11 Φεβρουαρίου 2021

Πολέμησαν οι καλόγεροι κατά των Τούρκων το 1453 και πόσοι ήταν;

 Άλλο ένα μέγα ψέμα που καλλιεργείται και στις ημέρες μας είναι κατά των Ορθοδόξων μοναχών που κατηγορούνται από «προοδευτικούς»-νεοπαγανιστικών κύκλων, που λένε ότι κατά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Τούρκους to 1453, υπήρχαν από 200.000 έως και 500.000 μοναχοί(!) που κάθονταν στα μοναστήρια, ενώ ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είχε μόνο 5.000 στρατιώτες!

Το συκοφαντικό-βρωμερό «κατηγορητήριο» λέει ότι: «Την εποχή της Άλωσης υπήρχε έξαρση του μοναχισμού. Σε όλη τη διαμάχη των ανθενωτικών (αυτών που δεν ήθελαν την ένωση Ορθοδόξων - Καθολικών και δεν πίστευαν στην ψεύτικη βοήθεια του πάπα) οι καλόγεροι στα μοναστήρια της Πόλης και του Άθω ήταν πρώτοι (αρνητές). Είναι πολλοί και δεν πολεμούν».
Από αυτό το ψεύδος, εμπνεόμενοι οι παραμυθάδες δημιούργησαν μια σειρά καταγγελιών για τους μοναχούς, που «ξεκουράζονταν» στα μοναστήρια τους ζώντας παρασιτικά, και όχι μόνο «δεν πρόσφεραν τίποτα», αλλά επιπλέον «δημιουργούσαν κλίμα διχασμού» και είχαν και την απαίτηση να τους προστατεύουν οι λιγοστοί πολεμιστές του Κων/νου Παλαιολόγου. Αυτό ακριβώς είναι το ιδεολόγημα που κυριαρχεί στο διαδίκτυο και διαδίδεται από ανθρώπους που δεν έχουν ούτε γνώση των γεγονότων, αλλά ούτε και την πρόθεση ν’ αλλάξουν τη στάση τους ακόμα κι αν δουν ότι οι πηγές τους διαψεύδουν.
Η φράση «οι καλόγεροι […] δεν πολεμούν» δεν περιλαμβάνει όλη την αλήθεια. Διότι ναι μεν οι μοναχοί στην Ορθοδοξία δεν θεωρούνται αυτονόητα ως στρατεύσιμοι, όμως πολέμησαν και επί Φραγκοκρατίας, και επί Τουρκοκρατίας, και στην Επανάσταση του 1821 και φυσικά συμμετείχαν στην άμυνα της Πόλης κατά την Άλωση.
Οι Ορθόδοξοι μοναχοί, από τον 14ο αιώνα έως και στην Τουρκοκρατία αποτελούσαν περίπου το 1% του συνολικού πληθυσμού.
Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν πως αρκετά χρόνια πριν από την Άλωση της Κων/λης το 1453, βρίσκονταν ακόμη μέσα στην πρωτεύουσα του Βυζαντίου 18 μοναστήρια. Επρόκειτο για μονές φημισμένες τις οποίες οι περιηγητές είχαν ιδιαιτέρως επισημάνει.
Αν και δεν είναι γνωστός, πιστεύω, ο αριθμός των μοναχών που στέγαζε κάθε μία εξ αυτών στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, δεν θα ήταν όμως υπερβολή να υποθέσουμε πως ίσως να στέγαζαν, κατά μέσο όρο, μέχρι και τριάντα η κάθε μία. Ο αριθμός αυτός σίγουρα ξεφεύγει απ’ ό,τι έχουμε προτείνει για την μεγάλη πλειοψηφία των βυζαντινών μοναστηριών, όμως αυτά τα δεκαοκτώ ήταν ιδιαιτέρως σημαντικά, και, εν πάση περιπτώσει, δεν είναι ασύμβατος ο αριθμός με τον ελάχιστο που προτείνει ο Janin.
Εάν γινόταν αποδεκτός ο αριθμός αυτός, θα υπήρχαν συνολικά πεντακόσιοι σαράντα μοναχοί (από τους οποίους αρκετοί θα ήταν ηλικιωμένοι, ανίκανοι να πολεμήσουν) στα δεκαοκτώ μοναστήρια, ένας επ' ουδενί απίθανος αριθμός. Σε μια πόλη της οποίας ο πληθυσμός εκείνη την εποχή ήταν περίπου πενήντα χιλιάδες, η ύπαρξη πεντακοσίων σαράντα μοναχών θα έδινε μια αναλογία ελαφρώς πιο πάνω από έναν μοναχό ανά εκατό κατοίκους….
Από αυτά τα λιγοστά στοιχεία, δεν βλέπουμε την «έξαρση του μοναχισμού». Το κυριότερο όμως είναι ότι δεν βλέπουμε και καμία απολύτως επίπτωση του αριθμού των μοναχών στην άμυνα της Πόλης κατά την Άλωση! Είχαμε αναφέρει και πάλι ότι, αν υποθέσουμε πως από τους 540 μοναχούς της Κων/πολης οι νέοι και ικανοί για μάχη ήταν οι 8 στους 10 (δηλ. οι 432) και κανείς τους δεν πολεμούσε, τότε οι 4.973 καταγεγραμμένοι στρατιώτες - υπερασπιστές της βυζαντινής πρωτεύουσας θα ήταν τελικά 4.541. Κατά συνέπεια, κάθε συζήτηση για ευθύνες των μοναχών στην Άλωση της Πόλης, καταντά σενάριο προτεινόμενο για βραβείο γελοιότητας… Και φυσικά, όπως θα δούμε, οι μοναχοί συμμετείχαν ενεργά στην άμυνα της Πόλης κατά την Άλωση, άρα ούτε καν αυτή η αστεία κατηγορία δεν τους αγγίζει.
Ο Κλήρος ήταν πάντα στις επάλξεις, παρότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, εν αντιθέσει με των Λατίνων δεν υπάρχουν μοναχικά τάγματα με στρατιωτικές αρμοδιότητες, ουδέποτε θεσπίστηκαν στην Ανατολή όπου η Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκει με αυστηρότητα τον σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. Ακόμα πιο αυστηρό είναι το πλαίσιο για τους κληρικούς και τους μοναχούς, και από αυτό συμπεραίνουμε ότι για όσους εξ αυτών συμμετείχαν ενεργά στους απελευθερωτικούς αγώνες, ρόλο έπαιξαν οι πρωτοφανείς συνθήκες. Η ακραία φυσική και πνευματική βία των Λατίνων κατακτητών αρχικά, την οποία ακολούθησε το οθωμανικό σφαγείο της Τουρκοκρατίας, δημιούργησαν μια μόνιμη απειλή πνευματικής εξόντωσης και εξαφάνισης της Εκκλησίας και των μελών της, μια μόνιμη απειλή κατά της φυσικής ύπαρξης των Χριστιανών και της συλλογικής τους ταυτότητας. Οι Χριστιανοί δεν μπορούσαν ούτε καν να ησυχάσουν διότι ήταν λεπτομερώς καταγεγραμμένοι για να φορτώνονται τα παιδομαζώματα και τετραπλάσιους φόρους από τους κατακτητές. Επρόκειτο δηλαδή για συνθήκες πρωτόγνωρες που χωρίς καμία αλλαγή στη Θεολογία της Εκκλησίας έφεραν στο προσκήνιο το μήνυμα ελευθερίας και πατριωτισμού που διαποτίζει τον ίδιο τον Χριστιανισμό.
Άρα λοιπόν, όταν διηγούμαστε τα γεγονότα της Άλωσης, δεν μπορούμε να μείνουμε στο γενικό, «οι καλόγεροι […] δεν πολεμούν», διότι επίσκοποι, κληρικοί και μοναχοί πολέμησαν σε πολλές περιπτώσεις τους αλλόθρησκους και αλλόδοξους κατακτητές στην Ενετοκρατία, στην Τουρκοκρατία και στην Επανάσταση του ’21, ανεφοδίαζαν τους επαναστάτες, προστάτευαν τους αμάχους, πήραν τα όπλα στην Χαλκιδική, στο Ναύπλιο, στο Μέγα Σπήλαιο, στην Κόρινθο κ.α., και φυσικά, πολέμησαν τους Τούρκους και προστάτεψαν την Κων/πολη στα 1422 και στα 1453, σε μια διαρκή ιστορία αγώνων από τον 13ο έως και τον 19ο αιώνα. Και επιλέξαμε ελάχιστα από το πλήθος των μαρτυριών που υπάρχουν…
Βλέποντας λοιπόν κανείς όλα αυτά τα τεκμήρια, εύλογα απορεί: αυτοί οι αποδομητές και οι εθνομηδενιστές που σκορπούν τόσο ψέμα σχετικά με την ελληνική ιστορία, άραγε έχουν κάποιο ίχνος συμπάθειας για τον τόπο τους;….
Στα γεγονότα της Άλωσης του 1453 το Μικρό Χρονικό ή Chronicon Minus θεωρείται ως το αυθεντικό δημιούργημα του Γεωργίου Σφραντζή, το οποίο αποτελεί σπουδαιότατη πηγή για τους μελετητές της ιστορίας του Βυζαντίου…. Η μαρτυρία λοιπόν του Σφραντζή στέκει αδιάψευστη, επιβεβαιώνοντας απλώς αυτό που κατ’ επανάληψη είδαμε στο άρθρο αυτό: οι μοναχοί/καλόγεροι, μαζί με όλους τους άλλους πολίτες, καταγράφτηκαν λεπτομερώς από τους αξιωματούχους και συμπεριλήφθηκαν στα σχετικά κατάστιχα με τους «δυναμένους σταθήναι εν τω κάστρω» και ήταν ικανοί να φέρουν όπλο για να αμυνθούν κατά των Τούρκων.
Οι μοναχοί της Κωνσταντινούπολης λοιπόν, στα 1453 ήταν μερικές εκατοντάδες ψυχές όλοι κι όλοι, και όπως έκαναν επί αιώνες στο παρελθόν, συμμετείχαν και πάλι ενεργά στην άμυνα υπέρ της πατρίδας και της πίστης τους. Γι’ αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ να μας εντυπωσιάζει η αμάθεια και η αγραμματοσύνη (και το αντιχριστιανικό μίσος) όλων εκείνων που διαδίδουν ψέματα και ανοησίες για να συκοφαντήσουν τους μοναχούς.
Πηγή/στοιχεία από: oodegr

Δεν υπάρχουν σχόλια: