Ο Άγιος Βαλεντίνος καί η γιορτή των... ερωτευμένων!

του π. Αθανασίου Γιουσμά

Γιορτές, γιορτές, γιορτές... Είχαμε τις πατροπαράδοτες γιορτές μας, τελευταία έχουμε κι ένα σωρό άλλες. Οι πιο πολλές ή και όλες μάλλον, είναι ξενόφερτες... Η γιορτή των λουλουδιών, η γιορτή της μητέρας, του καταναλωτή, των ζώων, του καπνίσματος, του κατά του καπνίσματος, του... Σε δουλειά να βρισκόμαστε, για να έχουμε να λέμε και να πληρώνουμε. Ας σοβαρευτούμε όμως...

Τα τελευταία χρόνια έκανε την εμφάνισή της μια καινούργια γιορτή, η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, προστάτη των ερωτευμένων. Τα μαγαζιά στην αγορά, κυρίως τα ανθοπωλεία και τα είδη δώρων, κάνουν χρυσές δουλειές, οι τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές έχουν με κάτι να ασχολούνται, αλληλοστέλνονται ή αλληλοδίνονται χαμόγελα και φιλιά, ξανάρχονται στην επιφάνεια ή και στέλνονται στις μέρες μας μέσω του διαδικτύου και των κινητών υποσχέσεις για αιώνιες αγάπες. Τούτος ο «Άγιος», ο Βαλεντίνος, είναι αλλιώτικος απ’ όλους τους άλλους, δεν θέλει λειτουργίες και κεριά, μάλλον ηδονίζεται μονάχα με καρδούλες κι ερωτικά; Πότε υπήρξε, αν υπήρξε, και πώς καθιερώθηκε το συγκεκριμένο πρόσωπο ή όνομα ως «Άγιος των ερωτευμένων»;

Ο Ορθόδοξος Έλληνας, όσο κι αν ψάξει στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο, στις 14 Φεβρουαρίου, δεν θα βρει τον εν λόγω «Άγιο», ούτε όμως και θα ’βρει άλλον σε άλλη ημερομηνία με το ίδιο όνομα. Όσο κι αν ψάξουμε σε ευρετήρια Αγίων της Ανατολικής Εκκλησίας, ο συγκεκριμένος «Άγιος» είναι ανύπαρκτος, δεν καταγράφεται. Κι αυτό γιατί οι Χριστιανοί της Ανατολής το όνομα Βαλεντίνος, όπως και τα ονόματα Ιούδας και Άρειος, τα είχαν στο περιθώριο, τους θύμιζαν προδοσίες. Τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο Αλεξανδρινός Γνωστικός αιρετικός Βαλεντίνος είχε ταλαιπωρήσει αφάνταστα την Εκκλησία του Χριστού... Στο Ρωμαϊκό όμως Μαρτυρολόγιο, της Δύσης, αναφέρονται επτά άγιοι με το όνομα Βαλεντίνος, εκεί η αίρεση του Βαλεντίνου δεν είχε ταλαιπωρήσει τους Χριστιανούς. Οι δύο μάλιστα ήταν Επίσκοποι, οι άλλοι δυο πρεσβύτεροι κι οι άλλοι τρεις λαϊκοί. Είχαν μαρτυρήσει πριν το σχίσμα φυσικά, στα χρόνια των διωγμών.

Θα... απομονώσουμε τον έναν από τους επτά, τον πρεσβύτερο Βαλεντίνο, ελπίζοντας να δώσουμε μια κάποια απάντηση στη ...γιορτή των ερωτευμένων. Αυτός –όπως τουλάχιστον έχω διαβάσει σε σοβαρή αρθρογραφία– μαρτύρησε επί αυτοκράτορα Κλαυδίου του Β΄, στη Ρώμη, το 269 μ.Χ., στις 14 Φεβρουαρίου. Το σώμα του το περισυνέλεξε και το ενταφίασε στον κήπο του σπιτιού της, στη Φλαμινία οδό, η ευγενής Χριστιανή Σαβινέλλα. Επί πάπα Ιουλίου του Α΄ (337- 352) κοντά στον τάφο του Αγίου χτίστηκε προς τιμή του μάρτυρα, Ναός και κοιμητήριο. Τον 11ο αιώνα, άγνωστο πώς, ο Ναός αυτός καταστράφηκε. Το 1888 ο αρχαιολόγος Μαρούκι μελέτησε την υπόθεση, έκαμε ανασκαφές κι έφερε στο φως τα ερείπια του Ναού του Αγίου Βαλεντίνου. Στον τόπο των ερειπίων διαμορφώθηκε ένα μικρό δασάκι, στο οποίο συναντιόντουσαν τα ερωτευμένα ζευγαράκια της Ρώμης. Από εδώ και πέρα αντιλαμβάνεται ο καθένας μας τη συνέχεια. Το εμπορικό δαιμόνιο εργάστηκε άριστα!

Αυτήν την εξήγηση στην υπόθεση της γιορτής του «Αγίου» Βαλεντίνου, ως προστάτη των ερωτευμένων, τη βρίσκω πιο αληθοφανή από τις άλλες δύο, τη μια που κάνει λόγο για έναν καρδιοκατακτητή Iταλοαμερικανό ηθοποιό του αιώνα μας με το όνομα Βαλεντίνο και την άλλη που υποστηρίζει πως η εν λόγω γιορτή είναι αναβίωση των Λουπερκαλίων, δηλαδή μιας ειδωλολατρικής γιορτής που γινόταν στην αρχαία Ρώμη με ιεροτελεστίες και γλέντια που σχετίζονταν με τη γονιμότητα.

Κλείνοντας ας σημειώσω και τα εξής: Καλό θα είναι να μιλάμε στα παιδιά μας για τον έρωτα. Για τον έρωτα όμως εκείνον, που δεν περιορίζεται μόνο στην τριβή των σωμάτων. Ο αληθινός έρωτας είναι κάτι παραπάνω από τη γενετήσια λειτουργία, είναι κοινωνία προσώπων, είναι σοβαρή υπόθεση που έχει στόχο την αιωνιότητα. Κι ας μην ξεχνάμε, εκείνη την όμορφη σκέψη του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος: Είναι ευτυχισμένος όποιος έχει για το Θεό τέτοιο πόθο κι αγάπη, όπως «ο μανικός εραστής» προς την ερωμένη του! Αν θέλουμε, ας ερωτευθούμε και το Θεό.