Ολόψυχη δοξολογία

του Μητροπολίτου Κένυας Μακαρίου

— Είναι, όντως, τα γεγονότα τnς Ιεραποστολής τόσο αποκαλυπτικά, πού αναγκάζεται κανείς νά ευχαριστεί καί νά δοξολογεί αυθόρμητα καί εξ' όλης τnς ψυχής τόν Κύριο. Μπροστά στή μυστηριακή αυτή συμμετοχή καί συμπόρευση, διαδραματίζεται η μεγαλύτερη σκηνή τnς σύγχρονης πορείας της ανθρωπότητας. Μπορεί, λόγω της αδυναμίας της ανθρώπινης ατέλειας, νά μή δίνεται η δέουσα προσοχή καί νά μή συλλαμβάνεται, εύκολα, η ιδέα τns θείας συνεργίας στήν εξάπλωση καί εδραίωση της Ορθόδοξης πίστης καί παράδοσης στις μέρες μας. Κι όμως, όσο κι αν αγνοείται αυτή η πραγματικότητα, που όντως υπάρχει, τόσο συντελείται μέ τήν ευλογία καί τή χάρη του Θεού. Τόσο τό έργο του Κυρίου, μέ τήν άμεση καί δυναμική παρουσία καί τήν έντονη ενέργειά Του, συστηματικά συμπληρώνει καί εκπληρώνει τό θείο σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους...

Μιά μέρα, κι ένώ βρισκόμουν εν μέσω του ποιμνίου μου, έκλεισα τά μάτια καί άφησα τόν εαυτό μου νά συγκεντρωθεί, γιά νά μπορέσω νά απολαύσω καλύτερα τους ήχους, τις φωνές καί τις διάφορες διαλέκτους των ανθρώπων, που δοξολογούσαν, εν τυμπάνω καί χορώ, εκείνη ακριβώς τήν ευλογημένη ώρα τό αιώνιο Όνομα του Μεγάλου Αρχιτέκτονα καί Δημιουργού Θεού.

Γράφονται τόσα καί λέγονται τόσα πολλά γιά τή σημερινή πορεία καί γιά τήν εσωτερική ζωή της Εκκλησίας μας στό χώρο της ιεραποστολής. Επειδή ο Θεός μέ ευλόγησε τά τελευταία τριάντα χρόνια νά Τον υπηρετώ εδώ στήν Κένυα, νά προσφέρω τήν ταπεινή μου διακονία, θέλησα νά μήν αφήσω νά περάσει απαρατήρητος αυτός ο τρόπος μέ τόν οποίο οι φωνές των ανθρώπων τns Αφρικής υμνούν τον Θεό καί προσεύχονται.

Σέ κάθε ακολουθία, ακόμα κι όταν υπάρχουν λίγα άτομα, συνθέτουν μιά αρμονική καί τέλεια χορωδία πού νομίζει κανείς ότι με τους ήχους καί τις τόσο ωραίες φωνές τους κατεβάζουν τον ουρανό στή γή. Γι’ αυτό οι ακολουθίες, όσο μακρές κι αν είναι, δέν κουράζουν καί τό αίσθημα αυτό της αρμονικότητας σέ ανασυγκροτεί καί σέ επανασυνδέει μέ τό θείο, φέρνει τό αγγελικό καί τό κάνει ένα μέ τό ανθρώπινο.

Φέρνω στή σκέψη μου τις πρώτες μέρες πριν τριάντα χρόνια, όταν άνοιξε ή Πατριαρχική Σχολή μας. Καμία συγκεκριμένη μουσική συγκρότηση δέν υπήρχε. Κι όμως μέσα σέ λίγο μόνο χρόνο μέ μερικά μαθήματα, μέ μιά μικρή προσπάθεια, έβλεπε κανείς πόσο ζωντανή κι αυθόρμητη ήταν η απόδοση. Δέν χρειάστηκαν πολλά μαθήματα καί κατάφεραν οι πρώτοι εκείνοι ιεροσπουδαστές καί σέ χρόνο πραγματικά ρεκόρ νά συμμετέχουν ψάλλοντας στή θεία Λειτουργία καί με τις τόσο θαυμάσιες φωνές τους -κάτι πού ούτε στους δικούς μας ναούς μέ άριστους μουσικούς καί μέ τέλειες γνώσεις συμβαίνει- νά αποδίδουν καλύτερα τό περιεχόμενο, τό ρυθμό καί τή μελωδία. Γι’ αυτό πολλές φορές ψιθύριζα: «Ω! αυτές οι αγγελικές φωνές, πόσο προνομιούχες καί πλούσιες είναι στό χάρισμα της σύνθεσης, ώστε νά μπορούν νά απολαμβάνουν αυτή τήν τόσο ευλογημένη στιγμή».

Όταν ψέλνουν ή όταν τραγουδούν οι Αφρικανοί νιώθω έντονα τήν ανάγκη νά ευχαριστώ τόν Θεό, ο Οποίος τους έχει προικίσει μέ αυτές τις θαυμάσιες φωνές. Εκεί βλέπεις τήν άκρα συγκατάβαση της παντοδυναμίας τού Θεού και της πλούσιας κι ευλογημένα παρουσίας Του, μέσα στή ζωή των ανθρώπων της Αφρικανικής Ηπείρου.

Όταν τραγουδούν, όταν ψέλνουν, χαίρονται οι άγγελοι. Την ίδια ώρα οι άγγελοι τού Θεού σμίγουν μέ τούς γήινους αγγέλους της Αφρικής καί από κοινού υμνούν καί δοξάζουν τόν Θεό. Έχουν αυτό τό ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: ξέρουν νά υμνούν καί νά δοξολογούν τόν Θεό μ' ένα δικό τους, νομίζω, ξεχωριστό τρόπο. Είναι όλες oι φωνές των Αφρικανών αδελφών μας, φωνές καθαρές, που όταν τις ακούς τότε αφήνει μακριά την καθημερινότητα της ζωής καί με τους ύμνους καί τις δοξολογίες πpos τόν Ύψιστο σέ παίρνουν στόν όμορφο δικό τους κόσμο καί απευθείας σέ φέρνουν κοντά Του.

Ω! Θεέ μου, τί μελωδίες! Τί ήxoς αρμονικός καί σταθερός! Πόσο ο Θεός προίκισε τόν άνθρωπο μέ τό χάρισμά της πλήρους μυστικής αυτής κοινωνίας, πού ανεβάζει στά επουράνια, ενώνει καί συνθέτει αυτό τό μεγαλείο της θείας δημιουργίας!

Oι Αφρικανοί δέν κουράζονται νά τραγουδούν, νά χορεύουν καί νά ψάλλουν. Η συνεχής αυτή ηχητική πληρότητα εκπληρώνει μιά Ιερή αποστολή: δημιουργεί μέσα στις ψυχές αυτών των ανθρώπων, που ακούουν καί αυτών που συμμετέχουν, το αίσθημα ότι ο Θεός κατεβαίνει στή γη, ότι τά επουράνια σμίγουν μέ τά γήινα. Ουρανός καί γη γίνονται ένα. Γι' αυτό καί δεν μπορώ, σάν πνευματικός πατέρας, νά αδιαφορήσω μπροστά σ' αυτό τό εξαίρετο φαινόμενο.

Δέν θά παύσω νά χαίρομαι καί νά λέω: ώ! αυτές οι φωνές! Oi φωνές αυτών των επίγειων αγγέλων, που γνωρίζουν νά υμνούν καρδιακά τόν Πλάστη καί τό μεγαλείο τnς δόξας Του. Όταν αφήνουν νά βγαίνουν oι φωνές της προσευχής τους μέσα από τά βάθη της ψυχής τους, ο Κύριός τους ακούει, τους δέχεται και τους στηρίζει στις πολλές δυσκολίες που καλούνται νά αντιμετωπίσουν. Πράγματι, ο χορός καί το τραγούδι είναι κομμάτι της ζωής του Αφρικανού. Ποτέ καί κανένας δε θά μπορέσει νά σταματήσει αυτές τις συνήθειές τους, oι οποίες αποτελούν βασικά γνωρίσματα τns ιδιοσυγκρασίας τους, μέσα από τά οποία εκφράζουν μέ μοναδικό τρόπο τή δοξολογία τους στό πρόσωπο του Τριαδικού Θεού.

Πηγή: Περιοδικό Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Πάντα τα Έθνη»