Η προσδοκία τοῦ Διαβόλου ἦταν, ὅτι τελικῶς θά ἠδύνατο νά κρατήσει ἕνα μέρος τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ ὑπό τήν ἐξουσία του, ἐφ᾿ ὅσον ὁ Δημιουργός Θεός κατέστησε τόν ἄνθρωπον ἐπί τά ἔργα Αὐτοῦ (Ψαλμ. η´ 7). Οὕτως διά τῆς ὑποταγῆς τοῦ ἀνθρώπου εἰς τήν πονηράν ἐξουσίαν Του τόν ἀπέκοψε ἐκ τοῦ Θεοῦ Πατρός, καί τόν ἐφυλάκισε εἰς τόν Ἅδην. Ὁ Ἅδης δέν εἶναι τόπος, ἀλλά τρόπος ζωῆς τῶν πνευμάτων. Εἶναι δέ ὡς τρόπος καί κατάστασις ζωῆς ἀντίθετος τοῦ Παραδείσου. Ἄν εἰς τόν Παράδεισον ὁ ἄνθρωπος εἶναι εὐτυχισμένος ἐπειδή ζεῖ μέ τόν Θεόν εἰς τόν Ἅδην ζεῖ δυστυχισμένος ἐπειδή ζεῖ ἀποκομμένος ἀπό τόν Θεό Πατέρα τήν πηγή τῆς ζωῆς. Ἡ Παλαιά Διαθήκη περιγράφη αὐτήν τήν κατάστασι καί λέγει ὅτι εἰς τόν Ἅδην κατέρχονται ὅλοι οἱ ζῶντες. Ἐκεῖ δέν μποροῦν νά αἰνοῦν πιά τόν Θεό, νά ἐλπίζουν εἰς τήν δικαιοσύνη Του ἤ εἰς τήν πιστότητά Του (Ψαλμ. πζ´ 11-12)...
Πρόκειται διά μίαν ὁλοκληρωτική ἐγκατάλειψι. Εἰς αὐτόν τόν τραγικό χῶρο τῆς δυστυχίας καί ἀπελπισίας κατέβη ὁ Χριστός διά νά ἐλευθερώσει τούς αἰωνίους αἰχμαλώτους, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκοντο ἐκεῖ παρά τήν θέλησίν των. Αὐτό δέ ἀποτελοῦσε τήν δύναμι καί τήν χαρά τοῦ διαβόλου, ὅτι δηλαδή εἶχε τήν δύναμι, μποροῦσε, νά ἐμποδίσει τούς δικαίους νά ζήσουν μέ τόν Θεό. Αὐτή τήν ἀδικία ἐπισημαίνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅταν γράφει: «Ἀλλ᾿ ἐβασίλευσε ὁ θάνατος ἀπό Ἀδάμ μέχρι Μωυσέως καί ἐπί τούς μή ἁμαρτήσαντας» (Ρωμ. ε´14). Ὁ Ἅδης δέν ταυτίζεται μέ τήν κόλασι. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός κατέβη εἰς τόν Ἅδην, ὁ καταδικασμένος πηγαίνει εἰς τήν κόλασι. Οἱ θῦρες τοῦ Ἅδη, ὅπου κατέβηκε ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἄνοιξαν διά νά μπορέσουν νά διαφύγουν οἱ αἰχμάλωτοί του, ἐνῷ ὅταν ὁ κολασμένος κατεβαίνει εἰς κόλασιν ἡ πόρτα της κλείνει πίσω του αἰωνίως καί δέν θά ἀνοίξει ποτέ. Ὁ Ἅδης καί ἡ κόλασι εἶναι τό βασίλειο τοῦ θανάτου καί χωρίς τόν Ἰησοῦ Χριστό, δέν ὑπῆρχε εἰς τόν κόσμο παρά μιά μόνο κόλασι καί ἕνας μόνο θάνατος, ὁ θάνατος μέ τήν ἀπεριόριστη δύναμί του. Ἄν ὑπάρχει «δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. κα´ 8), ξεχωριστός ἀπό τόν πρῶτο, εἶναι ἐπειδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός συνέτριψε μέ τόν θάνατό του «τόν τό κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοὐτέστιν τόν διάβολον καί ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διά παντός τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας» (Ἑβρ. β´ 14-15).
