Oι διάλογοι του αγίου Γρηγορίου του Παλαμα με τους Μουσουλμάνους είναι τόσο επίκαιροι όσο ποτέ άλλοτε. Οι συχνές προκλήσεις τους διά των οποίων από τη μια ανακινούν το μεγάλο κεφάλαιο του ρατσισμού και από την άλλη με την προβιά της ανεξιθρησκείας προσπαθούν να επιβάλλουν τη λυκόμορφη θρησκεία τους μας υποχρεώνουν να παραθέσουμε τους παρακάτω διαλόγους για να φανεί το ήθος της Ορθοδόξου Εκκλησίας στη σχέση της με παντός είδους ανθρώπους διαφόρων θρησκειών αλλά και για να ενισχυθεί το φρόνημα των πιστών Χριστιανών με ατράνταχτα θεολογικά επιχειρήματα...
(Σε ορισμένα πολύ σημαντικά σημεία του διαλόγου παρατίθενται και σχετικοί λόγοι του αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού)
Πηγές:
αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Διάλογος με τους Χιόνες, τ.7 ΕΠΕ,
Φιλοθέου Κοκκίνου «Βίος αγ. Γρη. Παλαμά»,
αγ. Γρηγ. Παλαμά και διαθρησκειακές συναντήσεις ¨Θεοδρομία¨ (π. Θ. Ζ.), τ.2, έτος ΙΓ΄
αγ. Γρηγορίου Παλαμά, προς Φιλόθεον, τ.4 ΕΠΕ,
αγ.Ιω. Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων, τ. 2 ΕΠΕ.
Λίγα λόγια για την εποχή του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά:
Η εποχή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, 14ος αι. μ. Χ. χαρακτηρίζεται από τρεις βασικούς κινδύνους: Τις επιδρομές των Οθωμανών, την ανάπτυξη των σλαβικών λαών (Ρώσοι, Πολωνοί, Τσέχοι, Σέρβοι) και τον Σχολαστικισμό της Δύσεως (Βαρλααμισμός). Οι Βαρλααμιστές ερμηνεύουν όλη την διδασκαλία της Εκκλησίας με βάση τη λογικήμέ συνέπεια να ακυρώνουν στην πράξη το μυστήριο της σωτηρίας του ανθρώπου· σημαντικές παρεκκλίσεις από την ορθόδοξη διδασκαλία είναι η άρνηση της διακρίσεως ουσίας και ενεργειών, η κακοδοξία περί της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού κλπ.
Παράλληλα έχουμε την εμφάνιση της αιρέσεως των Μασσαλιανών (απολυτοποίηση της ασκήσεως-νηστείας-προσευχής και αγαμίας, της ακτημοσύνης χωρίς εργασία και περιφρόνηση των μυστηρίων) και των Βογομίλων [(δυαλισμός: καλό–κακό, φως–σκότος, Θεός-διάβολος, όλα στο ίδιο επίπεδο, ισόκυρα και ισοδύναμα) και άρνηση της Αγίας Τριάδος·πολεμική κατά των μυστηρίων, της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και της του Χριστού γεννήσεως]. Ο άγιος συνεκρούσθη μαζί τους.
Σύντομος ιστορικο-θεολογικός βίος του Αγίου:
Ο Αγιος γεννιέται το 1296 στην Κων/πολη. Μόνασε στο όρος Παπίκιο στα σύνορα Θράκης – Μακεδονίας, στις Ιερές Μονές Βατοπεδίου, Μ. Λαύρας, και Εσφιγμένου· το 1326 χειροτονείται ιερέας στη Θεσσαλονίκη, αναχωρεί για Βέροια, και τελικά καταλήγει στο ησυχαστήριο του Αγίου Σάββα στο Άγιο Όρος. Την 14η Νοεμβρίου 1359, 63 ετών, παραδίδει την ψυχή του στον Χριστό.
Θεολογία του Αγίου Γρηγορίου:
Ο Αγιος είναι ο κυριότερος εκφραστής του Ησυχασμού[1], της μεθέξεως της ακτίστου θείας χάρης , κατά παρόμοιο τρόπο που οι μαθητές μετείχαν στο θαβώριο φως· για να φθάσει βέβαια στο στάδιο του φωτισμού απαιτείτο εργασία αδιαλείπτου προσευχής και δακρύων.
Εντύπωση προκαλεί ότι σε ηλικία 17 ετών είχε τέτοια γνώση κλασσικής παιδείας, εκτός της θεολογικής, ώστε να κληθεί από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ να μιλήσει ενώπιον σοφών ανδρών αυλικών-καθηγητών Παν/μίου, περί Αριστοτέλους και πιο συγκεκριμένα περί της σχέσεως της αριστοτελικής λογικής με τη θεολογία· Είχε δεινή ικανότητα λόγου, τέτοια, ώστε ο διάσημος θεολόγος και φιλόσοφος της εποχής Θεόδωρος Μετοχίτης να πεί προς τον βασιλιά ότι και ο Αριστοτέλης να ήταν παρών, θα τον επαινούσε.
Το πολιτικό καθεστώς της Κων/πολεως, αφορμή για θεολογικό διάλογο προς το Ισλάμ.
Η εποχή χαρακτηρίζεται από τις διενέξεις Παλαιολόγων-Καντακουζηνών:
Συγκεκριμένα ο Παλαιολόγος Ιωάννης Ε΄, νόμιμος αυτοκράτωρ, εκπροσωπώντας κατώτερα στρώματα και ζηλωτές, αφοσιωμένος στον Πάπα, εξορίζει τον Ιωάννη Καντακουζηνό ΣΤ΄· ο Καντακουζηνός, φιλικά διακείμενος προς τον ησυχασμό, με δική του πρωτοβουλία, εκλέγει τον Φιλόθεο Κόκκινο ως Πατριάρχη Κων/λεως, που ήταν φίλος επιστήθιος του αγ. Γρηγ. Παλαμά, με ιδιαίτερη έγνοια για την ακεραιότητα της Εκκλησίας. Μεγάλη επιτυχία του ήταν η ένωση των ηγετών της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ο Καντακουζηνός υποστηρίχθηκε από Τούρκους και Σέρβους.
Σε προσπάθεια ειρηνεύσεως των δύο παραπάνω αυτοκρατόρων, πηγαίνοντας ο άγιος για Κων/πολη το 1354, λόγω θαλασσοταραχής αναγκάζεται να βγεί στην ευρωπαική ακτή της Καλλιπόλεως την οποία είχαν κατακτήσει οι Τούρκοι, εκμεταλλευόμενοι τον πανικό του καταστρεπτικού σεισμού του Μαρτίου 1354.
Εκεί συλλαμβάνεται ο άγιος μαζί με τη συνοδεία του, όπου και υπέστη τα πάνδεινα. Αιχμάλωτος ων, στέλνει στην Εκκλησία Θεσ/κης επιστολή, ¨προς την εαυτού εκκλησίαν¨, στην οποία χαρακτηρίζει τους Τούρκους ως βαρβαρωτάτους πάντων των βαρβάρων.
Από Καλλίπολη μεταφέρεται στη Λάμψακο· εκεί περνά από γύμνια, πείνα, στερήσεις,κακώσεις. Οι Τούρκοι ήλπιζαν σε πλούσια αποζημίωση για την απελευθέρωση του αγίου. Επίσης τον πίεζαν να διαλεχθεί με τους διδασκάλους του Ισλάμ, διότι έχοντας διεστραμμένο νού, θεωρούσαν την αιχμαλωσία ως τιμωρία της ασεβείας προς τον Αλλάχ αλλά και ως απόδειξη της μη αληθινής πίστεως των Χριστιανών.
Παρατηρεί επομένως κανείς ότι δεν επεδίωκε ο άγιος τον διάλογο προς επίδειξιν αλλά ότι αναγκάσθηκε να τους δείξει το υψηλό θεολογικό του εύρος! Σαφώς και κινδύνεψε η ζωή του, επειδή περιτριγυριζόταν από αγρίους Μουσουλμάνους. Σε αντίθεση με το σήμερα, που αποφεύγουμε το πνεύμα της ομολογίας και από φόβο παρέχουμε στους Μουσουλμάνους προνόμια, διευκολύνσεις, αναγνωρίσεις, τιμές, επιστολές και δώρα, ακυρώνοντας την αποκλειστικότητα και μοναδικότητα της ορθοδόξου πίστεως.
Ο άγιος θεωρεί την αιχμαλωσία του έργο της θείας προνοίας. Σκοπός της αιχμαλωσίας γι᾿ αυτόν ήταν η ευκαιρία για κήρυγμα προς τους αλλοπίστους και η ενίσχυση των Χριστιανών προς αποφυγή εξισλαμισμού. Καί η αιχμαλωσία αποτελούσε ένα μέσο τιμωρίας για τις αμαρτίες του χριστιανικού λαού. Πολύ επίκαιρο το ζήτημα της αιχμαλωσίας θα ᾿λεγε κανείς. Εμείς πιθανόν να το θεωρούσαμε δοκιμασία, πειρασμό…Πόσο μας λείπει η διάκριση…
Στον Αγιο διακρίνουμε την ομολογία και την παρρησία. Σήμερα έχουμε χαλαρότητα, αδιαφορία και χλιαρότητα.
Λέει σε κάποιο σημείο στην επιστολή προς την εαυτού Εκκλησία περί της πλανεμένης αντιλήψεως και κοσμοθεωρίας γενικότερα των Μουσουλμάνων[2], ότι δηλ. έχουν βαρύτερη ευθύνη γι᾿ αυτό, επειδή γνωρίζουν τι λέει ο Χριστός και τι έκανε. Πόσο, περισσότερο εμείς, που ζούμε μέσα στο λίκνο της Ορθοδοξίας, στην Ελλάδα, δεν αρμόζει να λέμε «δεν γνώριζα».
Γράφει χαρακτηριστικά: Επειδή λοιπόν οι παραπάνω αναφερόμενοι, ενώ γνώρισαν τον Χριστό δεν τον δόξασαν και δεν τον λάτρευσαν ως Χριστό, ο Θεός τους παρέδωσε σε αδόκιμο νού, σε πάθη και ατιμίες, ώστε να ζούν με αισχρότητα και απανθρωπιά και ως θεομίσητοι …να ζούν με τόξο και μάχαιρα και με ασωτία, επιδιδόμενοι σε ανδραποδισμούς, φόνους, λεηλασίες, αρπαγές, ακολασίες, μοιχείες, ανδρομανίες…και νομίζουν ότι ο Θεός τους επιδοκιμάζει.[3]
Από Λάμψακο μεταφέρεται στις Πηγές· εκεί εισπράττει νέες ταπεινώσεις και βασανιστήρια.
Από τις Πηγές πηγαίνει στην Προύσα· εκεί πραγματοποιείται ο διάλογος με τον Ισμαήλ. (γιός ή εγγονός μεγάλου αμηρά·amir στα αραβικά σημαίνει στρατηγός, ηγεμών, Μουσουλμάνος βασιλιάς, κύριο όνομα στον Πόντο)·από την Προύσα μεταφέρεται στη Νικομήδεια·εκεί διαλέγεται με τους Χιόνες. Αυτοί ήταν Χριστιανοί της Αχαίας που εξισλαμίσθηκαν και είχαν γίνει δεινοί μουσουλμάνοι θεολόγοι που βλασφημούσαν και ασεβούσαν στο πρόσωπο του Χριστού· ο διάλογος διεσώθη από έναν Ταρωνείτη( τίτλος Βυζαντινής οικογενείας) γιατρό που έλεγε ότι οι Μουσουλμάνοι είναι άθεοι.
Εδώ θα ρωτούσε κάποιος: «παρά το ότι οι Μουσουλμάνοι συμμετέχουν στους σημερινούς διαλόγους τόλμησε να γράψει κανείς εξ ημών ότι το Ισλάμ είναι βλασφημία, σατανική διδασκαλία, όπως κάνουν εκείνοι για την πίστη μας;»
Αντιθέτως θα λέγαμε, οι σημερινοί Οικουμενιστές λένε ότι «ίδιος είναι ο Θεός παρά το ότι γνωρίζουν ότι οι Μουσουλμάνοι βλασφημούν και άσεβούν στον Χριστό.
Από τη Νικομήδεια φθάνει στη Νίκαια. Εκεί γίνεται διάλογος με έναν τασιμάνη (μουσουλμάνος ιερέας).
Τελικά ο άγιος ελευθερώνεται από τους Τούρκους κατόπιν καταβολής πολλών λύτρων από τον εκθρονισθέντα Καντακουζηνό Ιωάννη ή από Σέρβους εμπόρους, απεσταλμένους από τον Στέφανο Δουσάν που επεδίωκε το θρόνο της Κων/λεως ο οποίος ήταν κυρίαρχος Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδος και Ηπείρου.
Τεχνική διαλόγου, πρότυπο προς μίμησιν και για σημερινούς διαλόγους.
Λίγα λόγια και απλά· χρήση παραδειγμάτων· χρήση των δεδομένων και των ισχυρισμών του αντιπάλου· χρήση της Αγίας Γραφής στα σημεία που είναι κοινώς αποδεκτή από τον συνομιλητή, όπως εν προκειμένω της Παλαιάς Διαθήκης· ταπείνωση, φαινομενική ταύτιση με τους λόγους του συνομιλητή προς επίτευξιν της προσεκτικής ακοής των υπολοίπων επιχειρημάτων του αγίου·μαθηματική λογική διαλόγου.
Παραθέτουμε στη συνέχεια τους σχετικούς διαλόγους:
Διάλογος Ισμαήλ – Αγίου Γρηγορίου:
-Ισμαήλ: Πως προσκυνείτε το ξύλο και τον σταυρό;
-Άγιος Γρηγόριος: Καί συ δέχεσαι εκείνους που τιμούν τη σημαία σου, ενώ δυσανασχετείς προς τους ατιμάζοντες αυτήν·σημαία των Χριστιανών είναι ο σταυρός!
-Ισμ. : Ασκείται και σε σας ελεημοσύνη;
-Αγ. Γρηγ.: Η πραγματική είναι γέννημα της αγάπης προς τον αληθινό Θεό·αυτός που Τον αγαπά περισσότερο είναι ο περισσότερο και αληθινά ελεήμων.
-Ισμ.: Αφού ισχυρίζεσθε ότι ο Πατέρας γεννά Υιό, τότε ο Θεός έλαβε γυναίκα.
-Αγ. Γρηγ.: Αν πιστεύετε ότι η Παρθένος Μαρία γέννησε τον κατά σάρκα Λόγο χωρίς άνδρα, πολύ περισσότερο πιστευτό είναι να γεννά ο Θεός ασωμάτως και θεοπρεπώς τον Λόγο χωρίς την ανάγκη γυναίκας.
-Ισμ.: Αγαπάτε τον Εσά [Ιησού], λέτε όμως ότι είναι σταυρωμένος.
-Αγ. Γρηγ.: Συμφωνώ, αλλά πρόκειται για α)εκούσια σταύρωση και β)για απαθή θεότητα.
Διάλογος Τασιμάνη-αγίου Γρηγορίου:
-Τασιμάνης: Ήταν γραμμένα στο Ευαγγέλιο και για τον Μωάμεθ· τα απέκοψαν οι Χριστιανοί·
-Αγ. Γρηγόριος: Είναι αδύνατη η αποκοπή από τους Χριστιανούς, γιατί ο Χριστός λέει πως όποιος αποκόπτει άποκόπτεται αλλά και εισπράττει ως συνέπεια φρικτές κατάρες.
Αν εξάλλου ήσαν θεοχάρακτα τα λόγια περί Μωάμεθ, πως θα παρέμεναν Χριστιανοί, οι δήθεν αποκόπτοντες αυτά; Εκτός αυτού το Ευαγγέλιο μεταφράσθηκε σε πολλές γλώσσες· αν παραποιόταν κάτι, πως διατηρήθηκε μέχρι σήμερα (14ος αι. μ. Χ.) η συμφωνία των νοημάτων του; Ακόμη και οι αιρετικοί και οι αντίπαλοι άθεοι, το ίδιο Ευαγγέλιο χρησιμοποιούν.
-Τασ.: Γιατί δεν αγαπούν και δεν δέχονται οι Χριστιανοί τον προφήτη Μωάμεθ; Εμείς όμως δεχόμαστε τους προφήτες, τον Χριστό, τα τέσσερα Ευαγγέλια, και το ευαγγέλιο του Χριστού.
-Αγ. Γρηγ.: Ο Μωάμεθ είναι ο προφήτης του Αλλάχ, σύμφωνα με εσάς. Στο Ευαγγέλιο λέει ο Χριστός ότι εκείνος που δεν πιστεύει στους λόγους του διδασκάλου, δηλ. του Χριστού, δεν αγαπά και τον διδάσκαλο ως διδάσκαλο.Οι λόγοι του Χριστού είναι να μην πιστεύουμε σε άλλον θεό, μέχρι να ξανάρθει ο Χριστός ως κριτής κατά την Δευτέρα Παρουσία·διότι θα περάσουν εν τω μεταξύ πολλοί ψευδόχριστοι που θα πλανήσουν πολλούς·μην τους ακολουθήσετε ( Ματθ. κδ΄,24)· και άγγελος αν διδάξει διαφορετικά, ανάθεμα!(Γαλ. α΄,8)
Εκτός αυτού όμως, συνηθίζουμε όπως και εσείς να μην παραδεχόμαστε άνευ μαρτυριών έργα, πρόσωπα, πράματα. Ο Μωϋσής έκανε σημεία και τέρατα, έσκισε τη θάλασσα με τη ράβδο και την ξαναένωσε, ο Θεός έβρεξε άρτο από ουρανό (μάννα) διά της προσευχής του Μωϋσέως, που ήταν ο πιστός δούλος του Θεού.
Ο Χριστός στη συνέχεια κάνει θαύματα, είναι ο Λόγος του Θεού όπως και εσείς πιστεύετε, γεννημένος από παρθένο. Τελικά αναλήφθηκε, και θα ξανάρθει για να κρίνει. Όλα αυτά τα δέχονται και οι Μουσουλμάνοι. Οπότε πιστεύουμε έτσι στην Αγία Γραφή, στον Χριστό, στο Ευαγγέλιο.Τον Μωάμεθ όμως δεν τον βλέπουμε να μαρτυρείται από προφήτες ούτε να κάνει κάτι το θαυμαστό. Γι᾿ αυτό ούτε στο κοράνι πιστεύουμε.
-Τασ: Ο Χριστός είναι δούλος του Θεού. Όχι Θεός.
-Αγ. Γρηγ.: Ο Χριστός δεν μπορεί να είναι δούλος του Θεού διότι:
1) Καί εσείς Τον επικαλείσθε ως έμφυτο Λόγο του Πατέρα· αφού όμως ο Θεός είναι άκτιστος συνεπάγεται ότι άκτιστος είναι και ο Λόγος, άρα δεν είναι δούλος!
2) Παραδέχεσθε και εσείς ότι ο Αβραάμ είπε προς τον Θεό:¨εσύ που κρίνεις όλη τη γη δεν θα κάνεις κρίση;¨ συνεπάγεται ότι αναγνωρίζει τον κριτή ως Θεό.Οι Μουσουλμάνοι δέχονται τον Χριστό ως κριτή. Συνεπάγεται ότι ο Χριστός είναι Θεός, διότι μόνο ο Θεός είναι κριτής! Η σχέση Χριστού και Θεού Πατέρα είναι σαν του ηλιακού απαυγάσματος με τον ήλιο.
3) Αν ο Χριστός είναι προφήτης όπως ο Μωϋσής, συνεπάγεται ότι είναι διαφορετικός του Χριστού ο κριτής, αφού ο κριτής είναι Θεός, ενώ ο προφήτης είναι άνθρωπος. Οι μουσουλμάνοι όμως δέχονται τον Χριστό ως κριτή. Άρα δεν μπορεί ταυτόχρονα να τον πούν και προφήτη.
4) Οι Μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι ο Χριστός ανελήφθη· αυτός που ανελήφθη αναμένεται και πάλι ως κριτής· όχι άλλος! Άρα ο Χριστός δεν μπορεί ως Θεός –κριτής να είναι δούλος του Θεού.
-Τασ. : Γιατί αναμένεται ο Χριστός για να κρίνει;
-Αγ. Γρηγ. : Διότι οι άνθρωποι αγάπησαν το σκότος αντί του φωτός, ως φίλοι αιρέσεων και αθείας (ετεροδιδασκαλιών) και ηδυπαθείας (Ιω. γ΄,19). Ενώ ο Χριστός είναι το φως!Επίσης δεν είναι εκ Θεού όποιος δεν θεωρεί ως Κύριο και Θεό τον εν σαρκί εληλυθότα Ιησού. Ο Μωάμεθ δεν θεωρεί τον εαυτό του Κύριο. Συνεπάγεται ότι ο Χριστός είναι ο κριτής, αφού αυτός είναι ο Κύριος που θα ξανάρθει.
-Τασ.: Ο Μωάμεθ από Ανατολή έφθασε νικηφόρος στη Δύση. Συνεπάγεται ότι το Ισλάμ είναι αληθινή θρησκεία.
-Αγ. Γρηγ.: Ναί, αλλά με πόλεμο, μάχαιρα, λεηλασίες, ανδραποδισμούς, φόνους (θέλημα ανθρωποκτόνου διαβόλου)·εξάλλου και ο Μ. Αλέξανδρος από Δύση υπέταξε όλη την Ανατολή·αλλά δεν του εμπιστεύθηκε κανείς την ψυχή του, βλέποντάς τον ως Θεό, όπως εσείς τον Μωάμεθ. Ο Μωάμεθ εφήρμοσε βία και ηδονή.[4] Δεν προσεταιρίσθηκε κανένα ολόκληρο τμήμα της Οικουμένης. Αντιθέτως ο Χριστός απέτρεπε από τις απολαύσεις και κατέλαβε ειρηνικά όλα τα πέρατα της Οικουμένης.
Ένας από τους Τούρκους τότε είπε πως θα ᾿ ρθει κάποτε καιρός που θα συμφωνήσουν μεταξύ τους με το άγιο. Καί ο άγιος είπε στους Χριστιανούς στην επιστολή του από την αιχμαλωσία τα ακόλουθα:
«Συμφώνησα και ευχήθηκα. Αλλά ποιό το όφελος για τους τώρα ή τότε ζώντες με διαφορετική πίστη; Συμφώνησα βέβαια επειδή στο όνομα του Χριστού κάθε γόνατο θα καμφθεί και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει ότι ο Χριστός είναι Κύριος εις δόξαν Θεού Πατρός. Αυτό θα συμβεί στη Δευτέρα Παρουσία!»
Τούς λέει δηλ. για μία συμφωνία όχι σε ιστορικό χρόνο, αλλά σε υπεριστορικό· επειδή όμως τα τελευταία λόγια του αγίου παρεξηγούνται και ερμηνεύονται με πνεύμα πανθρησκειακό ως συμφωνία που θα επιτευχθεί μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ χρειάζεται να προσέξουμε ότι αυτή η συμφωνία θα γίνει στη Β΄Παρουσία όπου όλοι θα συμφωνήσουν ότι ο Χριστός είναι ο Κύριος.
Διάλογος Αγίου με Χιόνες:
-Χιόνες:Τούς δέκα λόγους που κατέβασε ο Μωϋσής και κατέγραψε σε λίθινες πλάκες, τους κρατούν οι Τούρκοι. Γι᾿ αυτό γίναμε Τούρκοι.
-Αγ. Γρηγόριος: Τότε θα μιλήσω με Τούρκους και όχι με σας που ήσασταν Εβραίοι και γίνατε Τούρκοι. Δεν είναι πρέπον να παρουσιάζω την ευσέβεια στις αντιθέσεις σας. Δεν έπρεπε κανονικά να αποκρίνομαι, ως αιχμάλωτος·όπως και ο Χριστός έτσι έκανε μετά την παράδοσή Του. Εγώ ποιός είμαι; Είμαι αντάξιος της Καθολικής Εκκλησίας; (Εδώ φαίνεται έντονα η ταπείνωση του αγίου).
-Χιόνες: Αν αυτός που γέννησε η Μαρία είναι Θεός, πως τον χώρεσε μήτρα γυναίκας;
-Αγ. Γρηγ.: Ο Θεός δεν έχει κάποιο μεγάλο σώμα, ώστε να μη χωρά· ο Θεός είναι ασώματος· πανταχού, υπέρ το παν, εν ενί.
-Χιόνες: Πως λέτε τον Χριστό Θεό ενώ είναι άνθρωπος, αφού γεννήθηκε ως άνθρωπος; Ποιό το νόημα της ενανθρωπήσεως του Θεού;
-Αγ. Γρηγ. : Ο άνθρωπος υποτάχθηκε στον διάβολο με εκούσια υπακοή, παραβαίνοντας τη θεία εντολή. Συνεπάγεται αμαρτία, και δίκαιη καταδίκη σε θάνατο.
Ο Θεός δεν ήθελε να σώσει με τη βία ( υπακοή σε κοσμικό τύραννο), τον άνθρωπο, καθ᾿ ότι η βία δεν ταιριάζει στον Θεό· γι᾿ αυτό δεν επενέβη δυναμικά· θα καταλυόταν έτσι και το αυτεξούσιο του ανθρώπου· γι᾿ αυτό ο μόνος αναμάρτητος Λόγος του Θεού γίνεται υιός του ανθρώπου.
-Χιόνες: Πως κατασκευάζετε εσείς πολλά ομοιώματα και τα προσκυνείτε, αν και ο θεός έγραψε στον Μωϋσή να μην κατασκευάσει κανένα ομοίωμα;
-Αγ. Γρηγ. : Προσκυνούν και οι φίλοι ο ένας τον άλλο, αλλά δεν θεοποιούνται μ᾿ αυτό. Ο Μωϋσής κατασκεύασε το εσωτερικό του καταπετάσματος (τύπος επουρανίων), το εξωτερικό του Ναού (τύπος επιγείων), τις εικόνες Χερουβείμ στα άδυτα του ναού. Άρα ο Θεός τα απαγόρευσε για να μη λατρευθούν ως θεοί· το να οδηγούνται όμως προς τον Θεό είναι καλό· επαινούσαν επίσης τα ομοιώματα και οι Έλληνες, ως θεούς·τα επαινούμε και εμείς, οδηγούμενοι όμως στη δόξα του Θεού.
-Χιόνες: Ο Χριστός περιετμήθη· εσείς;
-Αγ. Γρηγ.: Εκτός της περιτομής όμως δόθηκαν και η τήρηση του Σαββάτου, το Εβραικό Πάσχα, οι θυσίες, το θυσιαστήριο, το καταπέτασμα· γιατί εκτός της περιτομής δεν τηρείτε και τα υπόλοιπα εσείς οι Τούρκοι;
-Χιόνες: Αν είπε ο Θεός και έγινε ο Χριστός, τότε ο Χριστός[5] είναι κτίσμα.
-Αγ. Γρηγ.: Αυτό δεν ισχύει όμως διότι ναί μεν ο Θεός έλεγε και γινόταν, αλλά αν ισχύει αυτό και για τον Χριστό, τότε εξισώνεται με την πέτρα, το φυτό, το ζώο, το ερπετό· άρα άτοπο! Το κτίσμα είναι φθαρτό, τρεπτό. Από την άλλη εφ᾿ όσον μιλά ο Θεός , μιλά διά του Λόγου· διότι χωρίς λόγο δεν μιλάς. Ο λόγος όμως στον Θεό είναι ενυπόστατος γι᾿ αυτό και γράφεται με κεφαλαίο το λ. Εφ᾿ όσον ο Θεός είναι άναρχος, ατελεύτητος, άτρεπτος, αναλλοίωτος , απεριόριστος, λογικός, πάνσοφος (φυσικά ιδιώματα) αυτό σημαίνει ότι και ο Λόγος ως ενυπόστατος είναι και αυτός προαιώνιος και συναίδιος Θεός που έχει αιτία υπάρξεως τον Θεό Πατέρα και είναι επίσης ατελεύτητος, άτρεπτος αναλλοίωτος, απεριόριστος· επίσης στον Θεό συνυπάρχουν μαζί πάντα ο Λόγος και η Σοφία· χωρίς Λόγο δεν υπάρχει Σοφία· αλλά ούτε Σοφία χωρίς Λόγο· ούτε Λόγος υπάρχει χωρίς Πνεύμα· αλλά πάντα και ο Λόγος και το Πνεύμα είναι με τον Θεό.(ενέπνευσε ο Θεός πνοή ζωής στο πρόσωπο του ανθρώπου και έγινε εις ψυχήν ζώσα)· άρα πρόκειται για δημιουργικό Πνεύμα. Αφού Δημιουργός είναι μόνο ο Θεός άρα το Άγιο Πνεύμα είναι και αυτό Θεός. (¨Ιώβ λγ΄,4: «Πνεύμα Κυρίου είναι αυτό που με εποίησε»)
Διότι ο Θεός δεν είναι άλογος, ούτε άπνους, ούτε άσοφος.
ΘΕΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΟΦΙΑ πάνε πάντα μαζί. Ένα τα τρία και τα τρία ένα.
Μονάς εν Τριάδι και Τριάς εν Μονάδι!
Τελική απάντηση των Χιόνων: «εδείχθη αληθές, ούτω στέργομεν»
Να σημειωθεί ότι κατά την διάρκεια των διαλόγων ο άγιος υπέμεινε ύβρεις και ραπίσματα. Εκτός αυτού να τονισθεί ότι επειδή είναι αιχμάλωτος μιλά με τρόπο ήπιο χωρίς όμως να αποκρύπτει την αλήθεια. Αντιπαρατίθεται δε με ουσιαστικά θεολογικά επιχειρήματα.
hristospanagia3.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου