Το συναξάρι των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου, Ειρήνης και των συν αυτώ μαρτυρησάντων από τον Γέροντα Φωτεινό που έζησε τα γεγονότα και τα κατέγραψε το 1483 μ.Χ.
"Διήγησις χρονική σύντομος καί ψυχοφελής διά χειρός εμού, του ταπεινού καί τρισαθλίου Γερο-Φωτεινού, στανικώς ραγιαδοθέντος μετά πάντων των συντοπιτών μας ενταύθα εν Θερμή κώμη της χαριτοβρύτου, πλήν δουλωθείσης νήσου Μυτιλήνης.
Έγραφον σήμερον, Μεγάλην Πέμπτην, ημέραν των Παθών του Κυρίου καί Θεού ημών Ιησού Χριστού, στους χιλίους τετρακοσίους ογδοήκοντα τρείς (1483) χρόνους εν τη ουγία ταύτης της φυλλάδας της Οχτωήχου αποκειμένης εν τω περικαλλεστάτω ναώ της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Παναγίας Τρουλωτής εις Πύργους Θερμής Μυτιλήνης. Έστω η γραφή αυτή εις ενθύμισιν των συμβάντων καί μνημόσυνον των Μαρτύρων...
...Σήμερον κλείνουσι τριάκοντα πικροί χρόνοι από της δεινής επάρσεως καί δουλώσεως της Βασιλευούσης ημών Πόλεως καί της τελευτής του Μακαρίτου ημών Βασιλέως Κωνσταντίνου του Δραγάτση. Από της τότε τουρκεύσεως όλα τα δεινά του πεφαρμακευμένου ημών Γένους των Ρωμαίων ήρξαντο.
Έτος εν μετά την της Βασιλευούσης τούρκευσιν έφτασεν μετά της συνοδείας του εις Θερμήν ο Μέγας Ηγούμενος των Καρυών ως Γέρος ημών καί ήστραψεν ως το λεγόμενον, ο κόσμος. Τις Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών! Το έργον του Ηγουμένου ημών αξέχαστον παρά πάντων, Ομοδόξων τε καί Φράγκων καί Γενουβητών!
Ο Μουχαμέτης επήλθεν καθ' ημών των αθλίων καί αμαρτωλών διά δυνάμεως θαλασσίας πολλής καί επέπεσεν εις τα καστέλλια ημών καί Φραγκοκάστελλα άπαντα. Έδεσαν καί εις Απάνω Σκάλαν καί επέπεσαν ως μανιακοί εναντίον ημών εις Μεγάλο Κάστρο καί Μελανούδι εις Σεπτεμβρίου πρώτην έτους 1462, πριν 21 χρόνους ολόκληρους.
Με κρίσιν δικαίαν Θεού διά τας αμαρτίας ημών των παναθλίων Γραικών, έπεσεν μετ' ολίγον το Κάτων Κάστρο, εις Θέσιν λεγομένην Μελανούδι. Καί επαραδόθη ολικώς το μεγάλον εν Μυτιλήνη Κάστρον την 16ην του αυτού μηνός καί ο Μουχαμέτης εκάθισεν επί θρόνου δόξης καί ηυφράνθη επί την νίκην αυτού.
Καί ούτω συνετελέσθη ο κούρσος της πολυπάθου ημών νήσου Μυτιλήνης. Καί διάταξεν ο αυτός Μουχαμέτης τον φόνον του Νικολιούζου δια πνιγμού φοβερού, ίνα καί ούτος την δικαία εύρη της κακίας του αμοιβήν. Αλλά ο ασεβής των νοματαίων καί νοικοκυραίων εδιαγούμισεν την βολήν. Καί των παρθένων καί των αγούρων τήν πόμπευσιν, καί των αρχόντων την μετακομιδήν εις Βασιλεύουσαν επερατώσατο.
Καί εγένετο εις πάσαν υμών την νήσον γόος καί πένθος, καί ήτο το δάκρυον καί ο κοπετός πολύς παρά τον λαόν των Γραικών, ότι πολλοί εχάθησαν ή διεπομπεύθησαν. Οι Φράγκοι οσονούπω καί Γενουβήσιοι καί οι άλλοι άπαντες εφευγατίσθησαν κακήν κακώς αλλαχόθεν φεύγοντες ούτω της απαισίας σφαγής. Ημείς οι άθλιοι Γραικοί διήλθομεν διά στόματος ρομφαίας, δι' ονείδους, καί δι' εντροπής των υιών καί θυγατρίων, αλλά καί ημών των ιδίων. Κύριε, γένοιτο, καί ελέησον ημάς.
