Το μεγαλειώδες έργο του Μεγάλου Κωνσταντίνου

 Ο Μέγας και Άγιος Κωνσταντίνος έζησε στην εποχή που ο πραξικοπηματίας Διοκλητιανός δαιμονίσθηκε ξεσπώντας σε έναν άγριο διωγμό εναντίον των Χριστιανών.

Ο μεγαλοφυής Κωνσταντίνος που αγαπούσε ιδιαιτέρως τους χριστιανούς γιατί ήταν γενναίοι, υπάκουοι, τίμιοι, εργατικοί, πειθαρχημένοι και θυσιαζόντουσαν για την πατρίδα. ήταν αναγκασμένος να παρακολουθεί δυσαρεστημένος και προβληματισμένος την κακία, την αδικία καί τα ακατονόμαστα φρικτά μαρτύρια που επέβαλαν ο διώκτης Διοκλητιανός καί ο αιμοβόρος καίσαρας Γαλέριος που συνέχιζαν τους διωγμούς των αιμοσταγών Νέρωνα, Δομετιανού, Δέκιου, Τραϊανού κ.α. Σταυρώσεις, φωτιά, ρίξιμο στα θηρία, πνιγμοί, ξιφισμοί, κρεματόρια, βασανιστήρια κατά των αθώων Χριστιανών.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος από τότε υπεραγαπούσε τους Μάρτυρες. Μάθαινε ότι παντού υπήρχαν τέτοιοι Άγιοι. Στη Θεσσαλονίκη ο Δημήτριος, στην Αίγυπτο ο Μηνάς, στην Αντιόχεια ο Προκόπιος κ.α. Ήταν οι γενναιότεροι και οι επίλεκτοι του ρωμαϊκού στρατού που η θανάτωσή τους αποδυνάμωνε τον στρατό. Αλλά και η κοινωνία στερούνταν πολλούς ενάρετους Χριστιανούς. Αφάνιζαν τη νεότητα της αυτοκρατορίας.

Το 296 ο Κωνσταντίνος βρέθηκε στα Ιεροσόλυμα. Οι Άγιοι Τόποι είχαν μετατραπεί από τους ειδωλολάτρες σε σκουπιδότοπο! Δεν διακρινόταν ούτε ο Γολγοθάς, ούτε ο Σταυρός, ούτε ο τάφος που έγινε η Ανάσταση. Έφυγε βαθιά στενοχωρημένος.

Η ρωμαϊκή εξουσία των αυτοκρατόρων της Ρώμης ήταν έως τότε απάνθρωπη. Στο Κολοσσαίο εκατομμύρια άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους από τις θηριωδίες των διεφθαρμένων. Στόχοι του Μέγα Κωνσταντίνου ήταν το κράτος δικαίου, η προστασία της παιδείας, η κατοχύρωση της εργασίας για τους πολίτες. Και το σημαντικότερο γι’ αυτόν ήταν η πίστη του πως οι Χριστιανοί ήταν το πιο υγιές κομμάτι της αυτοκρατορίας και όχι οι υπόλοιποι ανήθικοι πολίτες της ακολασίας που υποστήριζαν οι προηγούμενοι ηγεμόνες για να καλοπερνάνε. Ανασυγκροτεί το κράτος και πιστεύει ότι ο Χριστιανισμός είναι προϋπόθεση για την ευημερία του κράτους. Καταργεί τους διωγμούς με το διάταγμα των Μεδιολάνων και κτίζει χριστιανικούς ναούς. Μελετά με ζήλο τις Γραφές. Εξ’ αρχής απέφευγε τις ειδωλολατρικές τελετές στους θεούς του δωδεκάθεου, σιχαινόταν τις θυσίες ζώων και ανθρώπων. Δεν εμπόδιζε όμως όσους πίστευαν στα είδωλα. Σεβόταν την διαφορετικότητά τους, κάτι που δεν έκαναν εκείνοι για τους Χριστιανούς.

Η κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει είναι τραγική: Αξιωματούχοι άνεργοι, περιουσίες δημευμένες, εξόριστοι, πουλημένοι δούλοι, άμισθοι εργάτες, διαλυμένο κράτος. Ξεκινάει η αναδιάρθρωση. Σύντομα βάζει τάξη, νομοθετεί και γίνεται σκληρός στους ισχυρούς και φιλάνθρωπος στους αδύνατους, επηρεασμένος από τον πολιτισμό και τις αρχαιοελληνικές φιλοσοφικές και φιλάνθρωπες αρετές, κυρίως όμως από τον Χριστιανισμό. Περιορίζει την διαφθορά του κρατικού μηχανισμού. Θεσπίζει νόμους ασφάλισης, δίκαιης φορολογίας, κληρονομιάς κ.α. Δείχνει ενδιαφέρον για την παιδεία και την υγεία. Καταργεί νόμους όπως το να ρίχνουν αιχμαλώτους στα θηρία για να διασκεδάζουν. Καταργεί την σταύρωση. Απαγορεύει την πώληση παιδιών. Επισιτίζει απόρους και προστατεύει ορφανά και χήρες. Περιφρουρεί τον θεσμό της ελληνικής οικογένειας. Οι πολίτες αισθάνονται ασφάλεια. Τα αντιδραστικά στοιχεία εξουδετερώθηκαν. Στόχος του είναι να απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες ειρήνη και ησυχία. Τον ενδιέφερε και η ενότητα Εκκλησίας-κράτους. Αναγνωρίζεται η Κυριακή ως αργία δίνοντας εκείνος πρώτος το παράδειγμα, αρχίζουν οι εορτές του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων. Πρότεινε να τηρείται νηστεία την ημέρα της Παρασκευής επειδή Σταυρώθηκε ο Χριστός, καθώς και την Μεγάλη Εβδομάδα. Προέτρεψε να εορτάζεται παντού το Πάσχα την ίδια ημέρα.

Το 326 επιστρέφει στην ειδωλολάτρισσα Ρώμη όπου επικρατούσε αναρχία. Αρνείται να θυσιάσει στο Καπιτώλιο. Σιχαινόταν! Η ειδωλολατρία θεοποιούσε τις νοσηρές και ακόλαστες πράξεις, γι αυτό ήταν αποδεκτή από όσους προτιμούσαν την ανήθικη ζωή. Μία «ελίτ» ανθρώπων συμπεριφερόντουσαν στους υπόλοιπους σαν να ήταν ζώα. Η διοίκηση λειτουργούσε αυθαίρετα. Οι Ρωμαίοι ειδωλολάτρες που είχαν μάθει να ζουν με βία σαν απολίτιστοι, δεν τον ήθελαν γιατί προστάτευε τους Χριστιανούς. Δεν καταλάβαιναν ότι ο Κωνσταντίνος προτιμούσε την χριστιανική ηθική γιατί αυτή τον εξέφραζε επειδή ήταν φιλάνθρωπη, ειρηνική.

Σήμερα τον κατηγορούν για τον θάνατο της γυναίκας του Φαύστας, η οποία καραδοκούσε για να εκδικηθεί τον θετό γιο της Κρίσπο. Η ραδιούργα γυναίκα μηχανεύεται ερωτικό σκάνδαλο προσπαθώντας να ερωτοτροπήσει με τον Κρίσπο που αρνείται. Η μητριά του δεν χάνει ευκαιρία και συκοφαντεί στον Κωνσταντίνο τον γιο του ως βιαστή, παριστάνοντας την κακοποιημένη. Πετυχαίνει τον σκοπό της! Ο αυτοκράτορας, πριν προλάβει να απολογηθεί ο γιος του, έπρεπε να εφαρμόσει για πρώτη φορά το νόμο για την μοιχεία που προσφάτως είχε θεσπίσει. Φυλακίζει το γιο του και τον εξορίζει. Ο Κρίσπος θανατώνεται, αλλά κανείς δεν γνωρίζει από ποιον βγήκε το διάταγμα αυτό. Ο Κωνσταντίνος άρχισε να υποπτεύεται την γυναίκα του. Διαπιστώνει ότι η Φαύστα είχε άστατη ζωή πριν βρεθεί νεκρή κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.

Ο Μ. Κωνσταντίνος μεταφέρει την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας και χτίζει την Κωνσταντινούπολη. Θεμελιώνει το ναό της Αναστάσεως που περιλαμβάνει τους ιερούς τόπους των Παθών και της Ανάστασης καί γίνεται το μεγαλύτερο μνημείο της Χριστιανοσύνης. Κτίζει ναούς στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και στο Όρος των Ελαιών. Βοηθάει εργάτες, στρατιώτες, φυλακισμένους, εξόριστους, φτωχούς κατοίκους της Παλαιστίνης, ντύνει γυμνούς και επιστρέφει στη Νικομήδεια φέρνοντας μαζί της μέρος του Τιμίου Σταυρού για να το έχουν ως ευλογία στην νέα πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη.

Ο Μ. Κωνσταντίνος συνέλεξε στην Πόλη εγκαταλελειμμένα αρχαία μνημεία από την κυρίως Ελλάδα (όσα άφησε τα κατακλέψανε οι Δυτικοί). Έκτισε ναούς. Στις 11 Μαΐου 330 εγκαινιάστηκε η Κωνσταντινούπολη. Στην Πόλη αυτή κτυπούσε η καρδιά όλου του κόσμου επί 1128 χρόνια. Το ρωμαϊκό κράτος το έλεγαν πλέον «Ρωμανία» και όταν το πήραν οι Τούρκοι το ονόμασαν οι Φράγκοι «Βυζάντιο» για να νομίζονται εκείνοι διάδοχοι της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και όχι οι Έλληνες! Η αυτοκρατορία της Ρωμηοσύνης δημιουργήθηκε υπό την επίδραση της παιδείας και των αξιών του Ελληνισμού, καθώς και της πίστεως και αγάπης του Χριστιανισμού έχοντας ως βάση το ρωμαϊκό δίκαιο, μεταμορφώνοντας έτσι την ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Δεν κατήργησε την Ρώμη, αλλά άλλαξε τον πολιτικό και θρησκευτικό προσανατολισμό της. Ελλάδα και Ρώμη ενώθηκαν άρρηκτα.

Ο Μ. Κωνσταντίνος ονομάστηκε Ισαπόστολος επειδή βοήθησε καί στην εξάπλωση του Χριστιανισμού. Επεδίωκε να πιστέψει όλος ο κόσμος στον Χριστό. Όλοι οι λαοί να γίνουν Χριστιανοί, γιατί έτσι ήταν σίγουρος ότι θα ζούσαν ενωμένοι, ειρηνικά. Εκχριστιάνισε Κέλτες, Γαλάτες, Γότθους, Σαμάρτες και άλλα βάρβαρα φύλα, πιστεύοντας ότι με τον Χριστιανισμό θα ημερεύσουν. Έστελνε ιεραποστολές για να διδάξουν την χριστιανική πίστη έως την Ινδία όπως οι ίδιοι το ζητούσαν. Ομοίως και στην Αιθιοπία, την Άρκτο και την Περσία όταν οι λαοί αυτοί ζητούσαν από μόνοι τους να συνάψουν φιλία με την Κωνσταντινούπολη. Οι Ίβηρες και οι Αρμένιοι ζητούσαν και αυτοί να διδαχθούν τον Χριστιανισμό καί να συμμαχήσουν. Σεβόντουσαν όλοι τον αήττητο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο και δεχόντουσαν τον Χριστιανισμό. Μόνο το όνομά του προκαλούσε δέος!

Συντάσσει λόγους παιδευτικούς για να ωφελήσει τους υπηκόους του: «…Μην κάνετε κατάχρηση της εξουσίας. Μην αρπάζετε από τον φτωχό, μην κλέβετε τον ξένο πλούτο. Μην αδικείτε τους ταπεινούς. Μη συσσωρεύετε αγαθά για τον εαυτό σας, στερώντας τα από κάποιους άλλους». Όταν τον χειροκροτούσαν τους έκανε νεύμα να κοιτάζουν στον ουρανό, να τιμούν μόνο τον Θεό. Μέσα στο παλάτι είχε φτιάξει μικρό Ναό όπου απομονωνόταν για πολύωρη προσευχή. Με τους αυλικούς μελετούσε καθημερινά την Αγία Γραφή. Σεβόταν τους ασκητές και τον μοναχισμό. Αν και αυτοκράτορας, υποδεχόταν στο παλάτι τους ασκητές με εδαφιαία μετάνοια και τους ασπαζόταν στα χέρια και στο πρόσωπο. Πίστευε ακράδαντα ότι αν ο λαός του είχε το φρόνημα των μοναχών τότε η Βασιλεία του Θεού θα ήταν το βασίλειό του.