Η Θεία Κοινωνία

του Αρχιμ. Δοσιθέου Κανέλλου

Ερχόμεθα συν Θεώ, στην ώρα την φρικτή της Θείας Κοινωνίας. Απορώ πως ενώ ο Ιερεύς προτρέπει να προσέλθουμε «μετά φόβου Θεού», εμείς προσερχόμεθα σκουντώντας, σπρώχνοντας, μιλώντας, φωνάζοντας καί «λακτίζοντας» (για να θυμηθώ τον Ιερόν Χρυσόστομο). Αλλ' ουχ ούτως έσται ημίν, τοις προσκυνηταίς...

Αυτοσυγκέντρωσις

Ψαλλομένου του Κοινωνικού Ύμνου, ο μέλλων να μετάσχει «ξενίας δεσποτικής καί αθανάτου τραπέζης», συγκεντρώνεται εις εαυτόν καί παρακαλεί τον Κύριο να τον αξιώσει «ως τον ληστήν, την πόρνην καί τον τελώνην» να κοινωνήσει του Σώματος καί του Αίματός Του, καίτοι γε είναι πάντη ανάξιος καί μη δυνάμενος «ατενίσαι καί ιδείν τον αιθέρα του ουρανού». Μπορούμε να ασπασθούμε τις Άγιες Εικόνες προ της Θείας Κοινωνίας, με ευπρέπεια καί τάξη καί να περιμένουμε τον Ιερέα να εξέλθει κρατώντας τα Άχραντα Μυστήρια. Κατά την Θείαν Κοινωνία προσέρχεται με πολύ σεβασμό (είναι το μοναδικό γεγονός της ζωής του) καί φόβο Θεού, χωρίς να εγγίζει άλλον προ αυτού, χωρίς να ομιλεί, χωρίς να στρέφει τα μάτια άλλου, αλλά κάτω νεύων να ελέγχει τον εαυτόν του, πώς ο ξηρός χόρτος θα δεχθεί το πυρ καί πώς η κόπρος θα υποδεχθεί τον πολύτιμον Μαργαρίτην Χριστόν. Δεν κοιτάζει το Αγιον Ποτήριον με αυθάδεια, Τα μάτια ποτέ δεν τα σηκώνει πάνω από το χέρι του ιερέως πού κρατεί τα Άχραντα Μυστήρια.

Τάξις Θ. Κοινωνίας

Κοινωνούν κατά σειράν οι αδελφοί ή οι αδελφές της Μονής, κατόπιν τα βρέφη, μετά οι άνδρες και τέλος οι γυναίκες. Το ανακάτεμα ήτο άγνωστο στην αρχαία Εκκλησία, πρέπει να παραμείνει άγνωστο καί εις τάς Ιεράς Μονάς.

Μερικές πρακτικές συμβουλές τώρα;

Οδοντοστοιχίες

Φροντίζουμε να έχουμε πλύνει τα δόντια μας προ της Θ. Ευχαριστίας. Όσοι φορούν τεχνητές οδοντοστοιχίες καλόν θα είναι να τις βγάζουν, όχι προ της Θ. Κοινωνίας αλλά προ της Θ. Λειτουργίας. Ας φαίνονται λίγο γηρασμένοι, δεν τους προσέχει κανείς. Αυτό επιβάλλεται για δύο κυρίως λόγους. Γιατί δεν μπορούν να ανοίξουν το στόμα τους καλά ώστε να δεχθούν την Θ. Κοινωνία καί γιατί μπορεί να μείνει ελάχιστος Μαργαρίτης στα ούλα ή τις σχισμές των δοντιών, οπότε με το πλύσιμο αργότερα μπορεί να συμβεί καμμία βεβήλωσις.

Προ της Θ. Κοινωνίας μπορούμε να ασπασθούμε το χέρι του Γέροντος ή του λειτουργούντος Ιερέως (πολλοί ασπάζονται την αριστεράν αυτού, αυτήν δηλ. πού κρατεί το Άγιον Ποτήριον).

