του Αθανασίου Α. Αγγελόπουλου – Προέδρουτου Ι.Ε.Π.Θ.
Δύο γνώμες προσέλκυσαν το ενδιαφέρον μου ως ιστορικού καί δη εκκλησιαστικού Ιστορικού: του καθηγητή Μ. Σταθόπουλου καί του αντιπροέδρου ε.τ. του Στ Ε Αν. Μαρίνου (βλ. εφ. «Απογευματινή» 10/11 καί 16/11 καί «Βήμα» 22/11). Ο κ. καθηγητής γνωματεύει υπέρ της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με σκεπτικό ότι άλλο είναι το κράτος καί άλλο η κοινωνία. Λέγει: «Η κοινωνία δικαιούται να έχει Θρησκευτικές απόψεις...
Το κράτος είναι αυτό πού δεν δικαιούται να θρησκεύεται» για τα δικαιώματα «στίς μειονότητες καί στους μεμονωμένους πολίτες» («Απογευματινή» 10/11).
Η διάκριση μεταξύ κράτους καί κοινωνίας ανατρέχει στην ιστορική αντιπαλότητα της θρησκεύουσας κοινωνίας, στο πρόσωπο του Ρωμαιοκαθολικισμού - Παπισμού, στην Αρχή των εθνικών κρατών στη Δύση (π.χ. Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία). Η λύση στο πρόβλημα (παπικό κράτος, θρησκευτικοί πόλεμοι κ.λπ.) ήταν ο πλήρης ή μετριοπαθής χωρισμός κράτους καί θρησκείας, είτε βίαια είτε από συμφώνου. Έτσι κάπως συγκροτήθηκαν τα λαϊκά κράτη της Ευρώπης, με ακραία περίπτωση τη Γαλλία. Μη λησμονούμε ότι εδώ φυλακίστηκε ο Πάπας. Ο τελευταίος περιορίστηκε στο κράτος-σύμβολο του Βατικανού.
Το ερώτημα που τίθεται είναι: Τί αναλογία μπορεί να υπάρχει μεταξύ Ελλάδος καί Γαλλίας π.χ. ή Ιταλίας, ως προς τίς γενεσιουργές αιτίες ίδρυσής τους; Καμία. Η Ελλάδα ως κράτος συγκροτήθηκε όχι λόγω αντιπαλότητας θρησκείας καί κοινωνίας, αντιθέτως μάλιστα, ένεκα της πολλής στενής συνεργασίας των δύο, στην ουσία του ενός, γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν καί παρέμεινε λαϊκή, από τα σπλάχνα του λαού. Προέκυψε κράτος κατ' εικόνα καί καθ' ομοίωση της κοινωνίας του Ελληνορθόδοξου γένους.
Πώς αυτό; Η Εκκλησία λειτούργησε ως μπροστάρης στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Περί τους 80 αρχιερείς καί περίπου 8.000 ιερείς έδωσαν το αίμα τους, πέραν των υλικών προσφορών σε αμέτρητο χρήμα καί ενδιαιτήματα (μονές, μετόχια, εκκλησιές, ιδρύματα κ.λπ.). Οι πρωταγωνιστές της ελευθερίας με λόγους, γραπτά καί συμπεριφορές μιλούν γιατί αγωνίστηκαν καί για ποιο κράτος, «για του Χριστού την πίστη την αγία καί για της πατρίδος την ελευθερία». Η πίστη αυτή αποτυπώθηκε στο εθνικό σύμβολο, τη σημαία με τον σταυρό καί τα χρώματα της Ελλάδος, το άσπρο καί το γαλάζιο. Έτσι εξηγείται ότι στίς πρώτες κυβερνήσεις της επαναστατημένης Ελλάδος οι αγωνιστές κληρικοί-επίσκοποι διορίζονταν υπουργοί Δικαιοσύνης καί Εθνικής Παιδείας καί Θρησκευμάτων.
Έκτοτε, η συμπόρευση Πολιτείας καί Εκκλησίας προάγεται ποιοτικά στο πλαίσιο σιγά σιγά σαφών διακριτών ρόλων στο ίδιο κράτος, οπού ως σήμερα το 98% των πολιτών της
ανήκουν χαλαρά ή σφιχτά στο περιβάλλον αυτής της ελληνορθοδοξίας. Σήμερα, μάλιστα, η διακριτότητα αυτή των ρόλων κατέστη σχεδόν ιδανική, με το σύστημα όχι χωρισμού αλλά περίπου συναλληλίας σχέσεων. Η Εκκλησία είναι ανεξάρτητη στα του οίκου της, ως προς την όλη διοίκησή της, χωρίς κυβερνητικούς, τέως βασιλικούς, επιτρόπους καί γενικούς γραμματείς καί Φαρισαίους. Συνεργασία ασκείται στην κοινωνία των πολιτών καί πιστών, άσχετα από θρήσκευμα καί χρώμα, μειοψηφίες ή πλειοψηφίες πάσης φύσεως. Εδώ να τονιστεί η ύπαρξη από τη Συνθήκη της Λωζάννης καί μίας επίσημης θρησκευτικής μουσουλμανικής μειονότητας, πρότυπο-παράδειγμα ίσων δικαιωμάτων με τους συνοίκους χριστιανούς. Σεβασμός από κοινού ορίζεται στα θρησκευτικά σύμβολα καί στη θρησκευτική αγωγή των βαλλόμενων για τους προεκτεθέντες ιστορικούς καί πολιτισμού λόγους. Αυτά κατοχυρώνουν το Σύνταγμα, οι νόμοι καί για την Εκκλησία της Ελλάδος ο Καταστατικός Χάρτης - Κώδικας του Κράτους, κατά τους θ. καί ι. κανόνες της. Για τέτοιο κράτος έχυσαν το αίμα τους οι προπάτορές μας. Σεβαστή καί φίλη η γνώμη, σεβαστότατη καί φίλτατη όμως η αλήθεια.
Εξάλλου η γνώμη του κ. Μαρίνου εδράζεται σ' αυτήν την ιστορική καί σημερινή πραγματικότητα συμπόρευσης Πολιτείας καί Εκκλησίας στο ίδιο κράτος. Συμπεραίνει: «Στην Ελλάδα καί με βάση τα οριζόμενα στο ελληνικό Σύνταγμα, δεν θεσπίζεται χωρισμός Κράτους από την Εκκλησία ούτως ώστε να κάνουμε λόγο για λαϊκό κράτος καί συνεπώς για υποχρέωση τηρήσεως θρησκευτικής ουδετερότητας εκ μέρους της Πολιτείας καί, κατ' επέκτασιν, για απαγόρευση αναρτήσεως θρησκευτικών συμβόλων σε δημόσιους χώρους». («Βήμα» 22/11).
Κατοχυρώνεται το συμπέρασμα με την απόφαση του ΕΔΑΔ για το ανακύψαν ζήτημα της Ιταλίας, που έχει δεδομένο το γεγονός ότι η Ιταλία έχει καθεστώς λαϊκού κράτους, όπως καί η Γαλλία, πλην της Αλσατίας καί της Λωραίνης, όπου υφίσταται σεβασμός των θρησκευτικών συμβόλων, κατόπιν συμπόρευσης Πολιτείας καί Εκκλησίας επιτόπου. Η απόφαση δικαιολογεί καί τον σεβασμό των θρησκευτικών συμβόλων καί στην Ελλάδα, λόγω ιστορίας καί κληρονομιάς, όπως στην Αλσατία.
Επί λέξει η απόφαση για την Ιταλία στίς υπ' αριθμ. 30 καί 38 διατυπώσεις-αιτιολογήσεις: «Με την επιβολή της υποχρεώσεως να εκτίθεται ο Εσταυρωμένος στίς σχολικές αίθουσες διδασκαλίας, το Κράτος προσδίδει στη ρωμαιοκαθολική θρησκεία μία προνομιακή θέση...», διότι «...η έννοια του λαϊκού Κράτους (όπως η Ιταλία, δική μας διευκρίνιση) σημαίνει ότι το Κράτος πρέπει να παραμένει ουδέτερο καί να τηρεί ίσες αποστάσεις έναντι των θρησκειών».
Αντιθέτως «...οι εθνικές Αρχές έχουν ένα ευρύ πλαίσιο εκτιμήσεως επί θεμάτων σύνθετων καί ευαίσθητων, συνδεδεμένων στενώς με την πνευματική καλλιέργεια καί την Ιστορία... στην Ευρώπη υπάρχει ποικιλία στάσεων έναντι του ζητήματος αυτού, όπως π.χ. στην Ελλάδα, όπου για όλες τις πολιτικές καί στρατιωτικές τελετές προβλέπεται η ενεργός συμμετοχή ενός λειτουργού της Ορθόδοξης λατρείας, επιπλέον δε τη Μεγάλη Παρασκευή υπάρχει εθνικό πένθος καί όλα τα γραφεία καί τα εμπορικά καταστήματα είναι κλειστά, όπως ακριβώς στην Αλσατία» (βλ. «Βήμα», 22/11).
Κατόπιν τούτων, ο πολίτης διερωτάται γιατί τόση πρεμούρα για την καθαίρεση των ιερών συμβόλων στην πατρίδα μας; Αφού καί το ΕΔΑΔ κατά τα ανωτέρω δεν διαφωνεί; Η πατρίδα μας πάσχει από άλλα ουσιώδη: τη διαφθορά καί την αναξιοκρατία του κράτους, την τρομοκρατία καί την υπονόμευση της ποιοτικής δημοκρατίας. Τα θρησκευτικά σύμβολα μας θυμίζουν τις αρχές της αρετής καί της δικαιοσύνης κατά της διαφθοράς, της αξιοκρατίας κατά της αναξιοκρατίας, της δημοκρατίας καί της ελευθερίας κατά της τρομοκρατίας για τις όποιες οι πρόγονοί μας αγωνίστηκαν για να έχουμε εμείς σήμερα κράτος. Εάν θέλουμε άλλο κράτος, αυτό είναι ζήτημα της κοινωνίας καί όχι μεμονωμένων πολιτών.
Από το Περιοδικό της Ι.Μ. Μυτιλήνης «Ποιμήν»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου