουν επικίνδυνα και υπό το κράτος του φόβου. Ένα βαθύ και μόνιμο φόβο χωρίς καμία ελπίδα. Τα αφεντικά τους (οι δαίμονες), τους μισούν και αυτούς για το γεγονός ότι είναι άνθρωποι. Η ανθρωπότητα έχει, αν όχι ολοκληρωτικά, σ` ένα τεράστιο ποσοστό υποταχθεί σ` αυτούς».
«Οι εχθροί μας όχι μόνο μας μισούν, αλλά και μας φοβούνται ταυτόχρονα. Όχι γι` αυτό που είμαστε, αλλά γι` αυτό που μπορούμε να γίνουμε. Για τις δυνατότητες μας, που τους ξεπερνούν κατά πολύ. Αυτές τις δυνατότητες θέλουν να ματαιώσουν, να μην γίνουν ποτέ πραγματικότητα…». Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει να επιδείξει, δια μέσου των 2000 χρόνων ύπαρξής της, πλήθος Αγίων που είχαν ανάλογες εμπειρίες και χαρίσματα… Όλοι αυτοί οι Άγιοι της Εκκλησίας αποδεικνύουν την αλήθεια των λόγων του Κυρίου: «ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ τά ἔργα ἅ ἐγώ ποιῶ κακεῖνος ποιῆσει καί μείζονα τούτων ποιήσει (Ιω.14,12) αλλά και «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποεῖν οὑδέν».

Η Δύναμη της Εκκλησίας

Πόσοι πολέμησαν τήν Ἐκκλησία, ἀλλά ποτέ δέν τήν νίκησαν; Πόσοι τύραννοι; Πόσοι βασιλεῖς; Ὁ Αὔγουστος, ὁ Τιβέριος, ὁ Γάϊος, ὁ Κλαύδιος, ὁ Νέρων, ἄνθρωποι τούς ὁποίους τιμοῦσαν γιά τή μόρφωσή τους, ἄνθρωποι πού ἦταν δυνατοί, πολέμησαν τόσο πολύ τήν Ἐκκλησία, ἐνῶ ἐκείνη βρισκόταν ἀκόμη στήν ἀνάπτυξή της, καί ὅμως δέν τήν ξερίζωσαν. Καί ἐκεῖνοι πού τήν πολέμησαν δέν ἀκούονται πιά καί ὅλοι τους ἔχουν λησμονήσει, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία πού πολεμήθηκε ὑψώνεται πάνω ἀπό τόν οὐρανό.

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Πως να εκκλησιαζόμαστε

Πρίν μεταβοῦμε στόν Ναό τοῦ Κυρίου γιά νά ἐκκλησιασθοῦμε πρέπει νά προετοιμασθοῦμε ψυχικά καί σωματικά. Ἡ πνευματική προετοιμασία εἶναι νά συγχωρήσουμε ὅσους μᾶς ἔφταιξαν καί γενικώτερα νά αἰσθανθόμαστε ἀγάπη γιά ὅλους τούς ἐν Χριστῶ ἀδελφούς μας…Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει: «Πῶς θέλεις νά γίνει ὁ Δεσπότης Χριστός γλυκύς καί πρᾶος, ἀφοῦ σύ γίνεσαι στόν συνάνθρωπό σου σκληρός καί δέν τόν συγχωρεῖς;...Πῶς θά μπορέσεις νά ὑψώσεις τά χέρια σου στόν οὐρανό, πῶς θά κινήσεις τήν γλῶσσα σου; Πῶς θά ζητήσεις συγνώμη; Ἁκόμη καί ἄν θέλει νά σοῦ συγχωρέσει ὁ Θεός τίς ἁμαρτίες σου, δέν τόν ἀφήνεις ἐσύ, ἐπειδή δέν συγχωρεῖς τίς ἁμαρτίες τοῦ συνδούλου σου…Μή μοῦ λέγεις ὅτι εἰς τοῦτο καί εἰς ἐκεῖνο σέ ἀδίκησε. Διότι καί ἄν ἀκόμη ὑποθέσουμε ὅτι ὅλη τήν κακία πού ὑπάρχει στούς ἀνθρώπους τήν ἔδειξε σέ σένα, ἀκόμη καί τότε σέ διέταξε ὁ Θεός νά τοῦ τά συγχωρέσεις ὅλα».
…Ἐκτός ἀπό τήν πνευματική προετοιμασία καί καθαρότητα πρέπει νά προετοιμασθοῦμε καί σωματικά. Νά συμετέχουμε στήν Θεία Λειτουργία καθαροί στό σῶμα καί μέ τήν κατάλληλη ἐνδυμασία. Καί ἡ κατάλληλη ἐνδυμασία δέν εἶναι τά ἀκριβά καί προκλητικά ροῦχα, άλλά τά καθαρά καί νοικοκυρεμένα. Στό σημεῖο αὐτό δυστυχῶς δέν προσέχουμε οἱ σημερινοί Χριστιανοί. Θεωροῦμε τόν οἷκο τοῦ Θεοῦ τόπο ἐπιδείξεως πλούτου καί ὀμορφιᾶς. Λέγει στίς ὁμιλίες του ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Φόρεσε τόν Χριστό καί ὄχι τόν χρυσό…Νά ἐνδύεσαι τήν ἐλεημοσύνη, τήν φιλανθρωπία, τήν σωφροσύνη, τήν ταπεινοφροσύνη. Αὐτά ἀξίζουν περισσότερο ἀπό ὅλο τό χρυσάφι. Αὐτά καί τήν ὡραία τήν κάνουν ὡραιότερη καί ἐκείνην πού δέν εἶναι ὡραία, τήν κάνουν ὡραία…Νά ἐχεις ὀμορφιά πού τήν θέλει ὁ Θεός. Ποιόν θέλεις νά ἔχεις ἐραστή, τόν Θεό ἤ τούς ἀνθρώπους;…Ὁ στολισμός τῆς ψυχῆς προσελκύει τόν Θεό, ἐνῶ ὁ στολισμός τοῦ σώματος τούς μιαρούς ἄνδρες…Τί λές γυναίκα; Ἔρχεσαι στόν Ναό νά παρακαλέσεις τόν Θεό καί περιβάλλεσαι ἀπό χρυσαφικά καί φιλάρεσκα πλεξίματα τῶν μαλλιῶν σου;…Ἦρθες νά παρακαλέσεις, νά δεηθεῖς γιά ἁμαρτήματα, νά προσευχηθεῖς γιά ἐκείνους μέ τούς ὁποίους ἦρθες σέ σύγκρουση, νά παρακαλέσεις τόν Κϋριο, νά Τόν κάνεις εὐσπλαχνικό. Τί στολίζεις τόν ἑαυτό σου; Αὐτή ἡ ἐμφάνιση δέν εἶναι γυναίκας πού ἱκετεύει. Πῶς μπορεῖς νά στενάξεις, πῶς μπορεῖς νά δακρύσεις, πῶς μπορεῖς νά προσευχηθεῖς μέ ζῆλο θερμό ντυμένη μέ τέτοια περιβολή;»
Καθώς εἰσερχόμαστε στό Ναό τοῦ Κυρίου πρέπει νά συλλογιζόμαστε ὅτι ὁ Ναός εἶναι εἰκόνα τοῦ Οὐρανοῦ…Γράφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος: «καθώς στέκουν
οἱ Ἄγγελοι καί οἱ Ἅγιοι εἰς τόν οὐρανό, ἔτσι πρέπει νά στέκουν καί οἱ Χριστιανοί εἰς τήν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία. Μέ φόβο καί τρόμο…Οἱ Χριστιανοί ἐν τῆ Ἐκκλησία εὑρισκόμενοι δέν πρέπει νά συνομιλοῦν ὁ ἕνας μέ τόν ἄλλον, οὔτε νά γελοῦν ἤ νά βλέπουν ἐδῶ καί ἐκεῖ, ἀλλά μόνον νά βλέπουσιν ἔμπροσθέν τους καί νά ἀκροάζωνται τά θεῖα λόγια μετά προσοχῆς και εὐλαβείας, στοχαζόμενοι πώς παραστέκονται ἔμπροσθεν τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως Θεοῦ». Καί γιά ὅσους μέ ἀνευλάβεια παρακολουθοῦν τήν θεία Λειτουργία ὁ Ἅγιος Νικόδημος λέγει: «Τί κάνεις ἄνθρωπε; Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ θυσιάζεται διά τήν ἰδικήν σου ἀγάπην καί σύ γελᾶς ἄθλιε; Ὁ παράκλητος Θεός καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐπιφοιτᾶ εἰς τήν θείαν Ἱερουργίαν διά να ἁγιάση τά τίμια Δῶρα καί ἐσύ ἀνόητε κάνεις ἀταξίες καί ταραχή. Ὁ ἄναρχος Πατήρ εὐδοκεῖ ἄνωθεν εἰς τό μυστήριον τῆς θείας Εὐχαριστίας καί ἐσύ χασμουρίζεσαι καί νυστάζεις καί στέκεις μέ τόση ἀμέλεια; Εἰς τόν οὐρανό στέκεις καί τά γήϊνα λογίζεσαι;…Μέ τό σῶμα εἶσαι εἰς τήν Ἐκκλησία καί μέ τόν νοῦ εἰς τό παζάρι καί εἰς τά ἔξω;…Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, σᾶς παρακαλῶ ἐν Κυρίω νά στέκεσθε εἰς τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μέ κάθε προσοχή καί εὐταξία καί εὐλάβεία, μέ κάθε εἰρήνη καί ἡσυχία, μέ κάθε ταπείνωση σώματος καί ψυχῆς καί ἔτσι νά προσφέρετε τίς δεήσεις καί προσευχές σας εἰς τόν ἐπουράνιο Θεό, κλίνοντες κάτω τούς ὀφθαλμούς καί ἔχοντες τόν ἑαυτόν σας διά ἁμαρτωλό. Διότι ὁ Θεός ὑπεσχέθει νά βλέπει καί νά ἀκούει τίς προσευ-χές ἐκείνων ὅπου μέ τοιαύτην ἡσυ-χία καί ταπείνωση προσεύχονται εἰς Αὐτόν καί φοβοῦ-νται τούς λόγους Του». Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός λέει σχετικά μέ τήν στάση μας τήν ὥρα τοῦ ἐκκλησιασμοῦ; «Πρέπει καί ἐμεῖς οἱ εὐσεβεῖς Χριστιανοί ὅταν πηγαίνομε εἰς τήν Ἐκκλησία νά στεκόμαστε μέ εὐλάβεια, μέ φόβο καί τρόμο διά νά λάβομε συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Καί καθώς ὅταν μπαίνομε μέσα εἰς τόν τάφο καί λησμονοῦμε ὅλα τά κοσμικά, ὁμοίως καί ὅταν μπαίνομε μέσα εἰς τό στασίδι, πρέπει νά λησμονοῦμε ὅλα τά κακά. Το στασίδι τί εἶναι; Ἕνας τάφος ὀρθός. Καί μᾶς τό ἐχάρισε ὁ Θεός διά διδάσκαλο, νά μπαίνομε μέσα καί νά στοχαζόμαστε τίς ἁμαρτίες μας, τόν θάνατο, τήν κόλαση, τόν Παράδεισο».

Ιερομονάχου Γρηγορίου

Ο Γιωργάκης απο το Θιβέτ

Ἦρθε στό Ἅγιον Ὄρος καί γύριζε στά μοναστήρια ἕνας νέος ἡλικίας 16-17 χρόνων, ὁ Γιωργάκης. Ἀπό ἡλικίας τριῶν ἐτῶν οἱ γονεῖς του τόν ἔβαλαν σε βουδιστικό μοναστήρι στο Θιβέτ. Προχώρησε πολύ στη γιόγκα, ἔγινε τέλειος μάγος, μποροῦσε νά καλεῖ ὅποιον ἤθελε. Εἶχε μαύρη ζώνη καί ἤξερε τέλεια καράτε. Μέ τήν δύναμη τοῦ σατανᾶ ἔκανε ἐπιδείξεις πού προξενοῦσαν ἐντύπωση. Χτυποῦσε μέ τό χέρι του μεγάλες πέτρες καί ἔσπαζαν σάν καρύδια. Μποροῦσε νά διαβάζει κλειστά βιβλία. Ἔσπαζε στήν παλάμη του φουντούκια, ἔπεφταν κάτω τά τσόφλια καί οἱ καρποί ἔμεναν κολλημένοι στό χέρι του. Κάποιοι μοναχοί ἔφεραν τόν Γιωργάκη στόν Γέροντα Παΐσιο γιά νά τόν βοηθήσει. Ρώτησε τόν Γέροντα, τι δυνάμεις εἶχε καί τί μποροῦσε νά κάνει. Ἀπάντησε ὅτι ὁ ἴδιος δέν ἔχει καμιά δύναμη καί ὅτι ὅλη ἡ δύναμη εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ὁ Γιωργάκης θέλοντας νά ἐπιδείξει τήν δύναμή του συγκέντρωσε τό βλέμμα του σέ μία μεγάλη πέτρα πού ἦταν σέ ἀπόσταση καί ἡ πέτρα ἔγινε θρύψαλα. Τότε ὁ Γέροντας σταύρωσε μία μικρή πέτρα καί τοῦ εἶπε νά τήν σπάσει καί αὐτή. Αὐτός συγκεντρώθηκε, ἔκανε τά μαγικά του, ἀλλά δέν κατάφερε νά τήν σπάσει. Τότε ἄρχισε νά τρέμει καί οἱ σατανικές δυνάμεις, πού νόμιζε ὅτι ἔλεγχε, μή μπορώντας νά σπάσουν τήν πέτρα στράφηκαν ἐναντίον του καί τόν ἐκσφενδόνισαν στήν ἀλλη ὄχθη τοῦ ρέματος. Ὁ Γέροντας τόν μάζεψε σέ ἄθλια κατάσταση. Ἄλλη φορά, διηγήθηκε ὁ Γέροντας, «ἐνῶ συζητούσαμε, ξαφνικά σηκώθηκε, μοῦ ἔπιασε τά χέρια καί μοῦ τά γύρισε πρός τά πίσω». «Ἄν μπορεῖ ἄς ἔρθει νά σέ ἐλευθερώσει ὁ Χατζηφεντῆς» μοῦ εἶπε. «Τό αἰσθάνθηκα σάν βλασφημία. Κούνησα λίγο τά χέρια μου καί τινάχθηκε πέρα. Μετά σάν ἀντίδραση πήδησε ψηλά καί πῆγε νά μέ χτυπήσει μέ τό πόδι του, ἀλλά τό πόδι του σταμάτησε κοντά στό πρόσωπο μου, σάν νά βρῆκε ἕνα ἀόρατο ἐμπόδιο! Μέ φύλαξε ὁ Θεός. Τή νύχτα τόν κράτησα καί κοιμήθηκε στό κελί μου. Οἱ δαίμονες τόν ἔσυραν μέχρι κάτω στό λάκκο καί τόν ἔδειραν γιά τήν ἀποτυχία του. Τό πρωί σέ κακή κατάσταση, τραυματισμένος, γεμᾶτος ἀγκάθια καί χώματα, ὡμολογοῦσε: «Μέ ἔδειρε ὁ σατανάς, γιατί δέν μπόρεσα νά σέ νικήσω».
Ἔπεισε τόν Γιωργάκη νά τοῦ φέρει τά μαγικά βιβλία καί τά ἔκαψε. Ὁ Γέροντας τόν κράτησε λίγο κοντά του καί τόν βοήθησε…Ὁ Γέροντας χρησιμοποιοῦσε τήν περίπτωση τοῦ Γιωργάκη γιά νά ἀποδείξει πόσο μεγάλη εἶναι ἡ πλάνη αὐτῶν πού νομίζουν ὅτι ὅλες οἱ θρησκεῖες εἶναι ἴδιες, ὅλες τόν ἴδιο Θεό πιστεύουν καί ὄτι δέν διαφέρουν οἱ Θιβετιανοί μοναχοί ἀπό τούς Ὀρθοδόξους.

π. Ισαάκ Αγιορείτου

ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΤΗ ΝΗΣΩ ΛΕΣΒΩ ΔΙΑΛΑΜΨΑΝΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
«Ἐμοί δέ λίαν ἐτιμήθησαν οἱ φίλοι σου, ὁ Θεός…»

ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ
1 Σεπτεμβρίου - Ὁσίου Συμεών Στυλίτου τοῦ έκ Λέσβου.
4 Σεπτεμβρίου – Ἀνακομιδή Λειψάνων Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Χατζῆ.
14 Ὀκτωβρίου – Ἁγίου Ἰγνατίου Ἀρχιεπισκόπου Μηθύμνης.
9 Νοεμβρίου - Ἁγίας Θεοκτίστης Λέσβιας.
Α΄ Κυριακή μετά την 10η Νοεμβρίου - Ἀνακομιδή Λειψάνων Ἁγ. Γρηγορίου, Ἐπισκόπου Ἄσσου.
26 Νοεμβρίου - Ἁγίου Γεωργίου Χιοπολίτου.
30 Νοεμβρίου - Ἁγίου Ἀλεξάνδρου Ἀρχιεπισκόπου Μηθύμνης.
2 Ἰανουαρίου - Ἁγίου Γεωργίου (Ζώρζη) Ἴβηρος.
3 Ἰανουαρίου - Ὁσίας Θωμαϊδος Λεσβίας.
16 Ἰανουαρίου - Ἁγίου Νικολάου Μυτιληναίου.
30 Ἰανουαρίου - Ἁγίου Θεοδώρου Χατζῆ Μυτιληναίου τοῦ ἐκ Πύργων Θερμῆς.
1 Φεβρουαρίου - Ὁσίων Δαβίδ, Συμεών καί Γεωργίου τῶν Λεσβίων.
14 Φεβρουαρίου - Ἁγίου Γεωργίου Πασγιάνου ἐκ Πλαγιᾶς.
17 Φεβρουαρίου - Ἁγίου Θεοδώρου Βυζαντίου.
23 Μαρτίου - Ἁγίου Λουκᾶ.
24 - Μαρτίου Ἀγίου Παρθενίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.
5 Ἀπριλίου - Ἁγίων Πέντε νεανίδων Μαρτύρων τῶν ἀπό Λέσβου.
7 Ἀπριλίου - Ἀγίου Γεωργίου Σημειοφόρου, Ἀρχιεπισκόπου Μυτιλήνης.
8 Ἀπριλίου - Ἁγίου Δημητρίου τοῦ ἐκ Μυστεγνῶν.
9 Ἀπριλίου καί Τρίτη Διακαινησίμου - Ἀγίων Ραφαήλ, Νικολάου, Εἰρήνης καί τῶν σύν αὐτῶ.
24 Ἀπριλίου - Ἁγίου Δούκα τοῦ Μυτιληναίου.
Δ΄ Κυριακῆ τοῦ Πάσχα, Ἀνάμνησις θαύματος τοῦ Ἀγίου Θεοδώρου τοῦ Βυζαντίου ἐν ἔτει
1832 καί τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ σεπτοῦ αὐτοῦ Λειψάνου.
11 Μαΐου - τῶν ἐν Θερμῆ Ὁσιομαρτύρων Ὁλυμπίας καί Εὐφροσύνης.
12 Μαΐου – Εὔρεση Λειψάνων Ἁγίας Εἰρήνης ἐν Θερμῆ.
16 Μαΐου - Ἁγίου Γεωργίου Ὁμολογητοῦ Ἀρχιεπισκόπου Μυτιλήνης.
29 Μαἰου - Ἁγίου Εὐθυμίου, Ἐπισκόπου Ζήλων.
Β’ Κυριακῆ Ματθαίου, τῶν ἐν Λέσβω διαλαμψάντων Ἁγίων.
2 Ἰουνίου - Ἁγίου Κωνσταντίνου Ὑψηλομετώπου τοῦ ἐξ Ἀγαρηνῶν.
13 Ἰουνίου - Εὔρεσις Λειψάνων Ἁγίου Νικολάου ἐν Καρυαῖς τῆς Θερμῆς.
3 Ἰουλίου - Εὔρεσις Λειψάνων Ἁγίου Ραφαήλ ἐν Καρυαῖς τῆς Θερμῆς.
4 Ἰουλίου - Ἀγίου Ἀνδρέου Ἐπισκόπου Κρήτης ἐν Ἐρεσῶ.
10 Ἰουλίου - Ἁγίου Γρηγορίου Ἐπισκόπου Ἄσσου.
10 Αὐγούστου - Ἁγίων Ἀναστασίου ἐξ Ἀσωμάτου καί Δημητρίου ἐξ Ἀγιάσου.
23 Αὐγούστου - Μετακομιδή τῆς Θαυματουργοῦ εἰκόνος Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου
ἐξ Ἱεροσολύμων εἰς Ἀγιάσον καί Ἁγίου Ἀγάθωνος Ἐφεσίου.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ

ΜΗΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ΤΗ Α΄ (1η) ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Συμεών Στυλίτου τοῦ ἐκ της Λέσβου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἡ Λέσβος σέ βλάστημα, καί πρεσβευτήν πρός Χριστόν, μετά τῶν συγγόνων σου, προβαλλομένη πιστῶς, γεραίρει σε Ὅσιε. Σύ γάρ νέος Στυλίτης, Συμεών θεοφόρε, ὤφθης καί ἐπληρώθης, οὐρανίων χαρίτων, ἐξ ὧν μετάδος Ἅγιε, τοῖς μακαρίζουσι.

ΤΗ Δ΄ (4η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΣΕΠΤΕΜΡΒΙΟΥ
Εὔρεσις τῶν Ἁγίων Λειψάνων τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Θεοδώρου Χατζῆ τοῦ Μυτιληναίου τοῦ έκ Πύργων Θερμῆς καταγομένου, ἐν ἔτει 1967, οὗ ἡ μνήμη τῆ Λ΄ Ἰανουαρίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἐκ Πύργων ἐβλάστησας, καί ἐν Μυτιλήνη σαφῶς, ἀθλήσας Θεόδωρε, ὑπέρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ἀξίως δεδόξασαι. Ὅθεν τά λείψανά σου, Νεομάρτυς εὐρόντες, χάριν ἐκ τούτων θείαν, κομιζόμεθα πίστει, δοξάζοντες τόν Κύριον, τόν σέ στεφανώσαντα.

ΜΗΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

ΤΗ ΙΔ΄ (14η) ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου Ἀρχιεπισκόπου Μηθύμνης τοῦ Θαυματουργοῦ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄.
Τόν ποιμενάρχην Μηθύμνης Ἰγνάτιον ἄσμασι, τόν μετά πάντων Ἁγίων δοξασθέντα ἐν θαύμασιν, ὑμνήσωμεν ἀπαύστως οἱ πιστοί, συμφώνως ἐν τῆ τούτου ἑορτή καί ὡς πλεῖστα κατιδόντες ὑπ’ αὐτοῦ, θεραπευθέντα πάθη ἐκβοήσωμεν. Δόξα τῶ σέ δοξάσαντι, Δόξα τῶ σέ στεφανώσαντι, Δόξα τῶ ἐνεργοῦντι διά σοῦ πάσιν ἰάματα.

ΜΗΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

ΤΗ Θ΄ (9η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ
Μνήμη τῆς Ἁγίας Θεοκτίστης τῆς Λεσβίας.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α΄.
Τῆς Μηθύμνης τόν γόνον καί θεῖον βλάστημα καί Παρίων τό κλέος καί τό ἐντρύφημα, Θεοκτίστην τήν Ἁγίαν εὐφημήσωμεν. Χαίροις βοῶντες πρός Αὐτήν, καλλιπάρθενε ἀμνάς καί Νύμφη τοῦ Θεοῦ Λόγου, ὧ καί πρεσβεύεις ἀδιαλείπτως τοῦ σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.


ΤΗΝ Α΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ Ι΄ (10η) ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Ἡ ἀνακομιδή τῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Ἐπισκόπου Ἄσσου τοῦ Θαυματουργοῦ, ἐν ἔτει 1936 καί τῆ μετακομιδή αὐτῶν εἰς Σκόπελον Γέρας.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Τούς ἄθλους τῶν Ἁγίων θερμῶς ἐπιζηλώσας, ἐδείχθης ἐν τῶ κόσμω ἰσάγγελος τόν βίον, ἐτίμησας ἥν εἴληφας ἀρχήν, τό τάλαντον αὐξήσας τοῦ Χριστοῦ καί ὁσίως διαπρέψας ταῖς ἀρεταῖς σου πάντας κατεφώτισας. Δόξα τῶ ὅν ἠγάπησας πολύ, δόξα τῶ σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῶ ὧ παρίστασαι Χριστῶ, Πάτερ Γρηγόριε.


ΤΗ ΚΣΤ΄ (26η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Χιοπολίτου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Πληθύς Κυδωνιέων ἐν ὠδαῖς εὐφημήσωμεν, ἡμῶν τόν πολιοῦχον, καί τῆς Χίου τό καύχημα, τῆς πίστεως πρόμαχον θερμόν, Γεώργιον ὁλίτην τόν στερρόν, ἐπλάκη γάρ γενναίως τῶ δυσμενεῖ, καί τοῦτον κατηκόντισεν. Ὅθεν ἐν οὐρανοῖς στεφηφορῶν, μάρτυσι συναγάλλεται, καί ἡμῖν ἐξευμενίζεται, τόν μόνον φιλάνθρωπον.


ΤΗ Λ΄ (30η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου Ἀρχιεπισκόπου Μηθύμνης.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Τριάδα ἐκήρυξας τήν Παναγίαν σοφέ, φυλάξας ἁγνότητα καί παρθενίαν καλῶς Πατέρων ἐκλόγιον. Ὅθεν καί τοῦ Κυρίου φίλος γνήσιος ὤφθης, ὧ καί θερμῶς πρεσβεύεις, ποιμενάρχα Μηθύμνης, Ἀλέξανδρε θεοφόρε, Λεσβίων καύχημα.


ΜΗΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

ΤΗ Β΄ (2α) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Ἴβηρος.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Παμμάκαρ Γεώργιε, τῆς Ἰβρίας βλαστός Λεσβίων ἀγλάϊσμα, Νεομαρτύρων λαμπρόν καί θεῖον ὑπόδειγμα. Κύριον νῦν δυσώπει εἰρηνεῦσαι τόν κόσμον, δοῦναι δέ τοῖς ὑμνοῦσι τῶν πταισμάτων τήν λύσιν, ὡς ἔχων παρρησίαν ἀξιοθαύμαστε.


ΤΗ Γ΄ (3η)ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τῆς Ὁσίας μητρός ἡμῶν Θωμαΐδος τῆς Λεσβίας τῆς Θαυματουργοῦ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Τάς θλίψεις τοῦ βίου σου, ὡς προσφοράν λογικήν, Χριστῶ προσενέγκασα, τήν τῶν θαυμάτων ἰσχύν, Ὁσία ἀντείληφας. Ὅθεν ὡς συζυγίας, ὑποτύπωσιν θείαν, μέλπομεν Θωμαΐς σε, καί πιστῶς σοι βοῶμεν, χαῖρε τῆς νήσου Λέσβου, σεμνόν ἐγκαλλώπισμα.

ΤΗ ιςτ΄ (16η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἁγίου καί Ἐνδόξου Νεομάρτυρος Νικολάου τοῦ Μυτιληναίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α΄.
Νεομάρτυς Κυρίου ἀξιοθαύμαστε, τού τήν μνήμην τελοῦντας τοῦ μαρτυρίου σου, καί ἀθροισθέντας τῶ ναῶ περιφρούρησον, ἀπό πάσης ἀπειλῆς σεισμοῦ, λοιμοῦ τε καί ὀργῆς, Νικόλαε νεομάρτυς, βραβεύων πᾶσιν εἰρήνην πταισμάτων λύσιν καί μέγα ἔλεος.

ΤΗ Λ΄ (30η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Θεοδώρου Χατζῆ τοῦ Μητιληναίου +1784
Βλ. Ἀπολυτίκιο στίς 4 Σεπτεμβρίου.

ΜΗΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

ΤΗ Α΄ (1η)ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τῶν Ὁσίων καί Θεοφόρων Πατέρων ἡμῶν καί αὐταδέλφων Δαβίδ, Συμεών καί Γεωργίου τῶν Λεσβίων.
Άπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τριάς ἡ τῶν Ὁσίων τά τῆς Λέσβου βλαστήματα, Δαβίδ ὁ θεοφόρος, Συμεών καί Γεώργιος, οἱ ζήσαντες ἰσάγγελον ζωήν, καί δόξης μετασχόντες θεϊκῆς, πάσι δότε αἰτημάτων τάς δωρεάς, τοῖς πίστει άνακράζουσι, δόξα τῶ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῶ θαυμαστώσαντι, δόξα τῶ ἐνεργοῦντι δι’ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα.

ΤΗ ΙΔ΄ (14η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου τοῦ ἐκ Πλαγιᾶς Πλωμαρίου τοῦ Πασγιάνου +1693.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.
Ἡ πληθύς τῶν Λεσβίων τέρπου καί χόρευε, καί τήν πάμφωτον μνήμην τοῦ Νεομάρτυρος Γεωργίου, τοῦ στερροῦ ὁπλίτου τίμησον, ὅτι ἐν χρόνοις χαλεποῖς ἐναθλήσας καρτερῶς ἐνίκησε τόν βελίαρ, καί νῦν ἐν πόλω πρεσβεύει ὑπέρ τῶν πίστει γεραιρόντων αὐτόν.

Δόξα. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἡ Λέσβος εὐφραίνεται σῆ πανηγύρει φαιδρῶς καί ἄδει ἑόρτια ἄσματα μέλπουσα τούς ἄθλους σου, Ἅγιε. Σύ γάρ Νεομαρτύρων τῆ χορεία συνήφθης, αἵματι καί βασάνοις ἐναθλήσας γενναίως, Γεώργιε παμμάκαρ, ὑπέρ τῆς πίστεως.


ΤΗ ΙΖ΄ (17η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Βυζαντίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄.
Τῶ Θεῶ ὥσπερ δῶρον φερωνύμως, Θεόδωρε, δι’ ἀθλήσεως πόνον προσηνέχθης πολύτιμον, καί ἄμωμον θῦμα καί δεκτή, παμμάκαρ, ἐγένου προσφορά, ὅθεν πόθω συνελθόντες, τούς σούς ἀγῶνας ἐν ὕμνοις γεραίρομεν, καί δόξαν προσάγομεν Θεῶ, τῶ θαυμαστῶς σε ἐνισχύσαντι, κατ’ ἐχθρῶν ὁρωμένων καί ἀοράτων, πολύαθλε.

ΜΗΝ ΜΑΡΤΙΟΣ

ΤΗ ΚΓ΄ (23η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Λουκᾶ +1802.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς ἐν τῶ Σταυρῶ.
Ἀσκητικῶς προγυμνασθείς ἐν τῶ Ἄθω, τάς νοητάς τῶν δυσμενῶν παρατάξεις, τῆ πανοπλία ὤλεσας παμμάκαρ τοῦ Σταυροῦ, αὔθις δέ πρός ἄθλησιν, ἀνδρικῶς ἀπεδύσω, κτείνας τούς τῆς πίστεως αἰσθητούς πολεμίους. Ὁσιομάρτυς ξίφει νοητῶ, διό ἐστέφθης, Λουκᾶ διττοῖς στέμμασιν.


ΤΗ ΚΔ΄ (24η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἁγίου καί ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος Παρθενίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως +1657.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖον βλάσημα, τῆς Μυτιλήνης, ποιμήν ἔνθεος, τοῦ Βυζαντίου, ἀνεδείχθης Ἱεράρχα Παρθένιε- καί μαρτυρίου ἀνύσας τόν δίαυλον, τόν δι’ ἀγχόνης ὑπέμεινας θάνατον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.


ΜΗΝ ΑΠΡΙΛΙΟΣ

ΤΗ Ε΄ (5η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Μνήμη τῶν Ἁγίων πέντε Μαρτύρων νεανίδων τῶν ἀπό Λέσβου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.
Αἱ πεντάριθμοι κόραι καί καλλιπάρθενοι, ἐκ τῆς Λέσβου ὠς ἄνθη τερπνά ἐξήνθησαν, καί ἀγάπη θεϊκῆ τόν νοῦν πτερώσασαι, ὡμολόγησαν Χριστόν, ὑπέρ οὗ τάς κεφαλάς, ἐτμήθησαν στερροψύχως- ἄς εὐφημήσωμεν πάντες, ὡς εὐκλεεῖς Παρθενομάρτυρες.

ΤΗ Ζ΄ (7η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Μνήμη τοῦ ἐν Ἀγίοις Πατρός ἡμῶν Γεωργίου Ἀρχιεπισκόπου Μυτιλήνης τοῦ Σημειοφόρου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὁ πύργος ὁ ἄσειστος τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, ὁ μέγας Γεώργιος, τῆς Μυτιλήνης ποιμήν, φωστήρ ὁ παμμέγιστος, ἄνωθεν συγκαλεῖται τῶν ἀγγέλων τάς τάξεις, κάτωθεν συναθροίζει τῶν ἀνθρώπων τά πλήθη, ὁμόφωνον ἀναπέμψαι δόξαν Χριστῶ τῶ Θεῶ.

ΤΗ Θ΄ (9η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Μνήμη τῶν Ἁγίων νεοφανῶν Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης. (Ἡ μνήμη αὐτῶν εἶναι μετατιθεμένη καί ἑορτάζεται τήν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου ἑβδομάδος).

ΤΗ ΚΔ΄ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἁγίου καί ἐνδόξου Νεομάρτυρος Δούκα τοῦ Μυτιληναίου μαρτυρήσαντος ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1564.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄.
Ὡς τῶν Ὀρθοδόξων ὁ ἐμψυχωτής, Νεομαρτύρων ὁ ἐμπνευστής, τῶν Λεσβίων ὁ βλαστός, Ἐκκλησίας ὑπέρμαχος, ἀθλητά Δούκα, μεγαλοφώνως τιμῶμέν σε, πρέσβευε Χριστῶ τῶ Θεῶ σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

ΜΗΝ ΜΑΪΟΣ

ΤΗ ΙΑ΄ (11η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΜΑΪΟΥ
Μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος Ὀλυμπίας τῆς νεοφανοῦς ἀσκησάσης καί ἀθλησάσης ἐν τῆ Ἱερᾶ Μονῆ Καρυῶν, Θερμῆς Λέσβου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὁσίως μονάσασα, τῶν Καρυῶν τῆ Μονῆ, ἐν ταύτη ἐνήθλησας, τῶν πειρατῶν τῆ χειρί, κτανθεῖσα θεόληπτε, Ὅθεν ἄρτι γνωσθεῖσα, ἐπινεύσει τῆ θεία, ἔδειξας Ὁλυμπία, τήν σήν ἄθλησιν πᾶσι, διό σε Ὁσιομάρτυς, Χριστοῦ μακαρίζομεν.
Ἔτερον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Θεῶ ἀνατεθεῖσα ἐκ νεότητος πάνσεμνε, ἐμόνασας ὁσίως, καί ἀνδρείως ἐνήθλησας, διό ἐπιφανεῖσα μυστικῶς, ἐδήλωσας τήν ἄθλησιν τήν σήν, ἥν ὑμνοῦμεν Ὀλυμπία ἀσματικῶς βοῶντες Ὁσιομάρτυς, δόξα τῶ δεδωκότι σοι ἰσχύν δόξα τῶ σέ στεφανώσαντι, δόξα τῶ τοῖς Ἁγίοις Ἀθληταῖς, λαμπρῶς σέ ἀριθμήσαντι.


ΤΗ ΙΒ΄ (12η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΜΑΪΟΥ
Εὔρεσις τῶν ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας Παρθενομάρτυρος Εἰρήνης ἐν Καρυαῖς τῆς Θερμῆς. (Ψάλλεται τῆ ι΄(10η) Ἰουλίου ἐπί τῆ εὐρέσει τῶν σεπτῶν Λειψάνων τῶν νεοφανῶν Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης).


ΤΗ Ιςτ΄ (16η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΜΑΪΟΥ
Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Γεωργίου Ἀρχιεπισκόπου Μυτιλήνης τοῦ Ὁμολογητοῦ.
(βλ. 1η Φεβρουαρίου όπου ο Άγιος Γεώργιος συνεορτάζει με τους Αγίους αδελφούς του).

ΜΗΝ ΙΟΥΝΙΟΣ
ΤΗ Β΄ (2α) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Κωνσταντίνου Ὑψηλομετώπου τοῦ ἐξ Ἀγαρηνῶν.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Πᾶσαν ηὔφρανας, πιστῶν χορείαν, καί κατήσχυνας, τούς Ἄγαρ γόνους, ἀνακηρύξας λαμπρῶς τήν εὐσέβειαν, καί ὑπομείνας ἀνύποιστα βάσανα, ὦ Κωνσταντῖνε Μαρτύρων ἀγλάϊσμα. Ὡς οὖν ἔτυχες, οὗπερ ἐπόθεις ἀοίδιμε, μνημόνευε ἡμῶν τῶν εὐφημούντων Σε.

Ἔτερον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Φωσφόρος ἀνέτειλε, τῆ Ἐκκλησία Χριστοῦ, ἡ μνήμη τῶν ἄθλων σου, φωτός πληροῦσα αὐτήν, Μαρτύρων ἐκσφράγισμα, ἔνδοξε Κωνσταντῖνε, λύουσα τήν ἀπάτην, γόνων τῶν ἐκ τῆς Ἄγαρ, λάμπουσα δέ πλουσίως, τάς ψυχάς τῶν ἐν πίστει, τήν μνήμην σου τελούντων ἀειμακάριστε.

ΤΗ ΙΓ΄ (13η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ
Εὔρεσις τῶν σεπτῶν Λειψάνων τοῦ Ἱερομάρτυρος Ἁγίου Νικολάου ἐν Καρυαῖς τῆς Θερμῆς. (Ψάλλεται τῆ Γ΄ (3η) Ἰουλίου).
ΜΗΝ ΙΟΥΛΙΟΣ

ΤΗ Γ΄ (3η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ
Εὔρεσις τῶν σεπτῶν Λειψάνων τοῦ Ἱερομάρτυρος Ἁγίου Ραφαήλ ἐν Καρυαῖς τῆς Θερμῆς.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Τῆς Λέσβου τό πλήρωμα καί ὀρθοδόξων πληθύς, ἐν πίστει ἀθροίσθητε ἐν Καρυαῖς τῆς Θερμῆς, ἐνθέως κραυγάζοντες. Κύριε, Ἱκεσίαις, Σῶν ἱερομαρτύρων, Ραφαήλ, Νικολάου καί παρθένου Εἰρήνης, ἡμῖν πᾶσι παράσχου, πταισμάτων ἄφεσιν.

ΤΗ Δ΄ (4η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ
Μνήμη τοῦ Ἀγίου Ἀνδρέου Ἐπισκόπου Κρήτης, ποητοῦ τοῦ Μ. Κανόνος, τοῦ ἐν Ἐρεσῶ ἐνταφιασθέντος.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Σοφία διέπρεψας, καί ἀρετῶν τῶ φωτί, καί Κρήτης γεγένησαι, ἀρχιερεύς εὐκλεής, Ἀνδρέα Πατήρ ἡμῶν, ὅθεν ἐν Ἐρεσῶ δέ, κοιμηθείς Ἱεράρχα, ταύτην καθαγιάζεις,τῶ ἁγίω σου σκήνει, αἰτούμενος τοῖς πᾶσιν, εἰρήνην καί θεῖον ἔλεος.
Ἔτερον. Ἦχος α΄.
Αἰνέσωμεν συμφώνως τῆς Κρήτης τόν Ποιμένα καί τόν ποιητήν τοῦ Μεγάλου Κανόνος καί ἀριστέα, Ἀνδρέαν τόν ἔνδοξον πιστοί καί μέγιστον προστάτην Ἐρεσοῦ καί βοήσωμεν οἱ πάντες, τῶ Χριστῶ τῶ σώζοντι ἡμᾶς ἐκ πειρασμῶν. Δόξα τῆ ἀγαθότητι τῆ σῆ δόξα τῆ εὐσπλαχνία σου, δόξα τῆ οἰκονομία σου μόνε φιλάνθρωπε.
Ἦχος πλ. α΄. Τόν συνάναρχον Λόγον.
Τοῦ Δαβίδ τήν κινύραν Πάτερ μιμούμενος, ἐν Ἐκκλησία Ὁσίων προσάδεις ἄσμα καινόν, ὡς σοφός ὑφηγητής τοῦ θείου Πνεύματος, σύ γάρ ἐβρόντησας ἡμῖν, τάς τῆς χάριτος ὠδάς, καί λόγον δικαιοσύνης, Ἀνδρέα Πατέρων κλέος, πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

ΤΗ Ι΄ (10η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ
Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Γρηγορίου Ἐπισκόπου Ἄσσου τοῦ Θαυματουργοῦ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄.
Τούς ἄθλους τῶν Ἁγίων θερμῶς ἐπιζηλώσας ἐδείχθης ἐν τῶ κόσμω ἰσάγγελος τόν βίον, ἐτίμησας ἥν εἴληφας ἀρχήν, τό τάλαντον αὐξήσας τοῦ Χριστοῦ καί ὁσίως διαπρέψας ταῖς ἀρεταῖς σου πάντας κατεφώτισας. Δόξα τῶ ὅν ἡγάπησας πολύ, δόξα τῶ σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῶ ὦ παρίστασαι Χριστῶ, Πάτερ Γρηγόριε.

ΜΗΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΤΗ ΙΑ΄ (11η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Μνήμη τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων Ἀναστασίου ἐξ Ἀσωμάτου καί Δημητρίου ἐξ Ἀγιάσου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖοι ὄρπηκες τῆς νήσου Λέσβου, ἀνεδείχθητε, χρόνοις ὑστέροις, Ἀναστάσιε ὁμοῦ καί Δημήτριε, ὑπέρ Χριστοῦ ὁμοφρόνως ἀθλήσαντες, καί τόν ἀρχαῖον ἐχθρόν καταισχύναντες. Νέοι Μάρτυρες, Χριστῶ τῶ Θεῶ πρεσβεύσατε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.

ΤΗ ΚΓ΄ (23η) ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Ἡ Μετακομιδή τῆς Ἱερᾶς καί Θαυματουργοῦ εἰκόνος Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἐξ Ἱεροσολύμων εἰς Ἀγιάσον καί Ἀγάθωνος τοῦ Ἐφεσίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Τῆ θεία Εἰκόνι σου ἡ Ἀγιάσος ἁγνή χορεύει καί γάνυται καί μεγαλύνει ἀεί. Τήν δόξαν σου ἄχραντε, ταύτην γάρ μεταχθεῖσαν ἐκ Σιών τῆς ἁγίας κέκτηται πλοῦτον μέγαν, καί βοᾶ καυχωμένη. Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ.


ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΙ ΚΙΝΗΤΟΥ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟΥ

Τῆ Τρίτη τῆς Διακαινησίμου, ἡ Μνήμη τοῦ Ἀγίου Ραφαήλ καί τῶν σύν αὐτῶ.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἐν Λέσβω ἀθλήσαντες, ὑπέρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, αὐτήν ἡγιάσατε, τῆ τῶν Λειψάνων ὑμῶν, εὐρέσει μακάριοι, ὅθεν ὑμᾶς τιμῶμεν, Ραφαήλ θεοφόρε, ἅμα σύν Νικολάω, καί παρθένω Εἰρήνη, ὡς θείους ἡμῶν προστάτας, καί πρέσβεις πρός Κύριον.

Ἔτερον. Άπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς Ἰθάκης τόν γόνον καί τῆς Λέσβου τό καύχημα, Ὀσιομαρτύρων τήν δόξαν, Ραφαήλ εὐφημήσωμεν, ἀρτίως γάρ ἡμῖν φανερωθείς, ἰάματα πηγάζει τοῖς πιστοῖς, καί κατ’ ὄναρ καί καθ’ ὕπαρ, ὑπερφυῶς ὀπτάνεται τοῖς κράζουσι. Δόξα τῶ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῶ σε θαυμαστώσαντι, δόξα τῶ ἐκπληροῦντι διά σοῦ, ἡμῶν τά αἰτήματα.

Τῆ Δ΄ Κυριακῆ τοῦ Πάσχα, ἡ Ἀνάμνησις τῆς διά τοῦ θαύματος τοῦ Ἀγίου Θεοδώρου τοῦ Βυζαντίου διασώσεως τῆς πόλης Μυτιλήνης καί νήσου τῆς Λέσβου ἀπό τῆς θανατηφόρου πανώλους ἐν ἔτει 1832 καί τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ σεπτοῦ αὐτοῦ Λειψάνου.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Τό πάντιμον Λείψανον τοῦ Θεοδώρου, πιστοί, ἐνδόξως τιμήσωμεν ὡς θησαυρόν τιμαλφῆ, καί πάντες βοήσωμεν, Σῶσον ἐκ τῶν κινδύνων τούς πιστῶς σε ὑμνοῦντας, ὡς πότε σύ ἐρρύσω ἐκ πανώλους τήν πόλιν καί πάντας περιφρούρησον ταῖς ἱκεσίαις σου.

Τῆ Β’ Κυριακῆ Ματθαίου, ἡ Ἀκολουθία τῶν ἐν Λέσβω διαλαμψάντων Ἁγίων.
Άπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τούς ἐκ Λέσβου ὡς ἄστρα νοητά ἀνατείλαντας, καί ἀπό χωρῶν διαφόρων ἐν αὐτῆ διαπρέψαντας, Ὁσίους τε καί Μάρτυρας ὁμοῦ, καί θείους Ϊεράρχας τοῦ Χριστοῦ, ἐν μιᾶ ἀνευφημήσωμεν ἑορτῆ οἱ Λέσβιοι κραυγάζοντες, δόξα τῶ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῶ θαυμαστώσαντι, δόξα τῶ δι’ ὑμῶν περιφανῶς, τήν νῆσον ἡμῶν κλείσαντι.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖον σύστημα κλεινῶν Ὁσίων, καί ὁμήγυριν Ἀρχιερέων, καί Μαρτύρων ἀκαθαίρετον φάλαγκα, ἡ νῆσος Λέσβος γεραίρει χορεύουσα, ὡς ἐν αὐτῆ τόν Χριστόν μεγαλύνοντας, καί πρεσβεύοντας δωρήσασθαι ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν εἰρήνην ἀληθῆ καί μέγα ἔλεος.


ΕΙΣ ΔΟΞΑΝ ΚΥΡΙΟΥ

Η Κυριακή ημέρα

Πριν μερικές δεκαετίες επεβλήθη και στη χώρα μας η δελεαστικότατη αργία του Σαββάτου που έγινε ευπρόσδεκτη κυρίως από τους ανθρώπους του Δημοσίου λόγω του διήμερου ρεπό και του οχταώρου-πενθημέρου που έκτοτε «μετατράπηκε» εργασιακά αναλόγως με το τι βόλευε στον καθένα! Λιγοστοί ήταν τότε εκείνοι που παρατήρησαν ότι επρόκειτο για την καθιέρωση της Εβραϊκής αργίας του Σαββάτου που αποτελεί «κανόνα» στη Νέα τάξη Πραγμάτων της Παγκοσμιοποίησης (Εβραιοκρατίας) που προωθείται σταδιακά καί θα επέφερε συν τω χρόνω πλαγίως και ευθέως τις προσπάθειες κατάργησης της Χριστιανικής αργίας των Κυριακών.
Σε εποχές που αυξάνονται ολοένα η ανεργία, η φτώχεια καί η πείνα, αποτελεί πρόκληση η απληστία οργανωμένων συμφερόντων που γιγαντώνονται εισπράττοντας αχόρταγα όσο περισσότερα χρήματα μπορούν εκμεταλλευόμενοι τους λαούς. Οτιδήποτε παρεμποδίζει τα σχέδιά τους σαρώνεται. Μια απ’ τις μυστικές μεθοδεύσεις τους αποσκοπεί στην μετατροπή της Κυριακής και των εορτών σε εργάσιμες ημέρες, βάζοντας χαμηλόσθους-σκλάβους, ανασφάλιστους, με όλα τα εργασιακά θέματα εις βάρος τους, να δουλεύουν αδικούμενοι, εκμεταλλευόμενοι ακόμα και τις υποτυπώδεις ανάγκες τους, αυξάνοντας ταυτοχρόνως τα έξοδα λειτουργίας των «μικρών» για να τους ξεπατώσουν ευκολότερα. Μετατρέποντας γενικότερα τον κόσμο σ’ έναν πολτό απ’ όπου απομυζούν κέρδη οι υλόφρονες, πλεονέκτες και φιλάργυροι μεγαλοκαρχαρίες!
Ένα από τα χαρακτηριστικά του Έλληνα είναι ότι ζει διαφορετικά από τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους. Ο Έλληνας δεν μπορεί να ζήσει βάσει του δίπτυχου σπίτι-δουλειά/δουλειά-σπίτι, γιατί αυτό το πράγμα δεν το θεωρεί ζωή! Είναι μία ανούσια, ανυπόφορη ρουτίνα που κατατρώγει σιγά-σιγά τον άνθρωπο, τον νεκρώνει χωρίς να καταλαβαίνει ότι ζει. Ο Έλληνας θέλει τον ελεύθερο χρόνο του για να ζήσει με την οικογένειά του, ν’ ασχοληθεί με το χωράφι του, τον μπαχτσέ, το άλογο, τις κότες, τη βάρκα, το ψάρεμα, το κυνήγι, να πάει βόλτα να ξεσκάσει, να χαρεί την πλάση, να βγεί με φίλους για καφέ, για ούζο, να τραγουδήσει, να χορέψει, να γιορτάσει. Θέλει την αργία του, την Κυριακή και την γιορτή του. Να γιορτάσει τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, της Παναγιάς, ασχέτως το μέγεθος της πίστεως του να συμμετάσχει με τον τρόπο του γιατί το έχει μέσα του καί θέλει να ΖΕΙ ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Γιατί η ζωή δεν είναι μόνο δουλειά. Ο Έλληνας αγαπά τη θάλασσα, το βουνό, την εξοχή και θέλει να τα απολαμβάνει, δεν τα καταστρέφει μολύνοντάς τα με την βαριά βιομηχανία καί τα πυρηνικά με τα οποία οι προηγμένοι των πολυεθνικών και όχι μόνο δεν έχουν αφήσει ποταμό, θάλασσα, ή σύννεφο αδηλητηρίαστο. Οι φυσιολογικά σκεπτόμενοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος επιβάλλεται να δουλεύει για να ζήσει και όχι να ζεί για να δουλεύει.
Αυτοί που θέλουν να πλήξουν τον δυσκολοκυβέρνητο -όπως θεωρούν- Ελληνικό λαό, έχουν στο νου τους όλα τα προνόμιά μας, γι’ αυτό δίνουν γραμμή να πληγούν οι ρίζες μας! Δεν είναι όμως ευκαταφρόνητο να αλλάξουν τη νοοτροπία του Έλληνα, που δεν άλλαξε μέσα σε μακροχρόνιες σκλαβιές και άλλες δύσκολες περιστάσεις. Πολλές περίεργες αλλαγές που επιβάλλονται από ξένα κέντρα λήψεως αποφάσεων είναι σίγουρο ότι δεν ταιριάζουν με την ιδιοσυγκρασία καί τις ιδιαιτερότητές μας. Ας συνειδητοποιήσουν κάποιοι ότι η Ελλάδα έχει ιστορία, πίστη, ήθη, έθιμα, παραδόσεις, αξίες που την κράτησαν ζωντανή! Την Ελλάδα δεν την ανακάλυψε όλως τυχαίως κάποιος περίεργος Κολόμπο, ούτε αναπτύχθηκε σφάζοντας Ινδιάνους, σκλαβώνοντας μαύρους και κλέβοντας υπόδουλους! Την ανακάλυψαν οι λαοί για τα επιτεύγματα του πολιτισμού της.
Πρέπει να γνωρίζουν όσοι επιθυμούν να ζουν ως πραγματικοί Έλληνες και όχι όπως προτείνουν και επιβάλλουν τα λόμπι των πλουσίων μαμωνάδων ότι η Κυριακή, πρώτη ημέρα της εβδομάδος, είναι αφιερωμένη στο Θεό, είναι ένα μικρό Πάσχα. Θεσπίσθηκε ως αργία στους Χριστιανικούς λαούς διότι ημέρα Κυριακή Ευαγγελίσθηκε η Παναγία, γεννήθηκε και Αναστήθηκε ο Χριστός, Κυριακή έγινε η Πεντηκοστή, Κυριακή μέλλει να γίνει η Δευτέρα Παρουσία.
Κάπου στη Μικρασία, λέγεται ότι επί τουρκοκρατίας, μαζευόντουσαν τις Κυριακές οι Τούρκοι έξω απ’ τις Εκκλησιές στους δρόμους απ’ όπου θα περνούσαν οι εκκλησιαζόμενοι Χριστιανοί γιατί μύριζαν όμορφα! Στη Σμύρνη, όταν διώχθηκαν το ’22 οι Έλληνες και απόμειναν μόνοι τους οι Τούρκοι, μόλις ερχόντουσαν Χριστούγεννα, Πάσχα και γιορτές, οι «λεγάμενοι» κοιταζόντουσαν παράξενα γιατί τους έλειπαν οι εορτασμοί, οι χαρές και οι παραδόσεις των Χριστιανών Ελλήνων.
Γι’ αυτό τα εύσημα ανήκουν σε όσους αρνούνται ασυζητητί να καταργηθεί η αργία της Κυριακής, γιατί προπάντων προέχει το να ζεί ο καθένας μας ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ. Δεν έπαθαν τίποτα τόσες γενεές ανθρώπων που τιμούσαν τις Κυριακάδες και τις σκόλες. Δεν περισσεύουν άλλα λεφτά για να ξοδεύει ο κόσμος λες και οι αργίες των Κυριακάδων φταίνε για την αποτυχία των οικονομιών διεθνώς και τα καταρριφθέντα καπιταλιστικά, σοσιαλιστικά, μαρξιστικά κ.λ.π. συστήματα! Είναι αξιοπερίεργο, στη χώρα μας που αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα, όπως και σε άλλες πιο ανεπτυγμένες χώρες, να ασχολούνται κάποιοι μανιωδώς με νόμους ταυτοτήτων, καύσης νεκρών, κατάργησης αργιών, Θρησκευτικών κ.α. αντί να προβληματίζονται για ανεργία, φτώχεια, δημογραφικό, παιδεία, οικονομία, υγεία, ανυπαρξία κράτους!
Τελικά αυτό που φαίνεται να προέχει είναι η κατάρρευση της Ελληνικής κοινωνίας, γνωρίζοντας καλά οι επιτήδειοι που πρέπει να «δουλέψουν»!
Στρατής Ανδριώτης

Η Άλωση της Πόλης μας

Ο Μέγας Κωνσταντίνος μεταφέροντας την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας από την Ρώμη στην Ανατολή, ίδρυσε το 330μ.Χ. την Κωνσταντινούπολη στην πόλη Βυζάντιο με στόχο να δημιουργηθεί μία χριστιανική πολιτεία, πιστεύοντας ότι μόνο με την αγάπη του Χριστιανισμού θα ειρήνευε και θα ενωνόταν ο κόσμος. Μ’ αυτόν τον τρόπο η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία που είχε διαδεχθεί την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα συνεχιζόταν με κέντρο εκ νέου τον Ελληνισμό, διότι από τον 7ο αιώνα η Βυζαντινή αυτοκρατορία είχε καθαρά Ελληνικό χαρακτήρα. Οι διανοούμενοι εκείνης της εποχής θεωρούσαν ότι το Βυζάντιο-Ρωμανία συνέδεε τον αρχαίο με τον νεώτερο Ελληνισμό. Ως Βυζαντινούς οι ιστορικοί εννοούν τους Έλληνες, διότι πράγματι ήταν Έλληνες και η αυτοκρατορία τους ήταν η πλέον κραταιά του κόσμου! Επί 9 αιώνες η Πόλη υπήρξε η ακμάζουσα πρωτεύουσα καί το πρότυπο του χριστιανικού πολιτισμού, πριν αλωθεί αρχικά από τους Φράγκους και τελειωτικά από τους Τούρκους.
Η Κωνσταντινούπολη ήταν γνωστή ως η πλουσιότερη πόλη του κόσμου. Ο πλούτος της τεράστιος. Μια πόλη από χρυσό, ασήμι, μετάξια, κοσμήματα κ.α. Διαφύλαττε σπουδαία έργα τέχνης ακόμα και από την αρχαία Ελλάδα. Ήταν η Θεοφρούρητη Βασιλίδα των πόλεων. Η θεία πολιτεία. Η Ιερή καί ένδοξη Ελληνική Πόλη. Η μεγάλη Χριστιανική πρωτεύουσα. Η μεγαλοπρεπής Κωνσταντινούπολη, οχυρωμένη με πανύψηλα τείχη. Εθεωρείτο Παράδεισος, όπου συνυπήρχαν η Νέα Ρώμη και η Νέα Ιερουσαλήμ. Η λαμπρότητα, η αίγλη, το κάλος και το γόητρο του Βυζαντινού κράτους ήταν μεγαλειώδη. Οι αυτοκράτορες στο σύνολό τους, δεν άφηναν «ουδέν αρρύθμιστον». Οικονομικά, πολιτικά, πολιτιστικά, στρατιωτικά, η αυτοκρατορία ήταν αξιοζήλευτη. Αξιοσημείωτες είναι οι περιγραφές Ρώσων για την Πόλη: «…λαμπρή και όλη ευφροσύνης πλήρης και εν πάσι καιροίς ηύξανε και επληθύνετο και πάσι τοις καλοίς ήνθει και έλαμπεν εν πάσαις πόλεσι, ως μέγας ήλιος…». Αν και δεν έλειψαν οι παρανομίες Βασιλέων και Πατριαρχών, υπήρξαν όμως Βασιλείς και Πατριάρχες που αγίασαν!
Ήταν πρότυπο για όλους τους λαούς, που μόνο η «φράγκικη δυτική» προπαγάνδα και κάποιοι «δικοί» μας νεογενίτσαροι παραβλέπουν μέχρι σήμερα με συκοφαντικό τρόπο, γι αυτό ανέκαθεν έκαναν όλοι τα σχέδια τους για το πως θα την κατακτήσουν και κυρίως πως δεν θα επιτρέψουν την αναβίωσή της! Η φραγκοκρατούμενη Δύση επεδίωκε ανέκαθεν να υποτάξει την Ανατολή καθώς και ολόκληρη την Ευρώπη στην παπική αυθεντία. Οι λαοί της Δύσεως κατάντησαν σχισματικοί γιατί η Ορθόδοξη Ανατολή που ήταν η κοιτίδα του Γένους των Ελλήνων, δεν δεχόταν το οικουμενικό πρωτείο του πάπα και τις παρατυπίες του. Αλλά καί οι μουσουλμάνοι έβλεπαν την αυτοκρατορία των Ρωμηών σαν κάτι το ιερό, σαν «χρυσό νόμισμα»!
Οι πολιορκήσεις της Κωνσταντινούπολης και οι συχνές επιθέσεις Γότθων, Αβάρων, Βουλγάρων, Ρώσων κ.α. απολίτιστων, πρωτόγονων, αρπακτικών λαών την εξουθένωσαν ολοσχερώς. Το 1204 οι σταυροφόροι (Γάλλοι, Γερμανοί, Ιταλοί…) με την πρόφαση ότι θα απελευθέρωναν από τους Σελτζούκους Τούρκους τους Αγίους Τόπους, βρέθηκαν στην Πόλη την οποία διέλυσαν κυριολεκτικά υπό την καθοδήγηση του πάπα που ήθελε να την υποδουλώσει, επιβάλλοντας για τα επόμενα 57 χρόνια Λατίνο αυτοκράτορα, διεισδύοντας έτσι ο λατινισμός στα εδάφη της «χριστιανικής βασιλείας», με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλές λατινοκρατούμενες περιοχές στην Ανατολή. Κατά την πρώτη αυτή άλωση, ιδιαιτέρως οι Φλαμανδοί και οι Γάλλοι έκλεβαν και ότι δεν μπορούσαν να το κλέψουν το κατέστρεφαν. Σταματούσαν μόνο για να βιάσουν και να σκοτώσουν. Σπίτια, Εκκλησίες, μοναστήρια, βιβλιοθήκες, έγιναν βορά στους άξεστους. Η Αγιά Σοφιά λεηλατήθηκε και όλα αυτά περατώθηκαν υποτίθεται από «χριστιανούς». Οι σταυροφόροι είχαν αφήσει μόνο ερείπια. Έκτοτε, επήλθε η παρακμή του κράτους που προστάτευε την Ορθοδοξία και απεδείχθη εν τέλει ότι εκείνη ήταν ο στόχος! Εκ των ένδον άρχισε να φθείρετε η κοινωνία της Πόλης που σταδιακά παρήκμαζε ηθικά και πνευματικά.
Στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι την Άλωση από τους Τούρκους (1453), είχε αποσυντεθεί πλήρως το οικονομικοκοινωνικό σύστημα της αυτοκρατορίας. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι που το 1071 νίκησαν τον Βυζαντινό στρατό στο Matzikert, κατέλαβαν σταδιακά πολλές επαρχίες της Μικράς Ασίας. Στη συνέχεια η δύναμη των Οθωμανών που αρχικά ήταν μια ολιγάριθμη νομαδική φυλή της κεντρικής Ασίας με μογγολική «κουλτούρα», που όμως μετουσίωνε τον βαρβαρισμό της Ασίας και εγκαταστάθηκε στην Ανατολία, βρήκε αντίσταση μονάχα από τον χριστιανικό κόσμο της ελληνόφωνης Ορθοδόξου Ανατολής και της Ρωμαιοκαθολικής Δύσης, που όμως ήταν διαιρημένοι. Οι μουσουλμάνοι αυξανόντουσαν ολοένα, διαθέτοντας στρατό Γενιτσάρων δηλ. Ελλήνων βιαίως απαγμένων που εξισλαμίσθηκαν και φανατίστηκαν σε έσχατο σημείο. Η τουρκική ισχύς εξαπλωνόταν, τότε που το Ελληνικό Γένος παρέπαιε πολιτικά, αλλά πνευματικά η πεμπτουσία της Ορθοδοξίας που ήταν ο τρόπος ζωής του, κράτησε τον ψυχισμό του ακόμα καί μέσα στην επακολουθούσα σκλαβιά που την έβλεπε ως δοκιμασία, αναμένοντας την λευτεριά. Το 1438-39 στη σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας επιχειρήθηκε η ένωση Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας. Οι βυζαντινοί διανοούμενοι δεν δέχτηκαν την βοήθεια των Δυτικών (η οποία δεν θα περιόριζε τους Τούρκους), διότι δεν θα διαφυλασσόταν η Εκκλησία καί ο Ελληνικός λαός, ενώ μέσα στην τουρκιά διαφυλάχθηκαν παρά τις απώλειες, τις συμφορές και την σκλαβιά 400 ετών. Πριν την Άλωση υπήρξαν προστριβές ενωτικών και ανθενωτικών, αλλά επικράτησε η θέση ότι καλύτερα να υποταχθούν στο τουρμπάνι του σουλτάνου παρά στην τιάρα του πάπα.
Οι Τούρκοι το 1453 εφορμούν στην Κωνσταντινούπολη από πλεονεξία για να αρπάξουν και για να κάνουν επίδειξη δυνάμεως παίρνοντας την Βασιλεύουσα. Ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ είχε στρατοπεδεύσει έξω απ’ τα τείχη της Πόλης, πολιορκώντας την για 6 εβδομάδες. Απ’ αυτούς, μόνο οι 12.000 Γενίτσαροι, τα παιδιά των Χριστιανών που είχαν τουρκέψει, ήταν έτοιμοι να πολεμήσουν εναντίον των Ελλήνων δηλ. κατά του ιδίου αίματός τους! Την Πόλη υπερασπιζόντουσαν 7.000 αμυνόμενοι στρατιώτες υπό του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ του Παλαιολόγου, που στις δύσκολες στιγμές του προτάθηκε να διαφύγει αλλά αρνήθηκε λέγοντας: «…πώς να αφήσω τις Εκκλησιές, τον Κύριό μας και τους υπηρέτες του κληρικούς, και το θρόνο, και το λαό μου σε τέτοιο κακό…»! Οι Τούρκοι θα πραγματοποιούσαν την τελευταία επίθεση στις 29 Μαΐου 1453. Αν αποτύγχαναν ξανά, θα εγκατέλειπαν την Πόλη. Την αυγή άρχισε η επίθεση. Στις 8 το πρωΐ οι Τούρκοι είχαν μπεί από τα τείχη. Ο Κωνσταντίνος έκανε το παν για να αποφευχθεί το πάρσιμο της Βασιλεύουσας. Μαχόταν μέχρι τέλους. Χαρακτηριστική είναι η τελευταία κραυγή του Μαρμαρωμένου Βασιλιά βλέποντας ότι πλησίαζε το τέλος της αυτοκρατορίας: «ουκ εστι τις των Χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν απ’ εμού;». Είχε αρχίσει η τριήμερη λεηλασία. Η Πόλις εάλω! Συνέλαβαν κάθε ηλικίας ανθρώπους για να τους πουλήσουν σκλάβους. Η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε σε τζαμί. «Ω πόλις, πόλις, πόλεων πασών κεφαλή! Ω πόλις, πόλις, κέντρον των τεσσάρων του κόσμου μερών! Ω πόλις, πόλις, Χριστιανών καύχημα και βαρβάρων αφανισμός...» (θρήνος Δούκα). Η Άλωση της Πόλης ήταν Άλωση του Ελληνισμού. Από τότε η Κωνσταντινούπολη δεν έπαψε ποτέ να είναι μέχρι και σήμερα για τους Έλληνες εθνικό και θρησκευτικό σύμβολο.
Η Άλωση θεωρήθηκε ως συνέπεια μιας φθοροποιού διαδικασίας που είχε εξασθενήσει τους τελευταίους αιώνες την Βυζαντινή αυτοκρατορία. Η παρακμή οφειλόταν σε κρίσεις, συρρικνώσεις εδαφών και φυσιολογική γήρανση. Επίσης, η αποστασία από τον Θεό, η διαφθορά και η αμαρτωλή χρήση της προαίρεσης του ανθρώπου, η εγκατάλειψη της θείας χάριτος, τα σημεία των καιρών, προμήνυαν την καταστροφή. Πριν την πτώση του Βυζαντίου, η παρακμάζουσα κατάσταση έκανε μερικούς αυτοκράτορες να κάνουν ανοίγματα προς τους μη Ορθοδόξους, χρησιμοποιώντας τους περιθωριοποιημένους Εβραίους σε κρατικές θέσεις, αναβαθμίζοντας έτσι τους ρόλους τους στην οικονομία και στην κοινωνία. Κατά την επιδρομή των Τούρκων, οι Εβραίοι τους βοήθησαν γιατί ήξεραν ότι οι εκτός της Πόλεως ευρισκόμενοι Εβραίοι που ήταν υπό οθωμανική κυριαρχία, έκαναν ότι ήθελαν. Οι λαϊκές παραδόσεις των Εβραίων θεωρούσαν την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ως επιλογή του Θεού για το καλό των Ιουδαίων! Επίσης, οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες είχαν παραχωρήσει θύλακες στους Οθωμανούς που κατέκτησαν σημαντικές πόλεις της Μ. Ασίας και των Βαλκανίων οραματιζόμενοι την οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά την διάρκεια της Άλωσης, οι Γενοβέζοι του Πέραν είχαν δηλώσει ουδετερότητα, ενώ ακόμα και οι Σέρβοι εξαπατήθηκαν δολίως από τους Τούρκους και εξαναγκάσθηκαν να στείλουν 1.500 ιππείς οι οποίοι απειλούμενοι πολέμησαν μαζί τους και όπως ομολόγησαν οι ίδιοι αν δεν βοηθούσαν δεν θα κατακτιόταν η Πόλη, κάτι που όμως επέφερε μεγάλη λύπη στη Σερβία γιατί πνευματικά ανήκε στην Κωνσταντινούπολη και οι Σέρβοι την θαύμαζαν! Ακόμα και οι απλοί άνθρωποι της Δύσης αναρωτιόντουσαν για τους ηγέτες τους: «Δεν θα μπορούσαν να είχαν βοηθήσει τους Έλληνες πριν την πτώση τους;» χωρίς να ξέρουν ότι στη Ρώμη ανάμεναν την απόφαση της Κωνσταντινούπολης για ένωση των Εκκλησιών ζητώντας ανταλλάγματα με σχεδόν δικούς τους όρους! Αυτό ήταν το κριτήριο για να βοηθήσουν τους Έλληνες που απειλούταν από τους Οθωμανούς.
Αν είχαν δεχθεί οι Βυζαντινοί την βοήθεια των Δυτικών, και είχαν υποδουλωθεί σ’ αυτούς αντί στους Τούρκους, τότε ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία θα είχαν αλλοιωθεί! Μετά την Άλωση του 1453, οι Τούρκοι κατακτητές επέτρεψαν την ανεξιθρησκία, την αυτοτέλεια της Ορθοδόξου Εκκλησίας, του Αρμένιου Πατριάρχη και του αρχιραββίνου. Ένα από τα 4 μιλλέτια της οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν το ρωμαίϊκο που περιλάμβανε όλους τους Ορθοδόξους. Όπως και μετά την ρωμαϊκή κατάκτηση των Ελληνικών πόλεων-κρατών που δεν χάθηκε ο Ελληνισμός, έτσι και στην τουρκοκρατία δεν χάθηκε αλλά συνεχίστηκε με Εθνάρχη τον Οικουμενικό Πατριάρχη (σχεδόν όλοι τους ήταν Έλληνες) ο οποίος ήταν ο αυτοκράτορας δεσπότης και αρχιερέας, ο κυρίαρχος των Ρωμηών. Διαμορφώθηκε έτσι ένα Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό κράτος μέσα στην ξένη αυτοκρατορία που ευεργέτησε το Γένος, διατηρώντας την ενότητα του Ελληνισμού που είχε και πάλι ως κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Η οθωμανική αυτοκρατορία στηρίχθηκε τους επόμενους αιώνες σε πρακτικές του Βυζαντίου. Με το να είναι οι Φαναριώτες στην «άρχουσα τάξη» έχοντας ενεργή ανάμειξη στην διακυβέρνηση του κράτους, επηρέαζαν με την διπλωματία τους την Πύλη. Φυσικά, σε πολλές περιοχές του ελληνικού υποδουλωμένου χώρου οι κρατούντες Τούρκοι διακατέχονταν από μουσουλμανικό φανατισμό, μίσος και άλλα πάθη δημιουργώντας πολλά προβλήματα με τους εξισλαμισμούς, το παιδομάζωμα, τη βία κ.α. Όμως η Εκκλησία διέσωσε τον πολιτισμό των Ελλήνων που πυρήνας του ήταν η Ελληνική παιδεία με την διαφορά ότι δεν ανεδείκνυε σοφούς, αλλά Αγίους. Απ’ τα μέσα του 17ου αιώνα ο Ελληνισμός αναπτύσσεται ως «κράτος εν κράτει». Άντεξε και επέζησε με θαυμαστό τρόπο μετά την Άλωση του 1453 μέχρι που ελευθερώθηκε.
Άραγε θα συμβεί αυτό και στις ημέρες μας με την συνεχιζόμενη άλωση που επιχειρεί η παγκοσμιοποίηση;

Στρατής Ανδριώτης

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

ΚΑΛΩΣ ΑΝΤΑΜΩΘΗΚΑΜΕ (Δημοτικό Θράκης)

Καλώς ανταμωθήκαμε, όλα τ’ αγαπημένα,
από καιρό χαρούμενα καί καλοκασθημένα,
Βρε το γιαλό – γιαλό, το γιαλό – γιαλό,
ψαράκια κυνηγώ.

Καλώς ήρθαν τα σύννεφα καί φέραν’ τον αγέρα,
εφέραν’ τους μαρμαρινους, που λείπανε στα ξένα.
Βρε τα μελιτζανιά, τα μελιτζανιά,
να μην τα βάλεις πιά.

Όσοι καθόμαστε εδώ ‘να, αράδα την αράδα,
να μας φυλάει η Παναγιά καί η Αγιά Τριάδα,
Βρε δεν τα πας καλά, δεν τα πας καλά,
σ’ αυτό το μαχαλά.


ΣΤΟ ΕΙΠΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΞΑΝΑΛΕΓΩ (Μικράς Ασίας)

Στο είπα καί στο ξαναλέγω, στο γιαλό μην κατεβείς, (δις)
κι’ ο γιαλός κάνει φουρτούνα, καί σε πάρει καί διαβείς. (δις)

Κι αν με πάρει που με πάγει, κάτω στα βαθιά νερά, (δις)
κάνω το κορμί μου βάρκα, καί τα χέρια μου κουπιά,
το μαντήλι μου πανάκι, μπαίνω βγαίνω στη στεριά.

Στο είπα καί στο ξαναλέγω, μη μου στέλνεις γράμματα, (δις)
γιατί γράμματα δεν ξέρω και με πιάνουν κλάματα. (δις)


Ο ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ (Τσάμικος)

Αχ για’ δε, καλέ για δε, για δέστε τον αμάραντο,
για δέστε τον αμάραντο, σε τι βουνό φυτρώνει καλέ.

Αχ φυτρω….. καλέ φυτρώ…. φυτρώνει μες στα δύσβατα,
φυτρώνει μες στα δύσβατα, στις πέτρες στα λιθάρια καλέ.

Αχ ποτέ, καλέ ποτέ. ποτέ του δεν ποτίζεται,
ποτέ του δεν ποτίζεται καί δεν δροσολογιέται καλέ.

Αχ τον τρών’ καλέ τον τρών’, τον τρών’ τα ‘λάφια δεν ψοφούν,
τον τρών’ τα ‘λάφια, δεν ψοφούν τ’ αγρίμια καί ‘μερεύουν καλέ.

Αχ να τον καλέ να τον, να τον τρώγε κι η μάνα μου,
να τον τρώγε κι η μάνα μου, ποτέ να μην πεθάνει καλέ.


ΣΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ Τ’ ΑΓΙΟΝΕΡΙΑ
(Ποίημα Γερασίμου Πρεβεζιάνου)

Στου Βοσπόρου τ’Αγιονέρια κατ’ απ’ την Αγιά Σοφιά, (δις)
μια γερόντισσα στενάζει μπρος στην Παναγιά,
σώπα μάνα πες μας για τη συμφορά,
Κάψανε τη Σμύρνη, πήραν τ’ Αϊβαλί, (δις)
κλαίει όλη η Μικρασία την καταστροφή,
σώπα μάνα κάνε πάλι υπομονή.
Αααααα, Αχ Ανατολή, γη της Ιωνίας γη Ελληνική, (δις)
θα ‘ρθουν πάλι στους αιώνες τ’ Αλεξάνδρου οι Μακεδόνες (δις)
σώπα μάνα κάνε πάλι υπομονή.

Στου Βοσπόρου τ’ Αγιονέρια κατ’ απ’ την Αγιά Σοφιά, (δις)
ήρθε ένα Σμυρνιό καράβι μαύρα τα πανιά,
σώπα τζάνεμ πες μας για τη συμφορά,
Κάψανε τη Σμύρνη, πήραν τ’Αϊβαλί, (δις)
κλαίει όλη η Μικρασία την καταστροφή,
σώπα μάνα κάνε πάλι υπομονή.
Αααααα, Αχ Ανατολή, γη της Ιωνίας γη Ελληνική, (δις)
θα ‘ρθουν πάλι στους αιώνες τ’ Αλεξάνδρου οι Μακεδόνες (δις)
σώπα μάνα κάνε πάλι υπομονή.

ΣΑΝ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
(Αργός καρσιλαμάς Μικράς Ασίας)

Σαν τα μάρμαρα της Πόλης - βρ’ αμάν, ωχ αμάν (δις)
που ’ναι στην Α….. που ’ναι στην Αγιά Σοφιά (δις)

Έτσι τα’ χεις ταιριασμένα – βρ’ αμάν, ωχ αμάν (δις)
μάτια φρύδια, μάτια φρύδια καί μαλλιά (δις)

Τα ολόμαυρα σου μάτια – βρ’ αμάν, ωχ αμάν (δις)
μου ανάβουν, μου ανάβουνε φωτιές (δις)

Το σπαθάτο σου το φρύδι – βρ’ αμάν, ωχ αμάν (δις)
μου ΄χει κάψει, μου ‘χει κάψει την καρδιά (δις)

Της Αγιά Σοφιάς οι πόρτες – βρ’ αμάν, ωχ αμάν (δις)
δεν ανοίγουν, δεν ανοίγουν με κλειδιά (δις)

Μον΄ ανοίγουν με λεβέντες – βρ’ αμάν, ωχ αμάν (δις)
καί μ’ Ελληνι…. καί μ’ Ελληνικά σπαθιά (δις).

ΠΕΡΓΑΜΟΣ (Μικρασιάτικο)

Πέργαμε, αχ ωραία Πέργαμε, (δις)
φεύγαμε καί για σένα κλαίγαμε, (δις)
Κλαίγαμε κι όμως δεν ξεχάσαμε
την όμορφη τη ζωή που χάσαμε.

Στον μπαξέ μα καί στο περβόλι μου, (δις)
σου ‘δωκα την αγάπη όλη μου, (δις)
κι ύστερα όταν εικοσάρισα
αγάπη ούλα σου τα χάρισα.

Πέργαμε αμάν, αμάν Πέργαμε, (δις)
φεύγαμε καί για σένα κλαίγαμε, (δις)
Κλαίγαμε για το χάλι όλωνε,
κι η θάλασσα απ’ το δάκρι θόλωνε.

Στον μπαξέ μα καί στο περβόλι μου, (δις)
σου ‘δωκα την αγάπη όλη μου, (δις)
κι ύστερα όταν εικοσάρισα
αχ Πέργαμε ούλα σου τα χάρισα.

Αχ κι ύστερα όταν εικοσάρισα -
Αγάπη ούλα σου τα χάρισα.

ΠΡΟΣΦΥΓΑΚΙ
(Δημοτικό παραλίων Μικράς Ασίας)

Εγώ είμαι προσφυγάκι, σας το λέω,
την πατρίδα μου θυμάμαι κι όλο κλαίω,

πότε φτώχεια πότε πλούτη, έμαθα καί παίζω ούτι,
στο καφέ αμάν, ωχ αμάν αμάν. (δις)

Όταν παίζω ταξιμάκι, σας το λέω,
την πατρίδαξ μου θυμάμαι κι όλο λιώνω,

πότε φτώχεια πότε πλούτη, έμαθα καί παίζω ούτι,
στο καφέ αμάν, ωχ αμάν αμάν. (δις)


ΓΙΑΡΟΥΜΠΙ
(Νησιώτικος συρτός)

Δεν ημπορώ, δεν ημπορώ τα μάτια μου (δις),
ψηλά να τα σηκώσω, (δις) – βάϊ, βάϊ, αμάν
καί τση καημέ – καί τση καημένης μου καρδιάς (δις)
αγέρα να της δώσω, αγέρα να της δώσω – βάϊ, βάϊ, αμάν -.

Γιαρούμπι, χάνομαι, Γιαρούμπι, πεθαίνω,
εγώ για σένανε σκίζω της γης καί μπαίνω.
Μαριγίτσα, τσίκι, τσίκι, σπάσ’ τα, (δις) τα βραχιολάκια σου.

Ποια θάλασσα, ποια θάλασσα, ποιος ποταμός (δις)
ποια βρύση δε θολώνει, (δις) – βάϊ, βάϊ, αμάν –
ποιος έψει αγά – ποιος έχει αγάπη στην καρδιά (δις)
καί δεν την φανερώνει (δις) – βάϊ, βάϊ, αμάν –.

Γιαρούμπι, χάνομαι, Γιαρούμπι, πεθαίνω,
εγώ για σένανε σκίζω της γης καί μπαίνω.
Γιαρούμπι τα ποτήρια σπάσ’ τα, (δις) με τα χεράκια σου.

Ποιος πληγωμέ – ποιος πληγωμένος έγιανε (δις)
να ‘χω καί γω το θάρρος (δις) – βάϊ, βάϊ, αμάν –
να ‘χω καί γώ, να ‘χω καί γώ παρηγοριά (δις)
πως δε με παίρνει ο χάρος (δις) – βάϊ, βάϊ, αμάν –

Γιαρούμπι, χάνομαι, Γιαρούμπι, πεθαίνω,
Γιαρούμπι σ’ αγαπώ, σκίζω της γης καί μπαίνω.
Γιαρούμπι τα ποτήρια σπάσ’ τα, (δις) με τα χεράκια σου.
Γιαρούμπι, χάνομαι, Γιαρούμπι, πεθαίνω,
εγώ για σένανε σκίζω της γης καί μπαίνω.
Μαριγίτσα, τσίκι, τσίκι, σπάσ’ τα, (δις) τα βραχιολάκια σου.


ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΑΚΙ (Δυτικά παράλια Μικράς Ασίας)

Ένα τρεχαντηράκι (τρις)
βοριάς το πόδησε

καί μια μελαχροινούλα
τζόγια μου αμάν
το κληρονόμησε. (δις).

Θάλασσα μη θυμώνεις (τρις)
μη κάνεις πείσματα,

στην αγαπώ τα στέλνω
τζόγια μου αμάν
τα χαιρετίσματα (δις).

Τα δίχτυα θα πουλήσω (τρις)
καί τη βαρκούλα μου
κι όλα θα τα χαρίσω
τζόγια μου αμάν
στη Μαριγούλα μου (δις)

Έλα να φιληθούμε (τρις)
σαν τ’ άγρια πουλιά

που σμίγουν στα κλαράκια
τζόγια μου αμάν
κι αλλάζουνε φιλιά (δις)


ΘΑΛΑΣΣΑ

Μεσοπέλαγα αρμενίζω κι’ έχω πλώρα τον καημό, (δις)
κι’ έχω την αγάπη πρίμα κι άλμπουρο τον χωρισμό. (δις)

Θάλασσα μη με διώχνεις μακριά,
χωρισμέ, μου ματώνεις την καρδιά. (δις)

Μαύρη μοίρα το ‘χει γράψει να μακραίνω να διαβώ (δις)
μακριά από το νησί μου κι από κείνη π’ αγαπώ. (δις)

Θάλασσα μη με διώχνεις μακριά,
χωρισμέ, μου ματώνεις την καρδιά. (δις)


ΕΧΕ ΓΕΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ

Στο Γαλατά ψιλή βροχή καί στα Ταταύλα μπόρα,

Βασίλισσα των κοριτσιών, είναι η Μαυροφόρα. (δις)


Έχε γειά Παναγιά τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. (δις)

Στο Γαλατά θα πιώ κρασί, στο Πέραν θα μεθύσω,

καί μέσα στο Γεντί Κουλέ, κοπέλα θ’ αγαπήσω. (δις)


Έχε γειά Παναγιά τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. (δις)

Γεντί Κουλέ καί Θεραπιά, Ταταύλα καί Νηχώρι,

αυτά τα τέσσερα χωριά, ‘μορφαίνουνε την Πόλη. (δις)

Έχε γειά Παναγιά τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. (δις)


ΤΑ ΕΥΖΩΝΑΚΙΑ

Δώδεκα Ευζωνάκια τ’ αποφασίσανε,

στον πόλεμο να πάνε Παναγιά μου,
να πολεμήσουνε (δις).

Στο δρόμο που πηγαίναν, στη Μαύρη θάλασσα,

μαύρη φουρτούνα πιάνει Παναγιά μου,
σχίζονται τα πανιά (δις).

Δεν κλαίω το καράβι, δεν κλαίω τα πανιά,

κλαίω τον καπετάνιο Παναγιά μου,
τα δώδεκα παιδιά (δις).

Βοήθα Παναγιά μου, να τα γλιτώσουμε,

κι’ όσα καντήλια έχεις Παναγιά μου,
θα στ’ ασημώσουμε (δις).



ΜΟΝΑΧΟΓΙΟΣ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ

Μοναχογιός ο Κωνσταντής, μικρός καί χαϊδεμένος.

Έναν τον έχει η μάνα του, έναν καί κανακάρη (δις).

Τον έλουζε τον χτένιζε καί στο σχολειό των στέλνει,

Κι ο δάσκαλος τον διάβαζε, γράμματα τον μαθαίνει (δις).

Ανδριώθηκε ο Κωνσταντής, καί ‘γινε παληκάρι,

στη Χώρα ήταν ξακουστός, της μάνας του καμάρι (δις).


ΕΜΕΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΠΑΝΕ (Δημοτικό Θράκης)

Εμένα με το είπανε, κυρ Κωστάκη έλα κοντά μου, (δις)
άνθρωποι μερακλήδες τα μελιτζανιά να μην τα βάζεις πιά. (δις)
Πως την καλύτερη ζωή, κυρ Κωστάκη έλα κοντά μου, (δις)
την κάνουν οι μπεκρήδες, πάπια χήνα μου, να’ χεις το κρίμα μου. (δις)
Έναν καιρό ήμουν άγγελος, κυρ Κωστάκη έλα κοντά μου, (δις)
τώρα αγγελίζουν άλλοι, έβγα να σε ιδώ, από τούτο το στενό. (δις)
Στη βρύση που έπινα, κυρ Κωστάκη έλα κοντά μου, (δις)
τώρα το πίνουν άλλοι, έλα ταίρι μου και πιάσ’ το χέρι μου. (δις)

ΤΣΑΚΙΤΖΗΣ (Μικρασιάτικο)

Τσακιτζή παλληκαρά, με τα παληκάρια σου,
που την τρέμει ο ντουνιάς, την παλικαριά σου,
καί την ομορφάδα σου.

Τσακιτζή δεν εβαρέθηκες, να γυρίζεις στα βουνά,
Έλα κάτου εις την Σμύρνη, Τσακιτζή λεβέντη,
να παντρέψεις ορφανά.

Τσακιτζή παλληκαρά, πέρασε κι’ απ’ τα Βουρλά,
πέρασε καί απ’ τ’ Αϊδίνι, Τσακιτζή λεβέντη,
να παντρέψεις ορφανά.

Έλα καί σε περιμένουν, Τσακιτζή λεβέντη,
μέσ’ τη Σμύρνη ορφανά. (δις)


ΤΖΙΒΑΕΡΙ (ΞΕΝΙΤΙΑ)

Αχ η ξενιτιά το χαίρετε, Τζιβαέρι μου,
το μοσχολούλουδο μου,
σιγανά, σιγανά, σιγανά καί ταπεινά.

Αχ εγώ ήμουν που το ‘στειλα, Τζιβαέρι μου,
με θέλημα δικό μου,
σιγανά, σιγανά, σιγανά πατώ στη γή.

Αχ παναθεμά σε ξενιτιά, Τζιβαέρι μου,
εσά και το καλό σου,
σιγανά, σιγανά, σιγανά καί ταπεινά.

Αχ μου πήρες το παιδάκι μου, Τζιβαέρι μου,
καί το ‘κανες δικό σου,
σιγανά, σιγανά, σιγανά πατώ στη γή.


Σ’ ΑΓΑΠΩ ΓΙΑΤΙ ΕΙΣ’ ΩΡΑΙΑ
(Παράλια Μικράς Ασίας)

Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ γιατί είσ’ ωραία,
σ΄ αγαπώ γιατί είσ’ ωραία, σ’ αγαπώ γιατί είσ’ εσύ.

Κι’ αγαπώ, κι’ αγαπώ κι όλο τον κόσμο,
κι’ αγαπώ κι’ όλο τον κόσμο, γιατί ζείς καί σύ μαζί.

Το παράθυρο, το παράθυρο κλεισμένο,
το παράθυρο κλεισμένο, το παράθυρο κλειστό.

Άνοιξε, άνοιξε το ένα φύλλο,
άνοιξε το ένα φύλλο, την εικόνα σου να δώ.


ΤΟ ΚΑΡΑΒΑΚΙ (Συρτό Προποντίδας)

Το καραβάκι, χάνομαι για σένα,
το καραβάκι, που ‘ρχεται από με…
από μέσ’ από τη μ’πόλη,
κλαίει η καρδιά μ’ κλαίει καρδιά μ’ καί δε μερώνει.

Έχει πανιά με σαν τα λένια μ’
άϊντε έχει πανιά μεταξωτά, καί πρα…
ωχ καί πράσινες κορδέλες,
σαν τις ο…. σαν τις όμορφες κοπέλες.

Μέσα ειν’ η α… σαν τα λένια μ’
άϊντε μέσα είν’ η αγάπη μου,
μέσα ει… μέσα είναι κι’ ο καλός μου,
τα ματα… τα ματάκια σ’ καί το φώς μου.


Ο ΣΠΙΝΟΣ

Σε φουντωμένο δένδρου κλωνάρι, κάθεται σπίνος καί κελαηδεί,
τόσην ακούει τέχνη καί χάρη καί πλησιάζει ένα παιδί.

Σπίνε μ’ αρέσει το ψάλσιμό σου, τα λέγεις όλα, όλα καλά,
πες μου ποιος είναι ο δάσκαλός σου, που σου μαθαίνει τα μουσικά.

Μάθε παιδάκι, πως δάσκαλός μου, που μου μαθαίνει την μουσική,
είναι ο πλάστης όλου του κόσμου, η εύνοιά Του η στοργική.

Ο ΜΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου ξεκινά μία άλλη διάσταση της Ελληνικής ιστορίας, της ένδοξης και πολύπαθης Ρωμηοσύνης της οποίας υπήρξε ο πατέρας της. Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας είχε ήδη διαδοθεί με τον Μέγα Αλέξανδρο στον ανατολικό κόσμο, ενώ με την ρωμαϊκή κυριαρχία διαδόθηκε καί στη Δύση. Ο Μέγας Κωνσταντίνος γεννήθηκε στη Νίσσα της Σερβίας το 274μ.Χ. Πατέρας του ήταν ο Ιλλυριός Κωνστάντιος καί μητέρα του η Ελληνίδα Ελένη από την οποία γαλουχήθηκε την ευσέβεια προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο, διδασκόμενος τις βασικές αρχές της ελληνικής παιδείας. Μέσα του ενσταλάχθηκε το άριστο μέτρο του ελληνικού πνεύματος που τον έκανε ενάρετο, δίκαιο και συνεπή άνθρωπο. Ο πατέρας του τον εισήγαγε στην στρατιωτική ζωή, μαθαίνοντας την τέχνη και την πειθαρχία, εξελισσόμενος ως ο πιο μεγαλοφυής στρατιωτικός στον κόσμο, έχοντας ως ίνδαλμα τον Μέγα στρατηλάτη Αλέξανδρο.
Την εποχή εκείνη ο πραξικοπηματίας Διοκλητιανός χώρισε το αχανές Ρωμαϊκό κράτος σε Ανατολικό με έδρα την Νικομήδεια, όπου Αύγουστος ήταν ο ίδιος και σε Δυτικό τμήμα με έδρα την Ρώμη, τοποθετώντας ως Καίσαρα τον Κωνστάντιο με τις εκβιαστικές προϋποθέσεις να χωρίσει την Ελένη, που θλιμμένη έφυγε για τη γενέτειρά της την Δρεπάνη Βιθυνίας, καί να άφηνε από κοντά του τον γιό του Κωνσταντίνο που μετά τον αποχωρισμό της μητέρας του θα απομακρυνόταν και από τον πατέρα του. Ο Διοκλητιανός φοβόταν το θρόνο του και γι’ αυτό διαιρούσε όποια πρόσωπα ζήλευε, ώστε να βασιλεύει εκείνος καί επειδή ο δαίμονας του Μαντείου Δελφών δεν μπορούσε να του δώσει χρησμό γιατί προσεύχονταν οι Χριστιανοί, δαιμονίσθηκε ξεσπώντας σε έναν άγριο διωγμό εναντίον τους.
Ο μεγαλοφυής Κωνσταντίνος αναγορεύθηκε χιλίαρχος του Ρωμαϊκού στρατού στη Νικομήδεια και αγαπήθηκε όσο κανείς άλλος από όλους τους αξιωματικούς και στρατιώτες για την ανδρεία, το ρωμαλέο παράστημα και το φρόνημά του. Από το ήθος καί τη λεβεντιά των στρατιωτών του διέκρινε τους Χριστιανούς. Τους αγαπούσε ιδιαιτέρως γιατί ήταν γενναίοι, υπάκουοι, τίμιοι, εργατικοί, πειθαρχημένοι και θυσιαζόντουσαν για την πατρίδα. Ακολουθούσε τα βήματα του πατέρα του που διάλεγε πάντα τους Χριστιανούς καί τους εμπιστευόταν τις πιο καίριες θέσεις γιατί ήταν οι καλύτεροι. Μόνο αυτοί υπάκουαν στους νόμους. Εκτίμησε ιδιαίτερα τον Γεώργιο, τον ήδη Άγιο! Ήταν αναγκασμένος όμως να παρακολουθεί δυσαρεστημένος και προβληματισμένος την κακία, την αδικία καί τα ακατονόμαστα φρικτά μαρτύρια που επέβαλαν ο διώκτης Διοκλητιανός καί ο αιμοβόρος καίσαρας Γαλέριος που συνέχιζαν τους διωγμούς των αιμοσταγών Νέρωνα, Δομετιανού, Δέκιου, Τραϊανού κ.α. Σταυρώσεις, φωτιά, ρίξιμο στα θηρία, πνιγμοί, ξιφισμοί, κρεματόρια, βασανιστήρια κατά των αθώων Χριστιανών.
Ο Κωνσταντίνος διαφωνούσε φανερά για όλα αυτά τα αποτρόπαια που συνέβαιναν. Καταλάβαινε ότι κινδύνευαν οι φίλοι του Χριστιανοί, ακόμα και η μητέρα του που τον προέτρεπε να σταματήσει τους διωγμούς. Δεν μπορούσε όμως να αποτρέψει τα μαρτύρια γιατί οι ηγεμόνες ήταν τυφλωμένοι από το μίσος. Θλιμμένος παρακολουθεί τα βασανιστήρια και το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου. Ακόμα και η γυναίκα του Διοκλητιανού έγινε Χριστιανή και αποκεφαλίσθηκε βλέποντας τον Άγιο καρτερικά να παραμένει αβλαβής σε όσα του έκαναν! Μόνο για κάτι που είναι Αλήθεια μπορεί να υπομένουν όλα αυτά, σκεπτόταν ο Κωνσταντίνος! Από τότε υπεραγαπούσε τους Μάρτυρες. Μάθαινε ότι παντού υπήρχαν τέτοιοι Άγιοι. Στη Θεσσαλονίκη ο Δημήτριος, στην Αίγυπτο ο Μηνάς, στην Αντιόχεια ο Προκόπιος κ.α. Ήταν οι γενναιότεροι και οι επίλεκτοι του ρωμαϊκού στρατού που η θανάτωσή τους αποδυνάμωνε τον στρατό. Αλλά και η κοινωνία στερούνταν πολλούς ενάρετους Χριστιανούς. Αφάνιζαν τη νεότητα της αυτοκρατορίας. Ο Κωνσταντίνος έσφιγγε την καρδιά του καί έκλεινε τα μάτια του να μην βλέπει την φρίκη. Μα, και εκείνος κινδύνευσε πολλές φορές από τον πανούργο Γαλέριο σε πονηρές ενέδρες που του έστησαν. Όμως οι στρατιώτες που τον αγαπούσαν και η προστασία του Θεού τον γλίτωναν. Το 296 ο Κωνσταντίνος βρέθηκε στα Ιεροσόλυμα. Οι Άγιοι Τόποι είχαν μετατραπεί από τους ειδωλολάτρες σε σκουπιδότοπο! Δεν διακρινόταν ούτε ο Γολγοθάς, ούτε ο Σταυρός, ούτε ο τάφος που έγινε η Ανάσταση. Έφυγε βαθιά στενοχωρημένος επιθυμώντας να συναντήσει την αγαπημένη μητέρα του, που την αντάμωσε συγκινημένος στη γενέτειρά της.
Ο Κωνστάντιος, πατέρας του Κωνσταντίνου, αναγορεύθηκε Αύγουστος στην Δύση μετά την απόσυρση του Μαξιμιανού. Αλλά ασθένησε και απέθανε στο Εβόρακο. Εκεί πήγε ο Κωνσταντίνος αναλαμβάνοντας τους πολέμους στη Γαλατία και τη Βρετανία. Ο στρατός του αγωνίζεται νικηφόρα εναντίον Γερμανικών, Γαλατικών και Φραγκικών φύλων. Την εποχή εκείνη παντρεύτηκε την Μινερβίνα, αποκτώντας γιο τον Κρίσπο. Το 306 σε ηλικία 32 ετών ανακηρύχθηκε ομόφωνα Αύγουστος. Ενθρονίστηκε ως ανεξάρτητος αυτοκράτορας στη Δύση, ταυτόχρονα με τον Σεβήρο που δεν τον ήθελε ο λαός και εν συνεχεία ηττήθηκε από τον Μαξέντιο. Εν μέσω δολοπλοκιών, ο Κωνσταντίνος εξαναγκάζεται να ξαναπαντρευτεί με την ψυχρή Φαύστα με την οποία έκανε τρία παιδιά. Ήταν αδελφή του Μαξέντιου, ο οποίος για να κυριαρχήσει με δολιότητα σ’ όλη τη Δύση, κηρύττει πόλεμο με υπερδιπλάσιο στρατό κατά του Κωνσταντίνου ο οποίος πορεύεται άφοβα προς την Ρώμη. Προσεύχεται ζητώντας τη βοήθεια του Θεού. Βλέπει σημάδι στον ουρανό τον τίμιο Σταυρό και σχηματισμένη την επιγραφή «Εν τούτω νίκα»! Κατάλαβε ότι ο Χριστός ήταν μαζί του και θα νικούσε. Τον είδε και σε όραμα. Αμέσως κατασκευάζει λάβαρο με το Σταυρό που γράφει «Εν τούτω νίκα». Χαράσσει στις ασπίδες και στις περικεφαλαίες των στρατιωτών το σύμβολο του Σταυρού. Η τελική μάχη δίνεται στις 28 Οκτωβρίου 312 έξω απ’ την Ρώμη. Οι σχεδιασμοί του στους πολέμους ήταν αλάνθαστοι, μαχόταν και εκείνος με ανδρεία επιβάλλοντας τέλεια πειθαρχία στους στρατιώτες. Δεν έχασε ποτέ καμία μάχη! Ο Μαξέντιος ηττάται και ο ίδιος πνίγεται στον Τίβερη ποταμό. Ο Κωνσταντίνος εισέρχεται θριαμβευτής στην Ρώμη. Στήνει ανδριάντα του, κρατώντας δόρυ σε σχήμα σταυρού, γράφοντας ότι με αυτό το σωτηριώδες σύμβολο απελευθέρωσε την πόλη και χαράσσει το σημείο του Σταυρού πάνω σε μνημεία.
Η ρωμαϊκή εξουσία των αυτοκρατόρων της Ρώμης ήταν έως τότε απάνθρωπη. Στο Κολοσσαίο εκατομμύρια άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους από τις θηριωδίες των διεφθαρμένων. Ο Κωνσταντίνος αναλαμβάνει να βελτιώσει την κατάσταση ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του. Στόχοι του είναι το κράτος δικαίου, η προστασία της παιδείας, η κατοχύρωση της εργασίας για τους πολίτες. Και το σημαντικότερο γι’ αυτόν ήταν η πίστη του πως οι Χριστιανοί ήταν το πιο υγιές κομμάτι της αυτοκρατορίας και όχι οι υπόλοιποι ανήθικοι πολίτες της ακολασίας που υποστήριζαν οι προηγούμενοι ηγεμόνες για να καλοπερνάνε. Ανασυγκροτεί το κράτος και πιστεύει ότι ο Χριστιανισμός είναι προϋπόθεση για την ευημερία του κράτους. Καταργεί τους διωγμούς με το διάταγμα των Μεδιολάνων και κτίζει χριστιανικούς ναούς. Επαναφέρει τον διωγμένο Επίσκοπο Ρώμης Σίλβεστρο και συνδέεται μαζί του πνευματικά. Επιστράφηκαν τα κτήματα της Εκκλησίας που είχαν δημευθεί. Μελετά με ζήλο τις Γραφές. Εξ’ αρχής απέφευγε τις ειδωλολατρικές τελετές στους θεούς του δωδεκάθεου, σιχαινόταν τις θυσίες ζώων και ανθρώπων. Δεν εμπόδιζε όμως όσους πίστευαν στα είδωλα. Σεβόταν την διαφορετικότητά τους, κάτι που δεν έκαναν εκείνοι για τους Χριστιανούς. Εντυπωσιαζόταν από την λαμπρότητα της αναίμακτης χριστιανικής λατρείας καί για την πίστη στην ζωή πέραν του τάφου.
Το 313, το δυτικό τμήμα του Ρωμαϊκού κράτους υπό τον Κωνσταντίνο προοδεύει και αναπτύσσεται αλματωδώς, ενώ το ανατολικό υπό του Λικινίου υποβαθμίζεται και λησμονώντας την ανεξιθρησκία διώκει πάλι με μίσος τους Χριστιανούς, σκοτώνοντας κατά χιλιάδες τους Μάρτυρες. Μ’ αυτό τον τρόπο επεδίωκε την σύγκρουση με τον Κωνσταντίνο, που όταν έμαθε τα μαρτύρια ειδικά των Τεσσαράκοντα παλικαριών στην παγωμένη λίμνη της Σεβάστειας, έδωσε διαταγή στο στρατό του να ετοιμαστεί για πόλεμο. Το λάβαρο με τον Σταυρό προπορευόταν. Ο Λικίνιος ηττήθηκε σε Ανδριανούπολη, Βυζάντιο, Χρυσούπολη Βιθυνίας στη Χαλκηδόνα, στον Ελλήσποντο από το ναυτικό καί τράπηκε σε φυγή. Ο Κωνσταντίνος το Σεπτέμβρη του 324 μπαίνει θριαμβευτής στη Νικομήδεια, την αρχαία αποικία των Μεγαρέων και των Αθηναίων. Του επιφυλάσσεται πάνδημη υποδοχή. Ο κόσμος μετά από δύο αιώνες έβλεπε για πρώτη φορά ήμερο άνθρωπο-ηγέτη. Η μάνα του Ελένη τον αγκαλιάζει ως αυτοκράτορα. Θα έμενε μαζί του στο παλάτι ως Αυγούστα!
Η κατάσταση που έχουν να αντιμετωπίσουν στην Ανατολή είναι τραγική: Αξιωματούχοι άνεργοι, περιουσίες δημευμένες, εξόριστοι, πουλημένοι δούλοι, άμισθοι εργάτες, διαλυμένο κράτος. Ξεκινάει η αναδιάρθρωση. Σύντομα βάζει τάξη, νομοθετεί και γίνεται σκληρός στους ισχυρούς και φιλάνθρωπος στους αδύνατους, επηρεασμένος από τον πολιτισμό και τις αρχαιοελληνικές φιλοσοφικές και φιλάνθρωπες αρετές, κυρίως όμως από τον Χριστιανισμό. Περιορίζει την διαφθορά του κρατικού μηχανισμού. Θεσπίζει νόμους ασφάλισης, δίκαιης φορολογίας, κληρονομιάς κ.α. Δείχνει ενδιαφέρον για την παιδεία και την υγεία. Καταργεί νόμους όπως το να ρίχνουν αιχμαλώτους στα θηρία για να διασκεδάζουν. Καταργεί την σταύρωση. Απαγορεύει την πώληση παιδιών. Επισιτίζει απόρους και προστατεύει ορφανά και χήρες. Περιφρουρεί τον θεσμό της ελληνικής οικογένειας. Οι πολίτες αισθάνονται ασφάλεια. Τα αντιδραστικά στοιχεία εξουδετερώθηκαν. Στόχος του είναι να απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες ειρήνη και ησυχία. Τον ενδιέφερε και η ενότητα Εκκλησίας-κράτους. Αναγνωρίζεται η Κυριακή ως αργία δίνοντας εκείνος πρώτος το παράδειγμα, αρχίζουν οι εορτές του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων. Πρότεινε να τηρείται νηστεία την ημέρα της Παρασκευής επειδή Σταυρώθηκε ο Χριστός, καθώς και την Μεγάλη Εβδομάδα. Προέτρεψε να εορτάζεται παντού το Πάσχα την ίδια ημέρα.
Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα ξεπηδάει από εκεί που δεν το περίμενε. Στην Αίγυπτο ο Άρειος δίνει διαφορετική ερμηνεία σε χωρία της Αγίας Γραφής λέγοντας ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός. Αυτό γίνεται αιτία να διχαστούν φιλονικώντας ακόμα και κάποιοι Επίσκοποι. Η φοβερή αυτή αίρεση κλονίζει την Εκκλησία. Ο Κωνσταντίνος προβληματίζεται γιατί μόνο με την αγάπη του Χριστιανισμού πίστευε ότι θα ειρήνευε και θα ενωνόταν ο κόσμος. Αποφασίζει να συγκαλέσει για την επίλυση του θέματος Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας, ώστε οι περίπου 318 Επίσκοποι, ως επί το πλείστον Ελληνικών πόλεων, να ρυθμίσουν το πρόβλημα με συνοδικό σύστημα. Μορφή της συνόδου ανεδείχθη ο Μέγας Αθανάσιος. Υπογράφθηκε ο θρίαμβος της Ορθοδοξίας, η ομολογία της Θεότητας και σφραγίσθηκαν τα πρώτα άρθρα του συμβόλου της Πίστεως που απάγγειλε για πρώτη φορά ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, «Πιστεύω εις ένα Θεόν...».
Το 326 επιστρέφει στην ειδωλολάτρισσα Ρώμη όπου επικρατούσε αναρχία. Αρνείται να θυσιάσει στο Καπιτώλιο. Σιχαινόταν! Η ειδωλολατρία θεοποιούσε τις νοσηρές και ακόλαστες πράξεις, γι αυτό ήταν αποδεκτή από όσους προτιμούσαν την ανήθικη ζωή. Μία «ελίτ» ανθρώπων συμπεριφερόντουσαν στους υπόλοιπους σαν να ήταν ζώα. Η διοίκηση λειτουργούσε αυθαίρετα. Οι Ρωμαίοι ειδωλολάτρες που είχαν μάθει να ζουν με βία σαν απολίτιστοι, δεν τον ήθελαν γιατί προστάτευε τους Χριστιανούς. Δεν καταλάβαιναν ότι ο Κωνσταντίνος προτιμούσε την χριστιανική ηθική γιατί αυτή τον εξέφραζε επειδή ήταν φιλάνθρωπη, ειρηνική. Προτιμούσαν τον γιο του τον Κρίσπο, που θεωρούσαν ότι παραγκωνιζόταν στην Γαλατία. Με τις διαβολές της γυναικός του Φαύστας, ο Κωνσταντίνος πείθετε να διατάξει την επιστροφή στη Ρώμη του πρωτότοκου Κρίσπου που η μητριά του Φαύστα καραδοκεί για να τον εκδικηθεί. Τον θεωρούσε νόθο. Η ραδιούργα γυναίκα μηχανεύεται ερωτικό σκάνδαλο προσπαθώντας να ερωτοτροπήσει με τον Κρίσπο που αρνείται. Η μητριά του δεν χάνει ευκαιρία και συκοφαντεί στον Κωνσταντίνο τον γιο του ως βιαστή, παριστάνοντας την κακοποιημένη. Πετυχαίνει τον σκοπό της! Ο αυτοκράτορας θολωμένος, πριν προλάβει να απολογηθεί ο γιος του, έπρεπε να εφαρμόσει για πρώτη φορά το νόμο για την μοιχεία που προσφάτως είχε θεσπίσει. Φυλακίζει το γιο του και τον εξορίζει στην Πόλα. Ο Κρίσπος θανατώνεται, αλλά κανείς δεν γνωρίζει από ποιον βγήκε το διάταγμα αυτό. Ο Κωνσταντίνος άρχισε να υποπτεύεται την γυναίκα του. Διαπιστώνει ότι η Φαύστα είχε άστατη ζωή πριν βρεθεί νεκρή κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ο Κωνσταντίνος απόμεινε μόνος. Δεν ήθελε να μείνει πιά στην Ρώμη. Εκτός των οικογενειακών του προβλημάτων, διάφοροι άξεστοι Βόρειοι λαοί εξορμούσαν απειλητικά. Η αγαπημένη του Ανατολή τον έλκυε. Ο Κωνσταντίνος παίρνει μόνο τ’ όνομα της Ρώμης και πηγαίνει στην πόλη Βυζάντιο. Εκεί αρχίζει να κτίζει την Κωνσταντινούπολη, τη Νέα Ρώμη! Διάλεξε τον ομορφότερο τόπο στον Βόσπορο. Τον γοήτευε το μέρος εκείνο, γιατί ήταν κόμβος Ανατολής και Δύσης! Οικοδομήθηκαν πολυάριθμα κτίρια, πλατείες, ιππόδρομος, λουτρά, παλάτι κ.α. Στο φόρουμ υψώθηκαν δύο στήλες της Ελένης και του Κωνσταντίνου, στο μέσον ο Σταυρός με επιγραφή: «Εις Άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός, Αμήν». Ο Κωνσταντίνος ως φορέας του κράτους και η Ελένη σύμβολο της μητρός αθάνατης Εκκλησίας.
Ταυτόχρονα η μητέρα του τον παρακινεί να της ετοιμάσει Ιερή εκστρατεία στους Αγίους Τόπους για να βρεί τα προσκυνήματα και να κτίσει ναούς. Ξεκινάει το 326, φθάνουν στην ερειπωμένη από το 70μ.Χ. Ιερουσαλήμ. Οι Ιουδαίοι είχαν διασκορπιστεί στα πέρατα του κόσμου. Η Αυγούστα Ελένη συντονίζει τις εργασίες. Βρίσκουν τον Γολγοθά και άσηπτο τον Σταυρό του Χριστού! Θεμελιώνεται ο ναός της Αναστάσεως που περιλαμβάνει τους ιερούς τόπους των Παθών και της Ανάστασης καί γίνεται το μεγαλύτερο μνημείο της Χριστιανοσύνης. Κτίζει ναούς στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και στο Όρος των Ελαιών. Βοηθάει εργάτες, στρατιώτες, φυλακισμένους, εξόριστους, φτωχούς κατοίκους της Παλαιστίνης, ντύνει γυμνούς και επιστρέφει στη Νικομήδεια φέρνοντας μαζί της μέρος του Τιμίου Σταυρού για να το έχουν ως ευλογία στην νέα πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη.
Ο Κωνσταντίνος συνέλεξε στην Πόλη εγκαταλελειμμένα αρχαία μνημεία από την κυρίως Ελλάδα (όσα άφησε τα κατακλέψανε οι Δυτικοί). Έκτισε ναούς, του Αγίου Στεφάνου, της Αγίας Ειρήνης και των Αγίων Αποστόλων και θεμελίωσε την Αγιά Σοφιά. Στις 11 Μαΐου 330 εγκαινιάστηκε η Κωνσταντινούπολη. Στην Πόλη αυτή κτυπούσε η καρδιά όλου του κόσμου επί 1128 χρόνια. Το ρωμαϊκό κράτος το έλεγαν πλέον «Ρωμανία» και όταν το πήραν οι Τούρκοι το ονόμασαν οι Φράγκοι «Βυζάντιο» για να νομίζονται εκείνοι διάδοχοι της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και όχι οι Έλληνες! Η Βυζαντινή αυτοκρατορία, η Ρωμηοσύνη, δημιουργήθηκε υπό την επίδραση της παιδείας και των αξιών του Ελληνισμού, καθώς και της πίστεως και αγάπης του Χριστιανισμού έχοντας ως βάση το ρωμαϊκό δίκαιο, μεταμορφώνοντας έτσι την ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Δεν κατήργησε την Ρώμη, αλλά άλλαξε τον πολιτικό και θρησκευτικό προσανατολισμό της. Ελλάδα και Ρώμη ενώθηκαν άρρηκτα.
Ο Κωνσταντίνος ονομάστηκε Ισαπόστολος επειδή βοήθησε καί στην εξάπλωση του Χριστιανισμού. Επεδίωκε να πιστέψει όλος ο κόσμος στον Χριστό. Όλοι οι λαοί να γίνουν Χριστιανοί, γιατί έτσι ήταν σίγουρος ότι θα ζούσαν ενωμένοι, ειρηνικά. Εκχριστιάνισε Κέλτες, Γαλάτες, Γότθους, Σαμάρτες και άλλα βάρβαρα φύλα, πιστεύοντας ότι με τον Χριστιανισμό θα ημερεύσουν. Έστελνε ιεραποστολές για να διδάξουν την χριστιανική πίστη έως την Ινδία όπως οι ίδιοι το ζητούσαν. Ομοίως και στην Αιθιοπία, την Άρκτο και την Περσία όταν οι λαοί αυτοί ζητούσαν από μόνοι τους να συνάψουν φιλία με την Κωνσταντινούπολη. Στις καλύτερες περιοχές της Περσίας είχαν ασπασθεί τον Χριστιανισμό αν και διώκονταν από τύραννο βασιλιά. Οι Ίβηρες και οι Αρμένιοι ζητούσαν και αυτοί να διδαχθούν τον Χριστιανισμό καί να συμμαχήσουν. Σεβόντουσαν όλοι τον αήττητο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο και δεχόντουσαν τον Χριστιανισμό. Μόνο το όνομά του προκαλούσε δέος! Στα μελανά σημεία ήταν η εξόριση προσώπων όπως του Μ. Αθανασίου, λόγω διαβολών και συκοφαντιών που δέχθηκε ο αυτοκράτορας από ανήθικους που τον περιτριγύριζαν κατά καιρούς και τον επηρέασαν αρνητικά.
Σε ηλικία 62 ετών κτίζει το Ναό των Αγίων Αποστόλων στην Πόλη, που επιστατεί ο ίδιος κανονίζοντας να ετοιμασθεί ακόμα και ο τάφος του εντός του Ναού. Συντάσσει λόγους παιδευτικούς για να ωφελήσει τους υπηκόους του: «…Μην κάνετε κατάχρηση της εξουσίας. Μην αρπάζετε από τον φτωχό, μην κλέβετε τον ξένο πλούτο. Μην αδικείτε τους ταπεινούς. Μη συσσωρεύετε αγαθά για τον εαυτό σας, στερώντας τα από κάποιους άλλους». Όταν τον χειροκροτούσαν τους έκανε νεύμα να κοιτάζουν στον ουρανό, να τιμούν μόνο τον Θεό. Μέσα στο παλάτι είχε φτιάξει μικρό Ναό όπου απομονωνόταν για πολύωρη προσευχή. Με τους αυλικούς μελετούσε καθημερινά την Αγία Γραφή. Σεβόταν τους ασκητές και τον μοναχισμό. Αν και αυτοκράτορας, υποδεχόταν στο παλάτι τους ασκητές με εδαφιαία μετάνοια και τους ασπαζόταν στα χέρια και στο πρόσωπο. Πίστευε ακράδαντα ότι αν ο λαός του είχε το φρόνημα των μοναχών τότε η Βασιλεία του Θεού θα ήταν το βασίλειό του.
Στη Νικομήδεια βαπτίσθηκε Ορθόδοξος. Ήταν ο πρώτος Χριστιανός βασιλιάς. Δεν ξαναφόρεσε την πορφύρα, αλλά μόνο τον λευκό χιτώνα της βαπτίσεως! Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του κοινωνούσε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, προσευχόμενος. Ασχολείται μόνο με την μετά θάνατο ζωή. Την ημέρα της Πεντηκοστής ο Άγιος Κωνσταντίνος έφυγε απ’ αυτό τον κόσμο για να συναντήσει τον Κύριό Του. Το σκήνωμά του μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη από μία λαοθάλασσα κόσμου που θρηνούσε καί κηδεύτηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων κατ’ επιθυμίαν του.
Ο Μέγας Άγιος Κωνσταντίνος υπήρξε ένα παγκόσμιο θαύμα και θεωρήθηκε φαινόμενο της ιστορίας. Ήταν ο δημοφιλέστερος αυτοκράτορας όλων των εποχών. Εκείνος που εγκαθίδρυσε τον ισχύοντα μέχρι σήμερα Ελληνορθόδοξο πολιτισμό, την ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ.
Στρατής Ανδριώτης
http://stratisandriotis.blogspot.com/

Η Εκκλησία το 1821

«Ἡ Ἐκκλησία καὶ ὁ κλῆρος της ὑπῆρξε ὁ ὁδηγὸς καὶ τὸ στήριγμα τῆς φυλῆς σ᾿ ὅλη τὴ μακραίωνα δουλεία καὶ στὴν ἐθνεγερσία». Δ. Κόκκινος

«Εὐτυχισμένη ἦταν ἡ ἡμέρα τῆς ἐπαναστάσεως τῆς Ἑλληνικῆς φυλῆς, διότι καὶ τότε καὶ ἀπὸ χρόνων ἀκόμη τὸ ἔθνος εἶχε τὸν θεόπεμπτον καὶ σεβάσμιον κλῆρον ὡς ὁδηγόν του. Οἱ λειτουργοὶ αὐτοὶ τοῦ ἀληθινοῦ Θεσῦ ἐφρόντισαν καὶ ἡτοίμασαν τὸ ἔθνος διὰ νὰ ἐπαναστατήση, καὶ ν᾿ ἀλλάξει τὸν ὑβριστὴν τῆς θρησκείας καὶ τῶν ἱερῶν του. Ὁ κλῆρος ὕψωσε τὴν σημαίαν τοῦ σταυροῦ καὶ τοῦ Ἔθνους». Φωτάκος

«Ὄχι μόνο μέσα ἀλλὰ καὶ ἔξω ἀπὸ τὴν ῾Ελλάδα, παντοῦ, ὀρθόδοξοι κληρικοὶ ἀσχολοῦνταν μὲ τὴν ἀναγέννηση τοῦ ᾽Εθνικοῦ Πνεύματος». Charles Eliot

«Ἡ ἡμέρα (τῆς ᾽Επανάστασης), τὴν ὁποίαν ἐπιθυμοῦσοιν οἱ πατέρες μας νὰ τὴν ἰδοῦν, ἔφθασε... διὰ νὰ λάμψη πάλιν ὁ Σταυρὸς καὶ νὰ λάβη πάλιν ἡ Ἑλλάς... τὴν ἐλευθερίαν της... Ὅ,τι καὶ ἂν ἐκάμαμεν ἦτο ἔμπνευσις καὶ ἔργον τῆς Θείας προνοίας».

Ἄνθιμος Γαζῆς

«Τὸ ὄνομα τῆς Ἑλλάδος, ἄνευ τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἴσως δὲν ἤθελεν ὑπάρχει σήμερον». Σπυρίδων Ζαμπέλιος

«Ἀφάνισαν ὅλως διόλου τὰ μοναστήρια καὶ οἱ καημένοι οἱ καλόγεροι, ὁποῦ ἀφανίστηκαν εἰς τὸν ἀγῶνα, πεθαίνουν τῆς πείνας μέσα στοὺς δρόμους, ὁποῦ αὐτὰ τὰ μοναστήρια ἦταν τὰ πρῶτα προπύργια τῆς ἀπανάστασής μας. Ὅτι εκεῖ ἦταν καὶ οἱ τζεμπιχανέδες μας (πυριτιδαποθῆκες) κι ὅλα τὰ ἀναγκαῖα τοῦ πολέμου· ὅτ᾿ ἦταν παράμερον καὶ μυστήριον ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Καὶ θυσίασαν οἱ καημένοι οἱ καλόγεροι καὶ σκοτώθηκαν οἱ περισσότεροι εἰς τὸν ἀγῶνα. Καὶ οἱ Μπαυαρέζοι παντήχαιναν, ὅτ᾿ εἶναι οἱ Καπουτζινοι τῆς Εὐρώπης, δὲν ἤξεραν ὅτι εἶναι σεμνοί, κι ἀγαθοὶ ἄνθρωποι καὶ μὲ τὰ ἔργα τὼν χεριῶν τους ἀπόχτησαν αὐτά, ἀγωνίζοντας καὶ δουλεύοντας τόσους αἰῶνες καὶ ζοῦσαν μαζί τους τόσοι φτωχοί καὶ ἔτρωγαν ψωμὶ... καὶ χάλασαν (οἱ Μπαυαρέζοι) καὶ ρήμαξαν ὅλους τοὺς ναοὺς τῶν μοναστηριῶν». Μακρυγιάννης

«Ὁ παπὰς κάτω ἀπὸ τὸ ράκη τοῦ ράσου του κρατεῖ τὸ ψαλτήρι καὶ πηγαίνει νὰ μάθει τὰ παιδιά, ποὺ τὸν περιμένουν, νὰ διαβάζουν. Ὁμιλεῖ ἀκόμη εἰς τὰ παιδιὰ καὶ διὰ τοὺς μεγάλους ἀνθρώπους, ποὺ ἐδόξασαν ἄλλοτε αὐτὸν τὸν τόπον. Διδάσκει τὴν ὀλίγην Ἱστορίαν, που γνωρίζει καὶ αὐτός. Τὸ Κρυφὸ Σχολειὸ δὲν εἶναι θρύλος. Τὸ συνετήρησε, παρὰ τὰς καταδιώξεις, ὁ βαθύτατος πόθος τοῦ τυραννουμένου ἔθνους νὰ ὑπάρξει». Δ. Κόκκινος

«Δὲν δυνάμεθα νὰ μὴ θαυμάσωμεν τὸν μέγαν χαρακτήρα, ὃν ὁ κλῆρος, ὁ θεῖος τῷ ὄντι κλῆρος, καὶ οἱ ἄρχοντες ἐπέδειξαν. Ἐν μέσῳ τῶν δεσμῶν καὶ τῶν βασάνων, κατ᾿ ἔμπροσθεν τῆς ἐπονειδίστου ἀγχόνης καὶ ὑπὸ τὴν ἀνθρωποκτόνον ἀξίνην πολλοὶ ἐξ αὐτῶν παρωρμῶντο νὰ ἀρνηθῶσι τὸν Χριστὸν (καὶ τὴν Ἑλληνικὴν Πατρίδα), πρὸς διαφύλαξιν τῆς ζωῆς καὶ ἀπόλαυσιν πολλῶν ἄλλων ἀγαθῶν ἐπιγείων, ἀλλ᾿ ὅλοι μέχρις ἑνὸς ἐπροτίμησαν τὰς βασάνους καὶ τὸν θάνατον». Σπυρίδων Τρικούπης

«...καὶ βρίζουν, οἱ πουλημένοι εἰς τοὺς ξένους, καὶ τοὺς παπάδες μας, ὁποῦ τοὺς ζυγίζουν ἄναντρους καὶ ἀπόλεμους. ᾽Εμεῖς τοὺς παπάδες τοὺς εἴχαμε μαζὶ εἰς κάθε μετερίζι, εἰς κάθε πόνον καὶ δυστυχίαν. Ὄχι μόνον διὰ νὰ βλογᾶνε τὰ ὅπλα τὰ ἱερά, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ μὲ ντουφέκι καὶ γιαταγάνι, πολεμώντας ὡσὰν λεοντάρια. Ντροπὴ ῞Ελληνες». Μακρυγιάννης

«Σὰν μία βροχὴ ἦρθε σὲ ὅλους μας ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐλευθερίας καὶ ὅλοι, καὶ οἱ κληρικοὶ καὶ οἱ προεστοὶ καὶ οἱ καπεταναῖοι καὶ οἱ γραμματισμένοι καὶ οἱ ἔμποροι, ὅλοι συμφωνήσαμε στὸν ἴδιο σκοπὸ καὶ κάναμε τὴν ἐπανάσταση... Ἡ ἐπανάστασις ἡ ἐδική μας δὲν ὁμοιάζει μὲ καμμίαν ἀπὸ ὅσας γίνονται τὴν σήμερον εἰς τὴν Εὐρώπην. Τῆς Εὐρώπης αἱ ἐπαναστάσεις ἐναντίον τῶν διοικήσεών τους εἶναι ἐμφύλιος πόλεμος· ὁ ἐδικός μας πόλεμος ἦτο πλέον δίκαιος, Ἦτον ἔθνος μὲ ἄλλον ἔθνος». Θ. Κολοκοτρώνης

«Πολεμοῦμε πρὸς τοὺς ἐχθρούς τοῦ Κυρίου μας... Ὁ πόλεμός μας δὲν εἶναι ἐπιθετικός, εἶναι ἀμυντικός, εἶναι πόλεμος τῆς δικαιοσύνης κατὰ τῆς ἀδικίας, τῆς χριστιανικῆς θρησκείας κατὰ τοῦ Κορανίου, τοῦ λογικοῦ ὄντος κατὰ τοῦ ἀλόγου καὶ θηριώδους τυράννου». Γ´ Ἐθνικὴ Συνέλευση (Τροιζήνα 1827)

«Ἐλᾶτε μ᾿ ἕνα ζῆλο σ᾿ ἐτοῦτον τὸν καιρό, νὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν Σταυρόν». Ῥήγας Βελεστινλῆς. Θούριος

«Χωρὶς ἀρετὴ καὶ πόνο εἰς τὴν πατρίδα καὶ πίστη στὴ θρησκεία τους ἔθνη δὲν ὑπάρχουν». Μακρυγιάννης

«Τὴν ἐπανάστασιν ἐκίνησαν καὶ ἐνεψύχωσαν οἱ κληριχοί... ἄνευ τῶν ὁποίων ὁ λαὸς δὲν ἤθελε κινηθῆ...».Ἐμμανουὴλ Ξάνθος

«Εἶναι καιρὸς... νὰ κρημνίσωμεν ἀπὸ τὰ νέφη τὴν ἡμισέληνον καὶ νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον, δι᾿ οὗ πάντοτε νικῶμεν, λέγω τὸν Σταυρόν, καὶ οὕτω νὰ ἐκδικήσωμεν τὴν πατρίδα καὶ τὴν ὀρθόδοξον ἡμῶν πίστιν ἀπὸ τὴν ἀσεβῆ τῶν ἀσεβῶν καταφρόνησιν». Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης

«Μόνον τοῦ Εὐαγγελίου ἡ διδαχὴ ἐμπορεῖ νὰ σώση τὴν αὐτονομίαν τοῦ γένους. Οἱ ῞Ελληνες πολέμησαν ὄχι μόνο ὑπὲρ πατρίδος ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ πίστεως».

Ἀδαμάντιος Κοραῆς

«Θαῦμα ἀκόμα μου φαίνεται, τὸν σταυρό μου κάμω, πῶς πάντα τόσον ὀλίγοι ἀπὸ μᾶς ἐσκωτόνοντο! Ὁ Θεός, βέβαια, μᾶς προστάτευε. Εἴμαστε τόσον ὀλίγοι, ὅπου ἂν ὁ Θεὸς δὲν ἔκαμνε ἔλεος, εἰς ὀλίγον καιρὸ οὔτε ἕνας ἀπὸ μᾶς θὰ ἔμενε ζωντανός... Πόσα τουφέκια εἶχε τὸ Σούλι; Τὸ εἴπαμε, Χίλια ἁπὰνω κάτω. Ἀλλὰ ἐμεῖς ἐπολεμήσαμε γιὰ τὴν πατρίδα καὶ ὁ Παντοδύναμος Θεὸς μᾶς ἐφύλαγε, μᾶς προστάτευε… ῞Οταν ἥσυχος τώρα κάθομαι στὸν ἴσκιο, ἀπὸ κάτω ἀπὸ μίαν ἐλιὰ καὶ ἐνθυμοῦμαι ἐκείνους τοὺς καιρούς, ἀπορῶ πῶς μπορέσαμε ν᾿ ἀνθέξουμε, νὰ πολεμήσουμε τέτοιον ἐχθρό! Βέβαια, δὲν ἐστάθηκε μονάχα ἡ παλληκαριά, δὲν ἐστάθηκε ἡ ἀνδρεία τῶν Σουλιωτῶν, ἐστάθηκε ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ ὁποῦ μᾶς ἔκανε ἐκείνους ὁποῦ εἴμαστε. Ἐστάθηκε ἡ δύναμις τοῦ μεγάλου Θεοῦ, ἐστάθηκε τὸ θέλημά του, γιὰ νὰ ἐλευθερωθεῖ τὸ ἔθνος ἔπειτα ἀπὸ τόσα χρόνια σκλαβιᾶς. Ἔπρεπε ὅμως νὰ ὑποφέρουμε ἡμεῖς, ἔπρεπε νὰ πέσουν πολλοὶ μάρτυρες, ἔπρεπε νὰ ποτισθεῖ ἡ γῆ μὲ τὸ αἷμα τους διὰ τὸ καλὸ τοῦ κόσμου; Ἂς μὴν παραπονούμεθα λοιπόν. Τὸ Σούλι μας ἔμεινε εἰς τὴν σκλαβιάν... ναί, ἀλλὰ τὴν ὥραν τοῦ καλοῦ ἢ τοῦ κακοῦ ὁ Θεὸς μονάχα τὴ γνωρίζει...».

Ο Σουλιώτης ἀγωνιστὴς Σ. Τζίπης

«῎Ητανε βέβαια ἀπ᾿ τὸ Θεὸ γραμμένο νὰ δράξομε τὰ ἅρματα μία μέρα καὶ νὰ χυθοῦμε κατεπάνω στοὺς τυράννους μας, ποὺ τόσα χρόνια ἀνελεήμονα μᾶς τυραγνεύουν. Τί τὴ θέλουμε, βρὲ ἀδέλφια, τούτη τὴν πολυπικραμένη τὴ ζωή, νὰ ζοῦμε ἀποκάτω στὴ σκλαβιὰ καὶ τὸ σπαθὶ τῶν Τούρκων ν᾿ ἀκονιέται εἰς τὰ κεφάλια μας; Δὲν τηρᾶτε ποὺ τίποτα δὲν μᾶς ἀπόμεινε; Οἱ ἐκκλησιές μας γινήκανε τζαμιὰ καὶ ἀχούρια τῶν Τούρκων. Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ πὼς τάχα ἔχει τίποτα ἐδικό του, γιατὶ τὸ ταχὺ βρίσκεται φτωχὸς σὰ διακονιάρης στὴ στράτα. Οἱ φαμελιές μας καὶ τὰ παιδιά μας εἶναι στὰ χέρια καὶ στὴ διάκριση τῶν Τούρκων. Τίποτα, ἀδέρφια, δὲ μᾶς ἔμεινε. Δὲν εἶναι πρέπον νὰ σταυρώσουμε τὰ χέρια καὶ νὰ τηρᾶμε τὸν οὐρανό. Ὁ Θεὸς μᾶς ἔδωσε χέρια, γνώση καὶ νοῦ. Ἂς ρωτήσουμε τὴν καρδιά μας καὶ ὅ,τι μᾶς ἀπανταχαίνει, ἂς τὸ βάλομεν γρήγορα σὲ πράξη καὶ ἂς εἴμεθα, ἀδέλφια, βέβαιοι, πὼς ὁ Χριστός μας, ὁ πολυαγαπημένος, θὰ βάλει τὸ χέρι ἀπάνω μας».

Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος

Γενναιότατε στρατηγέ, «...Ἰδοὺ ὁ Θεὸς μεθ᾿ ἡμῶν ὡς ἐπάταξεν ἔθνη πολλὰ καὶ ἀπέκτεινε βασιλεῖς κραταιούς· Ὁ Παντοκράτωρ Θεὸς δὲν μᾶς ἀφήνει εἰς τὴν διάκρισιν τοῦ ἐχθροῦ. Ὄχι, ὄχι βέβαια, ἀλλὰ εἶναι σύμμαχός μας κατὰ πάντα, καθὼς ἐμπράκτως, πολλάκις τὸ εἴδομεν καὶ ἄμποτε εἰς τὸ ἑξῆς διὰ τῆς δυνάμεως τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς ἐνεργείας καὶ γενναιότητός σας ν᾿ ἀφανισθῆ ὁ ἐχθρὸς ἐξ ὁλοκλήρου. Εἴθε γένοιτο, γένοιτο...».

Ἀπὸ τὴν ἐπιστολὴν τοῦ Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη πρὸς τὸν Θ. Κολοκοτρώνη μετὰ τὸν θρίαμβο στὰ Δερβενάκια

«Ἀφοῦ ὁ Θεὸς ὑπέγραψε τὴν ἐλευθερία τῆς ῾Ελλάδος, δὲν παίρνει πίσω τὴν ὑπογραφή του».«Καὶ ὅταν ὁ δίκαιος Θεός μᾶς βοηθάει ποιὸς ἐχθρὸς μπορεῖ νὰ μᾶς κάνει καλά;».«...Γιὰ νὰ ἰσάσετε τὴν πατρίδα, πρέπει νὰ ἔχετε θεμέλια τῆς πολιτείας, τὴν Ὁμόνοια, τὴν Θρησκεία καὶ τὴν Φρόνιμη Ἐλευθερία»... «καὶ μὴ στηρίζεστε στοὺς ξένους, ἀλλὰ στὸν ἑαυτό σας καὶ στὸν Θεό».

Θ. Κολοκοτρώνης

Ἀπὸ τὴν ἔκδοση «Ἡρωϊσμὸς καὶ Ἁγιότης», 2007

1821 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Για να μη λησμονούμε το 1821

« Είναι θέλημα Θεού. Είναι κοντά μας και βοηθάει, γιατί πολεμάμε για την πίστη μας, για την πατρίδα μας, για τους γέρους γονιούς, για τα αδύνατα παιδιά μας, για την ζωή μας, την λευτεριά μας… Και όταν ο δίκαιος Θεός μας βοηθάει ποιος εχθρός ημπορεί να μας κάνει καλά…;». (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

«Μάχου υπέρ πίστεως και Πατρίδος… Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον δια να υψώσωμεν το σημείον δι’ ου πάντοτε νικώμεν, λέγω τον Σταυρόν…». (Αλέξανδρος Υψηλάντης)

«…Έλληνες ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ’ αυτά τα δύο σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του Χριστού». (Γρηγόριος - Δικαίος Παπαφλέσσας)

«Όταν σηκώσαμεν την σημαίαν εναντίον της τυραγνίας ξέραμεν ότι είναι πολλοί αυτείνοι και μαχητικοί κι’ έχουν και κανόνια κι’ όλα τα μέσα. Εμείς σε ούλα είμαστε αδύνατοι. Όμως ο Θεός φυλάγει και τους αδύνατους, κι’ αν πεθάνωμεν πεθαίνομεν δια την Πατρίδα μας, δια την Θρησκείαν μας και πολεμούμεν όσο μπορούμε εναντίον της τυραγνίας κι’ ο Θεός βοηθός…». (Στρατηγός Μακρυγιάννης)

«…Ως Χριστιανός ορθόδοξος και υιός της ημετέρας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, ορκίζομαι… να διαμείνω πιστός εις την Θρησκείαν μου και εις την Πατρίδα μου. Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέρα ρανίδα του αίματός μου υπέρ της Θρησκείας και της Πατρίδος μου. Να χύσω το αίμα μου, ίνα νικήσω τους εχθρούς της Θρησκείας μου ή να αποθάνω ως Μάρτυς δια τον Ιησούν Χριστόν…». (Ο όρκος των Ιερολοχιτών)

«Νέοι, πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ ΠΙΣΤΕΩΣ και έπειτα υπέρ ΠΑΤΡΙΔΟΣ… Ως μία βροχή έπεσεν εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί μας και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση…». (Θ. Κολοκοτρώνης)

«…Η τυραγνία των Τούρκων -την δοκιμάσαμε τόσα χρόνια- δεν υποφέρονταν πλέον. Και δι’ αυτήνη την τυραγνία, οπού δεν ορίζαμεν ούτε βιόν ούτε τιμή ούτε ζωή (ξέραμεν κι’ ότ’ ήμασταν ολίγοι και χωρίς τα’ αναγκαία του πολέμου) αποφασίσαμεν να σηκώσομεν άρματα εναντίον της τυραγνίας. Είτε θάνατος είτε λευτεριά». (Ιω. Μακρυγιάννης )

« Ο Έφορος της Ελλάδος Θεός ενέπνευσεν εις τας καρδίας των εχθρών μας άκραν δειλίαν και φόβον. Ελπίζω δε εντός ολίγου, με την βοήθειαν του Τιμίου Σταυρού και των θεοπειθών της πατρίδος ευχών, να σας χαροποιήσω…». (Ανδρέας Μιαούλης)

«Μία δύναμις με άρπαξε από την λιτανεία πριν φύγουμε από τα Ψαρά για την Χίο. Μία δύναμις θεϊκή με γιγάντωσε… Αυτή η θεία δύναμις μου έδωσε θάρρος δια να φθάσω με το πυρπολικό μου στην Τουρκική Ναυαρχίδα… Οι Τούρκοι ήταν τόσοι ώστε εάν έπτυον επάνω μας θα μας έπνιγαν αναμφιβόλως… Εις το όνομα του Κυρίου φώναξα εκείνη τη στιγμή. Έκανα τον Σταυρό μου και πήδηξα στη βάρκα. Οι φλόγες του πυρπολικού μεταδόθηκαν στην Ναυαρχίδα που τινάχθηκε στον αέρα και παρέσυρε στον θάνατο χιλιάδες Τούρκους…». (Κωνσταντίνος Κανάρης)

«Έκατσα που εσκαπέτισαν με τα μπαϊράκια τους απεκατέβηκα κάτω. Ήταν μιά εκκλησία εις τον δρόμον, η Παναγία στο Χρυσοβίτσι, και το καθησιό μου ήτο όπου έκλαιγα την Ελλάς… Σίμωσα, έδεσα το άλογό μου σ’ ένα δένδρο, μπήκα μέσα και γονάτισα. Παναγία μου είπα από τα βάθη της καρδιάς μου και τα μάτια μουδάκρυσαν. Παναγία μου βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες να ψυχωθούν. Έκανα το Σταυρό μου, ασπάσθηκα την εικόνα της, βγήκα από το εκκλησάκι, πήδηξα στο άλογό μου και έφυγα. Σε λίγο μπροστά μου ξεπετάγονταν οχτώ αρματωμένοι, ο εξάδελφός μου ο Αντώνης Κολοκοτρώνης και επτά ανήψια του. - Κανείς δεν είναι στην Πιάνα, μου είπε ο Αντώνης. Ούτε στην Αλωνίσταινα. Είναι φευγάτοι. -Ας μη είναι κανείς αποκρίθηκα. Ο τόπος σε λίγο θα γιομίση παλικάρια… Ο Θεός υπέγραψε την λευτεριά της Ελλάδος και δεν θα πάρει πίσω την υπογραφή του». (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

«Χωρίς αρετή και πόνο εις την πατρίδα και πίστη εις την θρησκεία τους έθνη δεν υπάρχουν… Κι’ αν είμαστε ολίγοι… παρηγοριόμαστε μ’ έναν τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε, τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν, κι’ όταν κάνουν αυτείνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν… Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι’ αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι, όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμε κι’ όλοι μαζί και να μη λέγει ούτε ο δυνατός «εγώ», ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς «εγώ»; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκειάση, ή χαλάση, να λέγη εγώ, όταν όμως αγωνίζονται πολλοί να φκειάνουν, τότε να λένε «εμείς». Είμαστε εις το «εμείς» κι’ όχι εις το «εγώ». Και εις το εξής να μάθωμεν γνώση, αν θέλωμεν να φκειάσωμεν χωριόν, να ζήσωμεν όλοι μαζί….». (Ιω. Μακρυγιάννης)

«Το Ελληνικόν Έθνος, αφ’ ού υπέκυψεν εις τον βάρβαρον και σκληρότατον ζυγόν της Οθωμανικής τυραννίας, υστερήθη όχι μόνον την ελευθερίαν του, αλλά και παν είδος μαθήσεως… και ήτον ενδεχόμενον να εκλείψει διόλου από το Έθνος η Ελληνική γλώσσα, εάν δεν την διέσωζεν η Εκκλησία προς ήν οφείλεται και κατά τούτο ευγνωμοσύνη». (Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός)

«Μόνον του Ευαγγελίου η διδαχή εμπορεί να σώση την αυτονομίαν του Γένους, όταν μάλιστα κηρύττεται από ποιμένας φίλους της αληθείας και της δικαιοσύνης». (Αδ. Κοραής)

«…Τούτο παρακαλώ να τους παραγγείλετε να πράττωσιν εις το εξής, παριστάνοντες εις αυτούς, ότι πολεμούν όχι μόνον υπέρ πατρίδος, αλλά και υπέρ πίστεως». (Αδ, Κοραής προς Γ.Κουντουριώτην - 1824)

«…Μόνη η δικαιοσύνη φέρει την ελευθερίαν, την δύναμιν και την ασφάλειαν. Όπλα χωρίς δικαιοσύνην, γίνονται όπλα ληστών, ζώντων εις καθημερινόν κίνδυνον να στερηθώσι την δύναμιν από άλλους ληστάς, ή και να κολασθώσιν ως λησταί από νόμιμον εξουσίαν. Η ανδρεία χωρίς την δικαιοσύνην είναι ευτελές προτέρημα, η δικαιοσύνη, αν εφυλάσσετο από όλους, ουδέ χρείαν όλως είχε της ανδρείας. Και αυτή του Θεού η παντοδυναμία ήθελ’ είσθε χωρίς όφελος διά τους ανθρώπους, αν δεν ήτον ενωμένη με την άπειρον δικαιοσύνην του…».

(Αδ, Κοραής προς Οδυσσέα Ανδρούτσον - 1824)

«…Αχ, διά τους οικτιρμούς του Θεού, ο οποίος είναι όλος αγάπη, διά το όνομα της Πατρίδος, η οποία είναι όλη αρετή, ας καθαρίσωμεν την ψυχήν μας, και εις αυτήν την ώραν του κινδύνου, από τον ρύπον της διχονοίας, ας θάψωμεν εις τον τάφον της λησμονησίας τα άγρια και ανόητα πάθη μας, ας πλύνωμεν ταςμεμολυσμένας καρδίας εις το ιερόν λουτρόν της αγάπης, ο πατριωτισμός ας λαμπρύνει, εις το εξής τον θολωμένον νουν μας, η ειλικρίνεια ας βασιλεύσει εις την καρδίαν μας, η αγάπη κα η σύμπνοια ας προπορεύονται ως νεφέλη πυρός, όλων των βουλών μας και όλων των έργων μας». (Σπ. Τρικούπης)

«Κι’ όσο αγαπώ την πατρίδα μου δεν αγαπώ άλλο τίποτας. Να ‘ρθεί ένας να μου ειπεί ότι θα πάγει ομπρός η πατρίδα, στρέγομε να μου βγάλει και τα δυό μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει, αν η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια να ‘χω, στραβός θενά είμαι. Ότι σ΄ αυτείνη θα ζήσω,δεν έχω σκοπό να πάγω αλλού». (Ιω. Μακρυγιάννης)
«Είναι καιρός… να κρημνίσωμεν από τα νέφη την Ημισέληνον διά να υψώσωμεν το σημείον δι’ ού πάντοτε νικώμεν, λέγω τον Σταυρόν και ούτω να διεκδικήσωμεν την πατρίδα και την ορθόδοξον ημών πίστιν από την ασεβή των ασεβών καταφρόνησιν». (Αλ. Υψηλάντης)

«…Η ημέρα εκείνη, την οποίαν επιθυμούσαν οι πατέρες μας να την ιδούν, έφθασε και ο Νυμφίος έρχεται… Έφθασεν ο καιρός διά να λάμψη πάλιν ο Σταυρός και να λάβει πάλιν η Ελλάς, η δυστυχής Πατρίς μας, την ελευθερίαν της… Ό, τι και αν εκάμαμεν, είτε εγώ, είτε οι συνάδελφοί μου, είτε ως εταίροι, είτε ως αγωνισταί, ήτο έμπνευσις και έργον της Θείας Προνοίας, και ουδέν ηθέλομεν πράξει άνευ της εμπνεύσεως ταύτης». (Άνθιμος Γαζής)

«ΙΔΟΥ ο Θεός μεθ’ ημών, ος επάταξεν έθνη πολλά και απέκτεινε βασιλείς κραταιούς. Ο Παντοκράτωρ Θεός δεν μας αφήνει εις την διάκρισιν του εχθρού. Αλλά είναι σύμμαχός μας, καθώς πολλάκις το είδομεν και άμποτε εις το εξής διά της δυνάμεως του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού και διά της ενεργείας και γενναιότητός σας να αφανισθή ο εχθρός εξ ολοκλήρου…». (Π. Μαυρομιχάλης προς τον Θ.Κολοκοτρώνη)
«ΧΩΡΙΣ αρετή και θρησκεία δεν σχηματίζεται κοινωνία, ούτε βασίλειον». (Στρατηγός Μακρυγιάννης)

«Ο Θεός είναι μετά της Ελλάδος και υπέρ της Ελλάδος και αύτη σωθήσεται. Επί ταύτης της πεποιθήσεως αντλώ πάσας μου τας δυνάμεις και πάντας τους πόρους». (Ι. Καποδίστριας)

«Η Ιστορία και το μέλλον της Ελλάδος στηρίζονται πάνω σε τρεις λέξεις: Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς». (Παλαιών Πατρών Γερμανός)

«Εγώ, η φαμίλια μου, τ’ άρματά μου, ό,τι έχω είναι για την Ελλάδα». (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

Ας μην λησμονούμε τον Μακρυγιάννη που λέγει: «Γοναίγοι προπατέρες μας είναι ο Μιλτιάδης, ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης, ο Λεωνίδας, ο γέρο Σωκράτης και ο Πλάτων και όλοι οι επίλοιποι γενναίοι άνδρες… Οι νέοι Έλληνες είναι απόγονοι των παλιών Ελλήνων και παιδιά των συνεχιστών της δικής τους ιστορικής παρουσίας, του Ρήγα, του Μάρκου Μπότσαρη, του Καραϊσκάκη, του Δυσέα, του Κολοκοτρώνη, του Νικήτα, του Κυργιακούλη, του Μιαούλη, του Κανάρη, των Υψηλάντηδων… Θυσίασαν τη ζωή τους και κατάστασή τους δι’ αυτείνη την Ορθόδοξη θρησκεία και δι’ αυτείνη την ματοκυλισμένη μικρή τους πατρίδα… Οι νέοι Έλληνες δεν είναι μόνο απόγονοι των αρχαίων, αλλά παιδιά και των Αγίων της Ρωμηοσύνης… των περίφημων ανθρώπων που στόλισαν την ανθρωπότητα με αρετή».