"Τιμοῦμε τόν ἅγιο Μάρκο τόν Εὐγενικό γιατί ἄν δέν ἦταν αὐτός, ἐμεῖς τώρα θά ἤμαστε φράγκοι"

Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης Αὐγουστίνου Καντιώτου

Ἕνας ἐναντίον ὅλων, Ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός 

Σήμερα, 19 Ἰανουαρίου, ἀγαπητοί μου, ἑορτάζει ὁ ἅγιος Μάρκος Ἐφέσου ὁ Εὐγενικός. Στά ἐκκλησιαστικά βιβλία ὑπάρχουν καί ἄλλοι Μάρκοι. Ἕνας εἶνε ὁ εὐαγγελιστής, πού ἔγραψε τό δεύτερο Εὐαγγέλιο. Ἄλλος Μάρκος εἶνε ὁ ἀσκητής πού ἔζησε στήν ἔρημο. Ὁ σημερινός λέγεται Μάρκος ὁ Εὐγενικός, καί ἦταν μητροπολίτης Ἐφέσου.

Πότε ἔζησε; Λίγο προτοῦ νά πέση ἡ Πόλις. Ἡ Πόλις ἔπεσε 29 Μαΐου 1453, ἡμέρα Τρίτη. Μερικά χρόνια πρίν ἔζησε καί ἔδρασε ὁ ἅγιος Μάρκος. Ἦταν χρόνια δύσκολα γιά τό γένος μας. Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν κατορθώσει νά κυριεύσουν ὅλη τή Μικρά Ἀσία. Κάψανε σπίτια, ἀτιμάσανε γυναῖκες… Περάσανε τά Δαρδανέλλια, ἦρθαν στή Θράκη, φτάσανε μέχρι τήν Κωνσταντινούπολι, καί τήν πολιόρκησαν. Κινδύνευσε ἡ Πόλις νά πέση στά χέρια τους...

Αὐτοκράτωρ ἦταν τότε ἕνας ἀδελφός του Κωνσταντίνου τοῦ Παλαιολόγου, ὁ Ἰωάννης Παλαιολόγος. Αὐτός συνεκάλεσε στό παλάτι σύσκεψι. Μαζευτήκανε στρατηγοί, ναύαρχοι, ὅλοι οἱ μεγάλοι, καί ἐσκέπτοντο πώς θά σωθοῦνε ἀπό τόν κίνδυνο τῶν Τούρκων. Ὅλοι εἶπαν• Μόνοι μας δέν μποροῦμε• πρέπει νά ζητήσουμε τή βοήθεια τῶν Εὐρωπαίων. Ἀλλά οἱ Εὐρωπαῖοι (Ἰταλοί, Γάλλοι, Ἰσπανοί, Γερμανοί…) δέν εἶνε ὀρθόδοξοι. Πιστεύουν στόν πάπα, καί αὐτόν προσκυνοῦνε. Ἦταν καί τότε ὁ πάπας πανίσχυρος, γιατί ἐξουσίαζε ὄχι μόνο θρησκευτικῶς, ἀλλά καί πολιτικῶς. Ὅ,τι ἤθελε, ἔκανε. Ἄν ἔλεγε «πόλεμος», πόλεμος γινόταν• ἄν ἔλεγε «εἰρήνη», εἰρήνη. Ἔπρεπε, λοιπόν, νά πᾶνε στόν πάπα καί νά τόν παρακαλέσουν νά στείλη βοήθεια. Σχηματίσθηκε, λοιπόν, μιά ἐπιτροπή. Ἐκκλησιαστικά μέλη τῆς ἐπιτροπῆς ἦταν ὁ πατριάρχης, ὠρισμένοι μητροπολίται, καί μεταξύ αὐτῶν ὁ ἅγιος Μάρκος μητροπολίτης Ἐφέσου.

Τόν πῆραν μαζί τους στήν ἐπιτροπή, γιατί ἦταν πολύ μορφωμένος. Ἤξερε τήν ἁγία Γραφή ἀπέξω, ἤξερε τούς πατέρες, ἤξερε φιλοσοφία• ἦταν ὁ πιό κατάλληλος νά κάνη συζήτησι μέ τούς δυτικούς. Μπῆκαν σέ καράβι, γιά νά πᾶνε. Τώρα ἀπό τήν Πόλι φθάνεις στήν Ρώμη μέ τό ἀεροπλάνο σέ δυό ὧρες. Τότε, ὅμως, ἤθελαν μῆνες• νά περάσουν τό Δαρδανέλλια, τό Αἰγαῖο, κάτω ἀπό τήν Πελοπόννησο, γιά νά φθάσουν ἐκεῖ. Τά καράβια ἦταν ἱστιοφόρα. Ξεκίνησαν, λοιπόν, καί ὕστερα ἀπό τέσσερις μῆνες φθάσανε στήν Ἰταλία. Μόλις βγήκανε ἔξω, ὁ πάπας εἶχε τήν ἀξίωσι, ὅλη ἡ ἐπιτροπή τῶν ἐκλεκτῶν Βυζαντινῶν μέ ἐπί κεφαλῆς τόν αὐτοκράτορα νά περάσουν νά τόν προσκυνήσουν, νά πέσουν στά πόδια του καί νά φιλήσουν τήν παντόφλα του. Αὐτοί τί ἀπήντησαν; Ἐμεῖς ἄνθρωπο δέν προσκυνᾶμε• τό Θεό προσκυνᾶμε. Καί δέν ἀσπάσθηκαν τήν παντόφλα του. Μέχρι καί σήμερα, ὅποιος πάει στή Ρώμη νά δή τόν πάπα, πρέπει νά φιλήσει ὄχι τό χέρι ἀλλά τό πόδι του. Ἐμεῖς ἔχουμε συνήθεια νά φιλᾶμε τό χέρι τῶν κληρικῶν καί τῶν μεγαλυτέρων• ἀλλά ἐκεῖ στή Ρώμη φιλᾶνε τήν παντόφλα τοῦ πάπα.

Ἄρχισαν τέλος πάντων οἱ συζητήσεις. Σέ ὅλα εἶχαν διαφορές μεγάλες. Ποιές διαφορές; Μερικές εἶνε οἱ ἑξῆς: Ἐμεῖς στό βάπτισμα βυθίζουμε τόν βαπτιζόμενο στήν κολυμβήθρα• πρέπει νά χωθῆ ὅλο το κορμί στό νερό, νά μή μείνη τίποτε ἀσκέπαστο. Οἱ φράγκοι δέν βυθίζουν τό σῶμα• μόνο το ραντίζουν. Ἕνα αὐτό. Τό δεύτερο. Ἐμεῖς κοινωνοῦμε σῶμα καί αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας. Αὐτοί δίνουν μόνο «σῶμα», τήν ὄστια ὅπως τή λένε. Τρίτον. Ἐμεῖς λέμε, ὅτι τό Πνεῦμα τό ἅγιο ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός. Αὐτοί προσθέτουν, ὅτι ἐκπορεύεται «καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ». Ἐμεῖς ἔχουμε τό Χριστό ἀρχηγό μας. Αὐτοί λένε, ὅτι ὁ πάπας ἔχει τό «πρωτεῖο». Αὐτές καί ἄλλες ἀκόμα διαφορές ὑπάρχουν μεταξύ μας. Καί σ’ αὐτά τά σημεῖα ἔμεινε ἀνυποχώρητος ὁ ἅγιος Μάρκος.

Στό τέλος ὁ πάπας, ὅταν εἶδε τά δύσκολα, χρησιμοποίησε βία. Τούς ἔθεσε σέ περιορισμό, τούς ἄφησε νηστικούς μέρες ὁλόκληρες, τούς τυράννησε. Τότε τά μέλη τῆς ἐπιτροπῆς, ὁ ἕνας κατόπιν τοῦ ἄλλου ὑποχώρησαν καί ἄρχισαν νά ὑπογράφουν τήν ἕνωσι. Μόνο ἕνας δέν ὑποχώρησε. Καί αὐτός ἦταν ὁ Μάρκος ὁ Εὐγενικός. Ὅταν ὁ πάπας ἔμαθε τήν ἄρνησί του, εἶπε• Ἀφοῦ δέν ὑπέγραψε αὐτός, «δέν κάναμε τίποτα». Δέν ὑπέγραψε, καί κινδύνευσε τά μέγιστα τότε. Μέ δυσκολία κατώρθωσε νά φύγη ἀβλαβής ἀπό τή Ρώμη καί νά ἐπιστρέψη στήν Πόλι. Ὅταν ἔφτασε, βγῆκε ὁ λαός καί τόν ὑποδέχθηκε. Γιατί ἦταν ἥρωας. Ἔμεινε ἀνυποχώρητος, ἕνας αὐτός ἐναντίον ὅλων.

* * *

Τιμοῦμε τόν ἅγιο Μάρκο τόν Εὐγενικό. Γιατί ἄν δέν ἦταν αὐτός, ἐμεῖς τώρα θά ἤμαστε φράγκοι. Ἀντιστάθηκε αὐτός καί κράτησε τήν ὀρθόδοξο πίστι, ὅπως παλαιότερα ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Οἱ παπικοί ἔλεγαν• Ἄν μπορῆς νά μετακινήσης τόν Ὄλυμπο, μπορεῖς νά κλονίσης κι αὐτόν ἀπό τίς πεποιθήσεις του.

Τί μᾶς διδάσκει ὁ ἅγιος Μάρκος; Πρώτον ἕνα δίδαγμα ἐθνικό. Νά προσέξουμε καί σήμερα, γιατί πάλι κινδυνεύουμε ἀπό τούς Τούρκους. Τά ἴδια ἔχουμε. Τότε κατέφυγαν στόν πάπα. Τά ἴδια καί σήμερα. Τήν ὥρα τοῦ κινδύνου ἐμεῖς ποῦ ἀποβλέπουμε; Στούς ἰσχυρούς της ἡμέρας, ἄλλη μιά φορά, γιά νά μᾶς βοηθήσουν. Δέν κάνω πολιτική, ἀλλά σᾶς λέω τήν πικρά ἀλήθεια. Ὅταν ἤμεθα στή Μικρά Ἀσία, μᾶς ἄφησαν καί οἱ Ἄγγλοι καί οἱ Ἰταλοί καί οἱ Γάλλοι. Μείναμε μόνοι. Ἐνῶ λίγο ἄν μᾶς βοηθοῦσαν, δέν θά θρηνούσαμε τήν καταστροφή. Μισοῦν, φθονοῦν τήν Ἑλλάδα. Τί πρέπει νά κάνουμε ἐμεῖς; Νά ἔχουμε ὁμόνοια καί ἀγάπη, γιά νά μπορέσουμε νά κρατηθοῦμε σ’ αὐτά τά ἐδάφη, πού εἶνε ποτισμένα μέ αἷμα. Ἀλλά κι ἕνα θρησκευτικό δίδαγμα. Στά χρόνια μας ἔχουν σηκωθῆ πολλοί ἄθεοι. Ἄλλοτε στόν εὐλογημένο τόπο μας δέν ὑπῆρχε ἄθεος. Τώρα οἱ ἄθεοι φτάσανε μέχρι τίς στάνες• ἔχουμε καί τσοπαναραίους ἀθέους. Ἄν συναντήσετε ἄθεο, ποῦ λέει ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός κι ὅτι ὅλα ἔγιναν ἔτσι, νά τοῦ πῆτε ἕνα πράγμα• «Τό σπιτάκι ποῦ κάθεσαι, ἔτσι μόνο του ἔγινε; Κάποιος τό ἔχτισε. Καί τό σύμπαν, τό μεγάλο αὐτό σπίτι, ποιός τό ἔχτισε; Ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστός!». Κλεῖστε τ’ αὐτιά στούς ἀπίστους καί ἄθεους. Ἀκόμα κλεῖστε τ’ αὐτιά σας στούς αἱρετικούς καί μάλιστα στούς χιλιαστές, πού ἦρθαν ἀπό τήν Ἀμερική μέ βαλίτσες δολλάρια. Αὐτό πού πρέπει νά τούς ποῦμε ἐμεῖς εἶνε• Φτωχοί εἴμαστε, ἀλλά δέ θά πουλήσουμε τήν πίστι μας. Παραπάνω ἀπό τά δολλάρια τῆς Ἀμερικῆς εἶνε ὁ Χριστός μας. Δέ θά πουλήσουμε τό Χριστό σάν τόν Ἰούδα ἀντί τριάκοντα ἀργυρίων!…

Ἕνας τέτοιος πράκτορας ἦρθε κάποτε στή Φλώριαν καί ζήτησε ἀπό μιά γυναίκα – ἰδιοκτήτη κινηματογράφου νά τούς παραχωρήσει τήν αἴθουσα, γιά νά μαζευτοῦν ἐκεῖ ἀπ’ ὅλη τή Μακεδονία καί νά κάνουν συγκέντρωσι. Τῆς ἔδιναν, γιά μιά ὥρα, πολλά χρήματα. Κι αὐτή τί ἀπήντησε• –Φτωχιά εἶμαι, ἀλλά τόν κινηματογράφο σ’ ἐσάς δέν τόν δίνω. Ὅλα τα δολλάρια τῆς Ἀμερικῆς νά μοῦ δώσετε, δέ μαγαρίζω τήν αἴθουσα!…

Κάτω στή Θεσσαλία, κοντά στόν Πηνειό, εἶνε ἕνα χωριουδάκι. Εἶχε παπά, χτυποῦσε καμπάνα, πηγαῖναν ὅλοι στήν ἐκκλησία• εὐλογημένο χωριό. Ἦρθε, ὅμως, ἀπό τή Γερμανία ἕνας πού εἶχε γίνει χιλιαστής. Αὐτός κατώρθωσε σιγά – σιγά νά κάνη καί ἕναν δεύτερο χιλιαστή, σέ λίγο ἕνα τρίτο… Τώρα τό χωριό εἶνε ὅλο χιλιαστικό. Ψώριασαν τά πρόβατα! Φτάνει ἕνα, γιά νά ψωριάση ὅλο το κοπάδι.

Γι’ αὐτό, ἄν καμμιά φορᾶ στήν ἐνορία σᾶς ἔρθη χιλιαστής, σημάνετε συναγερμό. Ἀνεβῆτε στά καμπαναριά καί χτυπῆστε νεκρικά τίς καμπάνες, σά νά εἶνε Μεγάλη Παρασκευή. Διῶξτε τούς μακριά. Γιατί εἶνε λύκοι φοβεροί, ἀπατεῶνες καί πλαστογράφοι τῆς ἀλήθειας. Ἔτσι θά εἶστε παιδιά τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου καί παιδιά τοῦ Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ. Ἔτσι θά κρατήσουμε τήν πίστι μας ἀπό γενεά σέ γενεά, δοξάζοντες Πατέρα, Υἱόν καί Ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰώνα αἰῶνος.

pemptousia

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2014/01/blog-post_4787.html