Η άγνωστη ελληνική μειονότητα των Σκοπίων

Οι ξεχασμένοι από την Αθήνα Έλληνες

ΥΠΕΣΤΗΣΑΝ ΔΙΩΓΜΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΝ ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ

Λίγοι γνωρίζουν ότι στα Σκόπια υπάρχει μια αρεκτά μεγάλη ελληνική μειονότητα με πολλούς από αυτούς να έχουν ελληνική συνείδηση αλλά και κάποιους να έχουν και θυμό για την Μητέρα Ελλάδα γιατί τους εγκατέλειψε.

Πρόκειται για έναν πληθυσμό που ξεπερνάει τους 250.000 και είναι βλαχόφωνοι Έλληνες.

Σε άρθρο του στην εφημερίδα «Δημοκρατία» πριν ένα μήνα, ο πολιτικός επιστήμονας Κωνσταντίνος Χολέβας αναφέρεται αποκλειστικά στους ομοεθνείς μας των Σκοπίων

Είναι καιρός η Αθήνα να ενδιαφερθεί για τους ομοεθνείς μας...

Η τεχνητή «μακεδονική» εθνότητα βρίσκεται υπό πίεση από διάφορες πλευρές. Μόλις προ ολίγων ημερών το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στην ΠΓΔΜ, το DUI, ανακοίνωσε ότι τάσσεται υπέρ της αλλαγής της ονομασίας του κράτους, ώστε να υπάρξει συμφωνία με την Ελλάδα.

Παραλλήλως η εκλογική επιτυχία του κεντροδεξιού κόμματος GERB στις βουλγαρικές εκλογές αναμένεται να σηματοδοτήσει την άσκηση έντονης πίεσης προς τα Σκόπια. Οι Βούλγαροι δεν αναγνωρίζουν «μακεδονικό» έθνος και θεωρούν ότι οι Σλάβοι των Σκοπίων είναι Βούλγαροι. Μάλιστα, όταν εμφανίστηκε στον χάρτη ως ανεξάρτητο το κράτος των ψευδομακεδόνων, και συγκεκριμένα το 1991, η Βουλγαρία είχε καταθέσει υπόμνημα στον ΟΑΣΕ λέγοντας ότι στο νέο αυτό κράτος κατοικούν 2.000.000 Βούλγαροι και 200.000 Ελληνες.

Τώρα, λοιπόν, που Αλβανοί, Βούλγαροι και Σέρβοι προβάλλουν την πολυεθνική σύσταση του σκοπιανού μορφώματος, είναι πολλαπλώς χρήσιμο να αναδείξουμε τη λησμονημένη ελληνική μειονότητα. Αποτελείται κυρίως από βλαχόφωνους Ελληνες, οι οποίοι φοβούνται να εκδηλωθούν. Στη μόνη επίσημη απογραφή μετά την πτώση του κομμουνισμού η κυβέρνηση των Σκοπίων είχε απαγορέψει στους πολίτες να δηλώσουν «Ελληνες» ή «Βούλγαροι».

Πάντως ο πρώτος πρόεδρος της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ είχε παραδεχθεί σε τσεχική εφημερίδα ότι στο κράτος του κατοικούν 100.000 Ελληνες. Ο αείμνηστος πρώην υπουργός Αμυνας της Κύπρου Τάσος Μητσόπουλος αποκάλυψε στις 17/7/2008 στη «ΣΗΜΕΡΙΝΗ» της Λευκωσίας τα εξής: «Την περίοδο 1989-1993, όταν υπηρετούσα ως ειδικός σύμβουλος στο ελληνικό ΥΠΕΞ, είχα λάβει ρητές οδηγίες από την προϊσταμένη μου υφυπουργό Βιργινία Τσουδερού να ασχοληθώ με το θέμα της ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια. Εχοντας πολύτιμους συμπαραστάτες στην αποστολή μου αυτή επιφανείς καθηγητές και επιστήμονες, αλλά και θερμούς και συνετούς πατριώτες, ταξίδεψα αρκετές φορές στην ΠΓΔΜ και κυρίως στην περιοχή του Μοναστηρίου.

Ηρθα σε επαφή, λαμβάνοντας πάντα τις σχετικές προφυλάξεις, με δεκάδες Ελληνες των Σκοπίων, οι οποίοι με δάκρυα στα μάτια και πόνο ψυχής μού εξιστορούσαν τις διώξεις που υπέστησαν, την αφόρητη πνευματική τρομοκρατία που γνώρισαν προκειμένου να απαρνηθούν τις ρίζες, την ταυτότητα, την πίστη τους και να γίνουν δηλωσίες· να αποδεχθούν δηλαδή ότι δεν υπήρξαν ποτέ Ελληνες αλλά Σλαβομακεδόνες.

Συγκέντρωσα υλικό που κατέγραφε τη συστηματική προσπάθεια αλλοίωσης των φυλετικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών των Ελλήνων μειονοτικών... Πίσω από κάθε μικρή ή μεγάλη ιστορία κρύβονταν απίστευτες προσωπικές περιπέτειες και ανείπωτες δοκιμασίες, που γράφτηκαν με πολύ πόνο, αίμα και δάκρυ.

Οικογένειες που ξεκληρίστηκαν, άνδρες που βιαίως εκτοπίστηκαν, ονόματα που εκσλαβίστηκαν, ακόμη και κοιμητήρια ολόκληρα που ισοπεδώθηκαν... Και όλα τούτα, σε μια προσπάθεια να εμπεδωθεί παντί τρόπω η θέση ότι οι Μακεδόνες είναι Σλάβοι και όχι Ελληνες»! Η Ελλάς οφείλει να ενδιαφερθεί για τους ομοεθνείς μας στο γειτονικό κράτος.

Κωνσταντίνος Χολέβας

* Πολιτικός επιστήμων

300.000 Έλληνες στα Σκόπια το 2010

Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Espresso τον Φεβρουάριο του 2010, η Σκοπιανή πολίτης αλλά Ελληνίδα στην καταγωγή και στην συνείδηση Αικατερίνη Βίδα είχε δηλώσει ότι υπάρχουν 300.000 Έλληνες στα Σκόπια.

«Υπάρχουν Ελληνες στα Σκόπια. Πρέπει να ανέρχονται σε 300.000. Ομως, δεν νιώθουν όλοι Ελληνες. Πώς να νιώσουν όταν επί τόσα χρόνια ήταν κλειστά τα σύνορα γι’ αυτούς;

»Το κακό είναι ότι έκλεισαν τα σύνορα και για όσους δήλωσαν Βούλγαροι το 1945 αλλά και για τους κομμουνιστές που έφυγαν το 1949. Μας βάλανε όλους στο ίδιο τσουβάλι.

»Το 1992 άνοιξαν τα σύνορα και μου έδωσαν την άδεια να έρθω για τρεις ημέρες.

»Μέσα σε αυτό το τριήμερο έπρεπε να πηγαίνω από το υπουργείο Εξωτερικών στο Εσωτερικών για να μου δώσουν τα δικαιώματά μου, την ιθαγένειά μου.

»Πικρή διαδικασία να σου σπάει η μύτη πάνω στις κλειστές πόρτες. Δεκαετίες προσπαθώ να πείσω το ελληνικό κράτος ότι είμαι Ελληνίδα. Γέρασα πια, κουράστηκα. Θα πάρουν όλοι οι άλλοι την ιθαγένεια κι εμείς όχι.

»Και οι Σκοπιανοί να σου λένε «δεν σ’ αγαπάνε οι Ελληνες. Δεν σε θέλουν». Εχω φτάσει σε σημείο να λέω ψέματα ότι έχω ελληνική ιθαγένεια. Μένω στο κέντρο του Πρίλεπ, όλοι με γνωρίζουν και είμαι δακτυλοδεικτούμενη. «Αυτή είναι, αυτή!» φωνάζουν εκείνοι που εχθρεύονται την Ελλάδα.

»Κανείς από το ελληνικό κράτος δεν έχει ασχοληθεί μαζί μας, αν και είμαστε αρκετοί Ελληνες στην πόλη και στα γύρω χωριά.

»Ούτε το υπουργείο Εξωτερικών ούτε κάποια άλλη επίσημη αρχή. Υπάρχει ελληνική μειονότητα στα Σκόπια, αλλά ποτέ δεν το λένε. Θα ακούσετε ότι υπάρχουν Αλβανοί, λίγοι Σέρβοι και Τσιγγάνοι.

»Για Ελληνες δεν θα ακούσετε ποτέ. Θα μπορούσαμε να έχουμε βολευτεί. Θα μπορούσαμε να έχουμε γίνει Ευρωπαίοι πολίτες παίρνοντας βουλγαρικά διαβατήρια, αλλά δεν θέλουμε. Δεν είμαστε Βούλγαροι. Δεν πέσαμε από τον ουρανό, Ελληνες είμαστε και ζητάμε από την πατρίδα να μην μας αρνείται πλέον αυτό το στοιχειώδες», δήλωνε η Αικατερίνη Βίδα το 2010.

Στοιχεία από απογραφές πληθυσμού

Κατά την απογραφή του 1941, η οποία έγινε με ευθύνη των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, και άρα είναι πλέον αντικειμενική, επί συνόλου 800.000 πληθυσμού κατεγράφησαν 100.000 Έλληνες το γένος, Χριστιανοί Ορθόδοξοι στο θρήσκευμα, δηλαδή το 12% του πληθυσμού.

Η απογραφή του 1951 δίνει 158.000 ελληνικό στοιχείο.

Εξ αυτών 25.000 είναι Έλληνες γηγενείς κάτοικοι Μοναστηρίου, 100.000 βλαχόφωνοι Έλληνες (Γκρέκ), 3.000 Έλληνες Σαρακατσαναίοι και 32.000 Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες του εμφυλίου. Ήτοι το 18% του εξ 900.000 (τότε) πληθυσμού.

Τα στοιχεία αυτά ενόχλησαν τις αρχές των Σκοπίων οι οποίες υποχρέωσαν τους 100.000 Έλληνες να δηλώνονται «Μακεδόνες» ή το πολύ «Βλάχοι».

Τα απογραφικά στοιχεία του 1961 και 1971 είναι απολύτως ασαφή από την προσπάθεια των Σκοπιανών να μειώσουν τη δύναμη των Ελλήνων.

Με την απογραφή όμως του 1991 αποκαθίσταται εν μέρει η αλήθεια. Παρ΄ότι δεν κοινοποιήθηκαν λεπτομερή απογραφικά στοιχεία, εν τούτοις στον αντιπολιτευόμενο Τύπο δημοσιεύθηκαν πληροφορίες περί του ότι ποσοστό μεταξύ 12 και 18% δήλωσε ότι έχει ελληνική εθνική συνείδηση.

Δηλαδή περίπου 250.000 επί συνόλου 2.200.00 κατοίκων. Όλοι αυτοί είναι εκείνοι οι οποίοι είχαν εξαναγκασθεί στο παρελθόν να δηλώσουν «Μακεδόνες» ή «Βλάχοι» ή «Γιουγκοσλάβοι». Είναι αυτοί που στην πραγματικότητα είναι «Γηγενείς Έλληνες». «Βλάχοι», «Σαρακατσαναίοι» και «Πολιτικοί Πρόσφυγες».