Οι ενταύθα Χριστιανοί Θερμής διά του ευσεβούς ημών Προεστού Βασιλείου εστείλαμεν τω Απίστω γρόσια ικανά, ίνα μαλακώσωμεν αυτού την θηριώδη καρδίαν. Με το χρυσίον ανά χείρας επαρρησιάσθη εις τον μιαρόν εκείνον ο πολλά βοηθήσας Γέρων Ραφαλήλ των Καρυών, καί έπεισεν το θηρίον, ίνα απείραχτος κι ελεύθερος παραμείνει η Ιερά ημών Μονή των Καρυών. Πλήν εις κώμην Θερμήν εχαρίσθη μόνον 6 μηνών το χαράτζιον. Καί πάραυτα αφίχθη ο πικρώ τω τέλει Αρίφ-αγάς κι ετέλεσεν το άθλιον ημών σκλάβωμα...
Κατά Φλεβάριον μήνα επελθόντος έτους συνήλθον είς κώμην ημών οι Τζοχατζαραίοι διά το μάζωμα του χαρατζίου. Εις όσους δεν εύρον γρόσια ικανά, επήραν παιδία μικρά έως ιδ΄ετών. Επήραν καί τινας παρθένους καθώς καί την ευμορφωτάτην Κατινιώ, πρωτοθυγατέραν της Σταύραινας του Σπυριδέλλη. Καί οργίσθη κατά του τζοχατζάρη ο Παρασκευάς του Βαγιού ο υιός ο επιλεγόμενος Παληκαρέλλης, όστις ηγάπα την Κατινιώ, καί κατήγαγεν, ούτως ειπείν, βεντέτταν. Καί εφόνευσεν τον τζοχατζάρην. Καί οι λοιποί τζοχατζαραίοι απέλυσαν πυρ καί καί φόνον κατά πάντων των εν Θερμή Γραικών καί εφόνευον ασκαρδαμυκτί.
Ούτω εγένετο καί οι ημέτεροι ανήλθον εις τα όρη του Παλαμά καί του Παντιέρα φεύγοντες την οργήν καί τον φόνον των απίστων. Έφυγον καί άλλοι αρνούμενοι την πληρωμήν παντός χαρατζίου καί φόρου. Κι ούτως έμπλεξαν αδίκως καί τον μακαρίτην Ηγούμενον των Καρυών Ραφαήλ, καί τον επήραν εις τον λαιμόν αυτών αναιτίως. Καί εγένετο μετ' ου πολύ καί η τουραγνία αυτού καί η κατάκαυσις των Καρυών καί των πέριξ.
Ήτο, φρικιών ενθυμούμαι ο δύστηνος εγώ, ήτο λέγω ημέρα ιερά καί συνάμα αποφράς. Μεγάλη Πέμπτη, Απριλίου 5. Ο της Μονής επιστάτης Ακίνδυνος επήγεν εις το Παζάρι διά το οψώνιον της Λαμπρής κι επληροφορήθη διά τα περί κουρσεμού της Μονής υπό των νέων τζοχατζαραίων, οίτινες ήλθον εξ Ανατολής εις επικουρίαν τω εντοπίων. Καί ήκουσαν όλοι καί πολλά εταράχθησαν. Καί μόνον ο μακάριος Άγιος Ραφαήλ ήκουσεν καί εκανόνισεν αταράχως τα των Αγίων Παθών. Μετά την Θείαν Λειτουργίαν της Μ. Πέμπτης επάρας τα Ιερά Σκεύη της Μονής καί άλλα κειμήλια αυτής απέκρυψεν αυτής εις μυστικώς λελατομημένην Κρύπτην.
Το εσπέρας κατάφθασεν ενθάδε πλήν του σοφοτάτου ημών διδισκάλου Θεοδώρου καί ο έκλαμπρος Προεστός Βασίλειος οικογενειακώς, καί τινες άλλοι. Καί προδόσας τινάς την άφιξιν αυτών εν την Μονή, κατέφθασαν την επαύριον οι άπιστοι καί ηξίωσαν την παράδοσιν αυτών, ίνα πικρώς τουραγνισθώσιν διά την απιστίαν των τω αυθέντη Μουχαμέτη. Καί ο μακάριος Γέρων εφευγάτισεν δι' εξόδου μυστικής τα παλληκάρια καί τας παρθένους καί τινας άλλους, οίτινες πικρώς κλαίοντες ανήλθον είς τα όρη. Ο Προεστός εναντιωθείς ουκ ηθέλησεν μετ' αυτών φευγατισθεί, αλλά παρέμεινεν.