Τρόπος Θείας Κοινωνίας

Κρατεί το Μάκτρο ("Αγιο Μανδήλιο) κάτω από το σαγόνι καί ανοίγει καλά το στόμα χωρίς να κουνάει το κεφάλι. Καθαρίζει την Λαβίδα δια των χειλέων του και τα αποσπογγίζει με το Μάκτρο. Υποχωρεί οπισθοβατών καί εκ πλαγίου χωρίς να στρέψει τα νώτα του, παραδίδοντας το Μάκτρο στον επόμενο, ευχαριστών άμα τον Πανάγαθον Θεόν όπου τον «ηξίωσε των Αγίων μετασχείν Μυστηρίων».

Προσοχή! Μετά την Θ. Κοινωνία δεν ασπαζόμεθα τις Άγιες Εικόνες, ούτε την χείρα του ιερέως. Στο αντίδωρο απλώς κάνουμε μια υπόκλιση. Καί τούτο διότι είμεθα χριστοφόροι καί θεοφόροι. Η απαγόρευσις αυτή διαρκεί μέχρι τον Εσπερινό της αυτής ημέρας.

Ακολουθία Θείας Μεταλήψεως – Θείας Ευχαριστίας

Πολλοί ευλαβείς αναγινώσκουν προ της Θ. Λειτουργίας την Ακολουθία της Μεταλήψεως (Όχι όμως αποβραδίς. Αφ’ εσπέρας αναγινώσκομε μόνο τον Κανόνα της Θ. Μεταλήψεως, εις το Απόδειπνον). Επίσης μετά την Θ. Λειτουργία αναγινώσκουν την Θ. Ευχαριστία. Ευλογημένη, αρχαία καί ωραία συνήθεια, αλλά με μια διευκρίνηση. Ποτέ δεν αναγιγνώσκονται οι Ακολουθίες αυτές διαρκούσης της Θ. Λειτουργίας, από βιβλιαράκια της Τσέπης. Άλλα λέγει ο Ιερεύς, άλλα ο Ψάλτης, άλλα ο υπερλίαν ευλαβής. Απαγορεύεται από τους Πατέρας μας (όρα καί Πηδάλιον) να διαβάζουμε ταυτοχρόνως άλλα κείμενα καί άλλες προσευχές μέσα στην Θ. Λειτουργία. Αυτά λοιπόν προ της Θ. Λειτουργίας καί μετά. Σε όποιο Μοναστήρι αναγιγνώσκονται από τους αδελφούς, ακροώμεθα ευλαβώς.

Μένομεν έως τέλους

Μετά την Θ. Κοινωνία δεν απομακρυνόμεθα εκ του Ναού, γιατί τότε ομοιάζουμε με τον Ιούδα πού κοινώνησε καί σηκώθηκε καί έφυγε για την προδοσία πρίν τελειώσει ο Μυστικός εκείνος Δείπνος (Δεν είναι δικά μου αυτά• Είναι του Ιερού Χρυσοστόμου). Μένουμε έως τέλους δοξολογούντες καί ευχαριστούντες τον Κύριο, ου σύναιμοι γεγόναμεν.

Πόσο κρατάμε από φαγητό και νερό

Επίσης για εξ τουλάχιστον ώρες δεν πλένουμε τα δόντια μας, δεν φτύνουμε, δεν γλείφουμε κόκαλα καί μετά να τα πετάξουμε, δεν τρώμε ελιές καί να πετάξουμε τα κουκούτσια, γενικώς δεν πετάμε τίποτα πού να πέρασε πρώτα από το στόμα. Σημειώστε ότι για να κοινωνήσουμε εγκρατευόμεθα από τροφής αφ’ εσπέρας. Τρώμε δηλαδή κάτι το ελαφρό τουλάχιστον όμως δώδεκα ώρες προ της θ. Κοινωνίας. Εγκρατευόμεθα δε καί από νερό τουλάχιστον εξ ώρες προ της Θ. Κοινωνίας.

(Από το βιβλίο: «Οδηγός Ορθοδόξου Προσκυνητού» του Αρχιμ. Δοσιθέου Κανέλλου – Εκδ. Ιεράς Μονής Παναγίας Τατάρνης Ευρυτανίας)