Γεννήθηκε το 1851 στη Σκιάθο και έζησε σ’ ένα καθαρά ελληνορθόδοξο περιβάλλον. Καταγόμενος από πατέρα ιερέα, δέθηκε με την Ορθοδοξία και την ψαλτική που υπηρέτησε σ’ όλη του τη ζωή. Έζησε σεμνός, πράος, άκακος, ασκητικός, πιστός στην Ορθοδοξία. Χαρακτηρίσθηκε ως ο Άγιος της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σύμφωνα με το Γεώργιο Σεφέρη: «Ο Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας». Ο Κώστας Βάρναλης έλεγε: «Ο Παπαδιαμάντης είναι ο μεγαλύτερος νεοέλληνας συγγραφέας κι ο μόνος που μπορεί κανείς να τον διαβάζει και πάντα να τόνε βρίσκει νέον κι αναπάντεχο». Ο Μαλακάσης τον χαρακτήρισε ως το μεγαλύτερο Έλληνα ποιητή: «τον μόνο που κατόρθωσε να δώσει υποβολή στον ποιητικό λόγο». Κατά τον Π. Πάσχο: «Αυτός είναι ο ποιητής που μας αποκαλύπτει με τις λέξεις, τις φράσεις και τις εικόνες του, την ωραιότητα της κτίσεως, τη βαθιά ποίηση των έργων του Θεού, και όλων των στοιχείων της φύσεως».
Δείγμα της παπαδιαμαντικής γραφής είναι οι εξαίρετες περιγραφές του: «…φρίσσει το κύμα εις την επαφήν της ψυχράς πνοής, φρικιά ο πορφυρούς πόντος από την κραταιάν αύραν, ρυτιδούται η θάλασσα από την αλλεπάλληλον ραγδαίαν ριπήν, αγριαίνει το πέλαγος, ωρύεται μανιωδώς η καταιγίς, ρήγνυται το κύμα εις τους σκληρούς αιχμηρούς βράχους. Συννεφούται ο ουρανός από τας μαύρας κάπας των θυελλών τας σωρευομένας επάνω του, φαεινός στύλος προκύπτει εν ακαρεί, εν μέσω αχανούς κυκεώνος μελανών στροβόλων, ιδού η ακτίς θα διώξει το έρεβος, η γαλήνη θα εξώση τον τυφώνα. Ο φαεινός στύλος ήτο σίφων τρομακτικός, σχεδόν υπερφυές θέαμα, το οποίον ερρίζωσεν εν ριπή επί της θαλάσσης και εκορυφώθη έως εις τον ουρανόν…» (Γλυκοφιλούσα).
Η Όλγα Βότση σημειώνει: «Μόνο από την συγκίνηση ενός αληθινού ποιητή θα μπορούσαν να γραφούν τέτοιες παλλόμενες γραμμές… Είναι ως τη ρίζα του ποιητής. Μένει θαμπωμένος από τη μαγεία της φύσης! Θέλει να εισδύσει στις μυστηριακές δυνάμεις της, στη νύχτα και στη θάλασσα, στα δάση και στις ερημιές, ν’ αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά της. Κυρίως, όμως, το μόνο που κάνει στο τέλος, είναι ν’ αφήνεται στην ομορφιά της, την ήρεμη και την άγρια, να στοχάζεται κοιτάζοντάς την… Η φύση γίνεται γι’ αυτόν λυτρωτικό μονοπάτι προς άλλους, υψηλότερους και ωραιότερους κόσμους. Εκεί είναι ή απόλυτη ομορφιά, η απόλυτη αρμονία, εκεί είναι η ευτυχία...».
Ο Παπαδιαμάντης υπήρξε κορυφαίος των ελληνικών γραμμάτων. Συνάρπαζε ακόμα και τον Οδυσσέα Ελύτη: «Όπου κι αν σας βρίσκει το κακό αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους σας, μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη».