Καί εισήλθον οι άπιστοι ενθάδε στανικώς καί εγένετο η σύλληψις αυτών απάντων. Καί εγένετο μακρά καί πικροτάτη αυτών η τουράγνισις, πρώτης Μάρτυρος γενομένης της κοπελλούδας Ειρήνης του Προεστού, δωδεκαετούς παρθένου, ήτις διεμελίσθη καί κατεκάη οικτρώς εντός πιθαρίου. Καί εκ του γόου καί κοπετού απέθανεν η μήτηρ αυτής Μαρία, ωσαύτως και ο διάκονος Νικόλαος ασθενικός ων καί δεδεμένος εκ της ενταύθα μικράς καρυδιάς. Ο μακάριος Βασίλειος ικετεύων καί διαμαρτυρόμενος διεμελίσθη τας χείρας καί πόδας καί κεφαλήν, ωσαύτως καί ο διδάσκαλος ημών Θεόδωρος Ηπειρώτης. Αμφότεροι ετελεύθησαν αγρίως καί τον μαρτυρικόν εδέχησαν στέφανον. Ωσαύτως καί άλλη παρθένος, η Ελένη, οικτρώς εκακοποιήθη κι εκακοπάθησεν καί δεινώς απέθανεν κατά Λαμπρήν ημέραν...
Μόνον ο μακάριος Ραφαήλ δεδεμένος εις την μεγάλην καρυδιάν επροσηύχετο παρά τα δεινά αταράχως. Ετουραγνίσθη πολλά ο Άγιος καί πικρώς ηνωχλήθη με πυράγρας, διά ξυστρίων αγρίως εγδάρη την σάρκαν. Αλλά ο μακάριος υπέμεινεν πάντα ταύτα προσευχόμενος. Καί όταν οι κακούργοι απέκαμον, εκάλεσαν γύφτον τινά, ίνα πριονίσει αυτού τον λαιμόν. Καί ο μιαρός εκείνος με γέλωτας καί ακαρδοσύνην έκοψεν αυτόν από της σιαγόνας μέχρι του αυχένος.
Καί επαράδωκεν ο Μέγας αύτος Μάρτυς το Πνεύμα είς Χείρας Κυρίου Δευτέραν μεσάνυκτα ξημερώνοντας Λαμπροτρίτη, Απριλίου 10. Καί δηώσαντες οι άπιστοι ελήστευσαν και περέδωκαν την Αγίαν Μονήν εις πυρ παμφάγιον καί απεχώρησαν καγχάζοντες καί βλασφημούντες...
Είτα ημείς οι περιλειπόμενοι άθλιοι Χριστιανοί εποιήσαμεν ταπεινόν Μνήμα καί τα σεπτά εθάπτομεν λείψανα. Έκτοτε επί τον Τάφον του Μάρτυρος νύκτωρ καί συχνάκις ιεροκρυφίως τελούμεν σεμνήν σύναξιν και προσευχόμεθα διά τας αμαρτίας ημών.
Τούτο το ιερόν Συναξάριον δι' ιδίας χειρός ο πανάθλιος ραγιάς εγώ, Γερο Φωτεινός ιστόρησα, εν έτει Σωτηρίας 1483 καί εμμένω πεισματικώς ότι αληθές, πλην ουδέποτε άχρι της σήμερον εις γραφήν τιθέναι δι' ανάμνησιν, ότι ουδείς απετόλμησεν διά τον φόβον των απίστων. Καί ιστορώ ταύτα ίνα ιστέκουν φρικτόν χρονικόν της σκλαβώσεως εμής Χώρας Θερμής Μυτιλήνης.
Εγένετο δε γραφέν εις την ούγιαν της Οκτωήχου ταύτης καί έστω εις ενθύμησιν των μεταγενεστέρων Γραικών, αλλά καί Μνημόσυνον των ενταύθα Μαρτύρων. Ότι πολύς ο παιδευμός διά του απίστου καί ουκ επέτρεψεν μνησθήναι των Μαρτύρων, αλλ' άγραφον καί αμνημόνευτον διετάχθη είναι την Αγίαν Αυτών Μνήμην. Ότι πολλά ηνωχλήθη ο ενταύθα Αρίφ-αγάς, όστις καί καθ' ύπνον καί κατ' όναρ εμβλέπων τον μακάριον Ραφαήλ, τόσον εφοβήθη, ώστε τινά πρωΐαν ευρέθη ξερός καί κολπιασμένος εις το στρώμα αυτού. Αμήν, Κύριε, μέγα Σου το έλεος...
Ούτω καί μέχρι του νυν ο Μάρτυς φόβητρον εγεγόνει τους Αγαρηνούς, αλλ' η Ευλογία Του ημάς φυλάγοι, Αμήν..."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου