H μετριοπάθεια έδινε τις λύσεις στα μεγάλα θεολογικά/δογματικά θέματα.

του π. Νικολάου Γιαννουσά.

Καλλιεργείται μία ένταση και ένα επαναστατικό φρόνημα, που γεννά βαθύ προβληματισμό. Η ησυχαστική και νηπτική Ιερά Παράδοσή μας, δεν προτείνει ως ασφαλή ή μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης των εκάστοτε κρίσεων (θεολογικών / δογματικών) την πολεμική συσπείρωση και οργανωμένη αντεπίθεση. Εάν κάποιος περιδιαβεί την ιστορία με πνευματικό οφθαλμό, θα παρατηρήσει ότι πάντοτε η μετριοπάθεια έδινε τις λύσεις στα μεγάλα θεολογικά/δογματικά θέματα που ανέκυπταν. Και αναφέρω τις δογματικές και θεολογικές έριδες, διότι είναι σωτηριολογικά και οντολογικά ασύγκριτα σοβαρότερες από την προσωρινή στέρηση της θείας Κοινωνίας που μας απασχολεί σήμερα. Οι χριστιανοί πρέπει να λειτουργούν ως ενιαίο και αδιάσπαστο σώμα. Πιο μεγάλο και άμεσο κίνδυνο για την σωτηρία προξενούν οι «μάρτυρες του Ιεχωβά», οι προτεστάντες με τα παρακλάδια τους και όλες οι άλλες αιρετικές ομάδες. Ναι, η θεία Κοινωνία είναι ό,τι πιο εκλεκτό και ιερό χρειαζόμαστε όλοι. Όπως όμως ένας κανόνας ακοινωνησίας από τον πνευματικό δεν μας στερεί τη σωτηρία, έτσι και η παράκληση της Εκκλησίας για υπομονή στο θέμα της θείας Μεταλήψεως δεν συνεπάγεται απώλεια της σωτηρίας. Το πρόβλημα θα υπήρχε εάν η Εκκλησία έλεγε «ελάτε να κοινωνήσετε» και η πολιτεία έλεγε «όχι». Εκεί όντως θα ετίθετο σωτηριολογικό θέμα, μιάς και ένας κοσμικός φορέας θα παρεμβάλλονταν μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτό όμως δεν συμβαίνει στην σημερινή συγκυρία, διότι η Εκκλησία επιλέγοντας τον δρόμο της μετριοπάθειας, καλύπτει μητρικά κάτω από τις φτερούγες της τα παιδιά της. Διευκρινίζω ότι πρόκειται για προσωρινό μέτρο αυτή η αχώνευτη ακοινωνησία...

Με εντυπωσιάζει το γεγονός των λαϊκών, που οργανώνονται σε ομάδες προάσπισης της Εκκλησίας. Η Εκκλησία δεν χρειάζεται βοήθεια από εμάς (διότι είναι σώμα με κεφαλή τον Χριστό)! Όμως η ταραχή, η ένταση και το νταηλίκι (συγνώμη για την έκφραση) δεν μοιάζουν με όπλα Χριστού. Βλέπω, κυρίως λαϊκούς, να προσβάλλουν ή να απαξιώνουν αρχιερείς, ιερείς και συνανθρώπους τους. Τέτοιες στιγμές θυμάμαι τη φράση του Αποστόλου Παύλου: «είτε πάσχει εν μέλος, συμπάσχει πάντα τα μέλη». Αγαπητέ μου, εσύ που για λόγους πίστεως μεταχειρίζεσαι την ένταση και το μένος, κάνε σε παρακαλώ μία παύση. Ποιόν «χτυπάς»; Η απάντηση είναι δυστυχώς μόνο μία: χτυπάς τους αδελφούς σου. Όποιος και να είναι ο λόγος ή η δικαιολογία για αυτή σου την πράξη, ο λόγος του Αποστόλου Παύλου που ανέφερα προηγουμένως πρέπει να σε προβληματίζει. Εάν σφάλλει ο άλλος, ο κάθε άλλος, με την οποιαδήποτε ιδιότητα, η στάση σου πρέπει να είναι θεραπευτική. Πρέπει να συμπάσχεις και να λυπάσαι. Πρέπει να προσεύχεσαι για αυτούς που σφάλλουν, ώστε να τους φωτίσει ο Θεός να επιστρέψουν από την πλάνη τους. Θα σου δώσω αδερφέ και ένα ιστορικό παράδειγμα, που σχετίζεται εμμέσως με όσα συζητάμε. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, κάποτε κράτησε μία πολύ σκληρή και άτεγκτη στάση απέναντι στον μετριοπαθή Πατριάρχη Ταράσιο, παρασύροντας και άλλους πολλούς μαζί του. Τελικά, όπως πάντα, μίλησε ο Θεός και το πρόβλημα που ταλαιπωρούσε την Εκκλησία διευθετήθηκε. Ο Πατριάρχης Ταράσιος που τόσο δεινοπάθησε από τον Άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτη, είναι ο Άγιος Ταράσιος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως! Ένας λαός ολόκληρος καταδίκασε σε ανυποληψία ποιόν; Έναν Άγιο! Μα, θα πεις, ο λόγος της διαμάχης δεν ήταν δογματικός. Ούτε και σήμερα είναι. Εάν δεις διασταλτικά το σημερινό θέμα (ώστε να το μετατρέψεις σε δογματικό), το ίδιο πρέπει να κάνεις και με το θέμα που απασχόλησε τον Άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτη και τον Άγιο Ταράσιο. Με διασταλτικά γυαλιά και εκείνοι δογματική διαφορά είχαν. Αλλάζοντας κάπως το θέμα, θεωρώ πιο σημαντικό να μάθω, ποιοι είναι αυτοί οι πνευματικοί που σπρώχνουν τα πνευματικά τους παιδιά στη μάχη με την Εκκλησία; Κάποιοι ελάχιστοι πνευματικοί, βγαίνουν επωνύμως και συντηρούν την σύγκρουση. Και αυτοί αδελφοί μου είναι και δεν θα τους κρίνω. Όλοι οι άλλοι, πώς τακτοποιούν την συνείδησή τους να είναι οι ίδιοι κρυμμένοι στη σκιά και ταυτόχρονα να στέλνουν τα παιδιά τους στη μάχη; Ο πνευματικός, νομίζω, πρέπει να προστατεύει τα παιδιά του. Ίσως επειδή είμαι ένας αμαρτωλός άνθρωπος, να μου διαφεύγει η απάντηση.
Για να μην κουράσω άλλο, γράφω κάτι τελευταίο. Φαντάσου ότι μόλις έχεις ολοκληρώσει την προσευχή σου, τον κανόνα σου. Έχεις προσευχηθεί με κατάνυξη, έχεις νιώσει την παρουσία του Αγίου Πνεύματος σαν εσωτερική πληροφορία χάριτος και αναπαύσεως και μία γλυκιά κατάσταση σιωπής και ηρεμίας κατακλύζει το είναι σου. Ο νους σου τότε εργάζεται την ευχή. Αγάπη του Θεού γεμίζει την ύπαρξή σου. Αυτή η κατάσταση πρέπει να είναι η επιδίωξη όλων μας. Θα μπορούσες άραγε, εκείνη την ιερή στιγμή που νιώθεις όλα αυτά, να γίνεις ξαφνικά σκληρόκαρδος απέναντι στον αδερφό σου; Ή για να πω και το αντίστροφο. Θα μπορούσε μετά από μία σκληρότητα απέναντι στον αδερφό σου, να ενεργήσει η προσευχή σου με τον παραπάνω τρόπο στην ψυχή σου;
Είμαστε όλοι παιδιά του Θεού και επειδή, όπως λέει ο λαός μας, «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται» και στην ομίχλη κυνηγά, ας κρατήσουμε ψυχραιμία και ας διαφυλάξουμε την ενότητά μας. Διότι ο πονηρός καιροφυλακτεί, ως λέων ωρυόμενος.