Απολογούμενος σε όσους δεν ήξεραν γιατί ήρθαν στον κόσμο και η ζωή τους δεν είχε κάποιο σκοπό, παρά μόνο στόχευε στα περί της ύλης, τους έλεγε αποστομωτικά:"Το επ' εμοί, ενόσω ζώ και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστό μου, να περιγράφω μετ' έρωτος την φύσιν και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια Ελληνικά ήθη".
Δίνοντας έτσι το στίγμα των αρχών και των ιδανικών του που ήταν η λατρεία στον Χριστό, ο έρωτας για την φύση που είναι η Κτίση του Θεού, και η αγάπη του για καθετί Ελληνικό!
Στρατής Ανδριώτης
Δείγμα της παπαδιαμαντικής γραφής είναι οι εξαίρετες περιγραφές του: «…φρίσσει το κύμα εις την επαφήν της ψυχράς πνοής, φρικιά ο πορφυρούς πόντος από την κραταιάν αύραν, ρυτιδούται η θάλασσα από την αλλεπάλληλον ραγδαίαν ριπήν, αγριαίνει το πέλαγος, ωρύεται μανιωδώς η καταιγίς, ρήγνυται το κύμα εις τους σκληρούς αιχμηρούς βράχους. Συννεφούται ο ουρανός από τας μαύρας κάπας των θυελλών τας σωρευομένας επάνω του, φαεινός στύλος προκύπτει εν ακαρεί, εν μέσω αχανούς κυκεώνος μελανών στροβόλων, ιδού η ακτίς θα διώξει το έρεβος, η γαλήνη θα εξώση τον τυφώνα. Ο φαεινός στύλος ήτο σίφων τρομακτικός, σχεδόν υπερφυές θέαμα, το οποίον ερρίζωσεν εν ριπή επί της θαλάσσης και εκορυφώθη έως εις τον ουρανόν…» (Γλυκοφιλούσα).
Η Όλγα Βότση σημειώνει: «Μόνο από την συγκίνηση ενός αληθινού ποιητή θα μπορούσαν να γραφούν τέτοιες παλλόμενες γραμμές… Είναι ως τη ρίζα του ποιητής. Μένει θαμπωμένος από τη μαγεία της φύσης! Θέλει να εισδύσει στις μυστηριακές δυνάμεις της, στη νύχτα και στη θάλασσα, στα δάση και στις ερημιές, ν’ αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά της. Κυρίως, όμως, το μόνο που κάνει στο τέλος, είναι ν’ αφήνεται στην ομορφιά της, την ήρεμη και την άγρια, να στοχάζεται κοιτάζοντάς την… Η φύση γίνεται γι’ αυτόν λυτρωτικό μονοπάτι προς άλλους, υψηλότερους και ωραιότερους κόσμους. Εκεί είναι ή απόλυτη ομορφιά, η απόλυτη αρμονία, εκεί είναι η ευτυχία...».
Ο Παπαδιαμάντης υπήρξε κορυφαίος των ελληνικών γραμμάτων. Συνάρπαζε ακόμα και τον Οδυσσέα Ελύτη: «Όπου κι αν σας βρίσκει το κακό αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους σας, μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη».
Απολογούμενος σε όσους δεν ήξεραν γιατί ήρθαν στον κόσμο και η ζωή τους δεν είχε κάποιο σκοπό, παρά μόνο στόχευε στα περί της ύλης, τους έλεγε αποστομωτικά:"Το επ' εμοί, ενόσω ζώ και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστό μου, να περιγράφω μετ' έρωτος την φύσιν και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια Ελληνικά ήθη".
Δίνοντας έτσι το στίγμα των αρχών και των ιδανικών του που ήταν η λατρεία στον Χριστό, ο έρωτας για την φύση που είναι η Κτίση του Θεού, και η αγάπη του για καθετί Ελληνικό!
Στρατής Ανδριώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου