Το θαυμαστό έργο του Αγίου Φωτίου.

 Ο άγιος Φώτιος ο Μέγας μαζί με τον άγιο Μάρκο Εφέσου τον Ευγενικό και τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά αποτελούν τους νέους Τρεις Ιεράρχες, τους επονομαζόμενους αντίπαπες και παπομάστιγες.

Ήλεγξε σφοδρότατα και αυστηρότατα, τον 9ο αιώνα, στο πρόσωπο του τότε Πάπα Νικολάου την τότε πρωτοαναφυόμενη και πρωτοεμφανιζόμενη αίρεση του Παπισμού και ιδίως την παράνομη προσθήκη του Filioque, δηλαδή την δογματική διδασκαλία των Παπικών ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται, όχι μόνο από τον Πατέρα, αλλά και από τον Υιό.

Η αίρεση αυτή ήταν η πρώτη αιτία της απόσχισης των Παπικών από την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Με τους αντιαιρετικούς και αντιπαπικούς αγώνες του Μεγάλου Φωτίου αποφεύχθηκε ο εκλατινισμός, ο εκπαπισμός, η φραγκοποίηση της Ορθοδοξίας.

Παραλλήλως, ο άγιος Φώτιος αντιμετώπισε κι άλλες αιρέσεις, όπως τον Μανιχαϊσμό, την Εικονομαχία και τον Μονοφυσιτισμό.

Το 861 μ.Χ. συνεκάλεσε την Πρωτοδευτέρα (ΑΒ΄) Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη.

Με τον 15ο Ιερό Κανόνα της διορίζεται το κανονικό δικαίωμα του Πρεσβυτέρου να προχωρήσει σε διακοπή μνημόνευσης του Επισκόπου του, όταν αυτός κηρύττει και διδάσκει δημόσια και με γυμνή την κεφαλή κάποια αίρεση, που είναι καταδικασμένη από τις άγιες Συνόδους και τους αγίους Πατέρες.

Πολύ σημαντική, επίσης, υπήρξε η Εγκύκλιος επιστολή του Μεγάλου Φωτίου το 867 μ.Χ., επειδή:

α) Ανέκοψε τό έργο του Πάπα Νικολάου στην Βουλγαρία, επειδή γνωστοποίησε στους Βούλγαρους ότι αυτός, που διδάσκει την άρτια, αληθή και ορθή πίστη είναι η Ορθοδοξία και όχι ο Παπισμός.

β) Επέστησε την προσοχή της Καθολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας κατά των καινοτομιών της τότε πρώην Δυτικής εκκλησίας, την οποία πρώτος ο Μέγας Φώτιος τόλμησε να καταγγείλλει, επειδή απέκλινε στην αίρεση και την κατεδίκασε.

γ) Περιφρούρησε την ανεξαρτησία της Ελληνικής Εκκλησίας, την οποία οι Πάπες ζητούσαν να υποδουλώσουν.

Συνεκάλεσε, τέλος, την Η΄ (8η) Αγία και Οικουμενική Σύνοδο το 879 μ.Χ. στην αγία Σοφία, η οποία καταδίκασε με συνοδική απόφαση την προσθήκη του Filioque, την οποία έκαναν στο «Σύμβολο της Πίστεως» οι Παπικοί και τους έθεσε υπό αφορισμό.

Η Σύνοδος αυτή υπέδειξε στον Πάπα και σε κάθε Επίσκοπο ότι οφείλει να σέβεται το «Σύμβολο της Πίστεως» των Α΄ και Β΄ Αγίων και Οικουμενικών Συνόδων, το οποίο επεκύρωσαν και επιβεβαίωσαν και οι υπόλοιπες Σύνοδοι.

Τέλος, όχι μόνο επικύρωσε την εκλογή του Μεγάλου Φωτίου, αλλά και τον ανέδειξε υπέρτερο του Αρχιερέως της Ρώμης.

Ο ιερός Φώτιος μάς άφησε κάτι πολύτιμο, την Ορθοδοξία.

Αυτή είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός μας, την οποία πρέπει να φυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.

Είθε ο Άγιος Τριαδικός Θεός με τις πρεσβείες του αγίου Φωτίου του Μεγάλου να μας ελεήσει και να μας σώσει.

Αμήν!