Τήν κάθοδο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τόν Ἅδην ἑορτάζει καί πανηγυρίζει ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ κατά τό Ἅγιον καί Μέγα Σάββατον. Τοῦτο ἐστί τό ὑπερευλογημένον Σάββατον. Ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας φωτίζει ἐπαρκῶς τό θέμα αὐτό, τό ὁποῖον ἀφορᾶ εἰς ὅλους μας.
1. Ἡ κάθοδος τοῦ Χριστοῦ εἰς τόν Ἅδην εἶναι ἕνα ἄρθρο πίστεως, καί εἶναι πράγματι ἕνα βέβαιο δεδομένο τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ὁ χριστολογικός κανόνας τοῦ Ὄρθρου τοῦ Μ. Σαββάτου εἶναι ὕμνος, τραγούδι γιά τόν νεκρωμένο Θεό. Ἄν «ὁ Θεός ἀνέστησεν τόν Ἰησοῦ λύσας τάς ὠδῖνας τοῦ θανάτου» (Πραξ. β´ 24), εἶναι ἐπειδή τόν ἐβύθισε ἀρχικῶς εἰς τόν Ἅδην, ἀλλά χωρίς ποτέ νά τόν ἐγκαταλείψει ἐκεῖ (Πραξ. β´ 31). Ἄν ὁ Χριστός, εἰς τό μυστήριο τῆς Ἀναλήψεως, «ἀνέβη ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν», εἶναι ἐπειδή «κατέβη πρῶτον εἰς τά κατώτερα μέρη τῆς γῆς». Ἔπρεπε νά γίνει αὐτή ἡ φοβερή κάθοδος διά νά μπορέσει ὁ Χριστός νά «πληρώσῃ τά πάντα» καί νά βασιλεύσει ὡς Κύριος εἰς τό Σύμπαν (Ἐφες. δ´ 6). Ἡ χριστιανική πίστις ὁμολογεῖ, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι Κύριος εἰς τόν οὐρανό μετά τήν ἀνάβασίν του ἀπό τούς νεκρούς (Ρωμ. λ´ 6-10). «Ἵνα σου τῆς δόξης, τά πάντα πληρώσῃς, καταπεφοίτηκας, ἐν κατωτάτοις τῆς γῆς……» ψάλλομεν τήν λαμπρά καί φωταυγῆ νύκτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου.
Συνέπεια τῆς ταφῆς τοῦ Κυρίου διά τόν ἄνθρωπον ἦταν ἡ ἀφθαρσία καί ἡ καινοποίησι τῆς φύσεώς του. Ὅπως ἡ φθορά ὑπῆρξε τό τίμημα τῆς ἁμαρτίας, ὡς νέκρωσις καί χωρισμός ἀπό τόν Θεό, ἔτσι ἡ ἀνακαίνισις καί ἡ ἀφθαρσία ὑπῆρξαν ὁ εἰδικός καρπός τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως. Ὁ Χριστός μέ τόν θάνατο καί τήν ταφή Του ἀφαίρεσε τά ράκη τῆς φθορᾶς, τά ὁποῖα εἶχαν στιβαχτεῖ σ᾿ αὐτήν ἀπό τήν παράβασι τοῦ Ἀδάμ καί ἔσβυναν τήν ὀμορφιά της· καί μέ τό αἷμα Του ἔπλυνε τό πλάσμα του ἀπό τό μίασμα τῆς ἀρχαίας παρακοῆς, ἀφάνισε τήν δυσωδία τοῦ θανάτου τήν ὁποία ἀπέπνεε τό πτῶμα τῆς ἁμαρτίας, ἐκούφισε τό γένος τ[ν ἀνθρώπων ἀπό τό βάρος τῆς ἀποστασίας του καί ἔκαμε ν᾿ ἀστράψει καί πάλιν ἡ φύσις, νά ζωντανέψουν οἱ θεοειδεῖς χαρακτῆρες της, νά λάμψει καί πάλι ἡ ἀρχέγονη ὀμορφιά της, ἐνδεδυμένη τήν ἄφθαρτη δόξα τοῦ Θεοῦ. Αὐτό τό ὑπέρτατο λυτρωτικό ἀγαθό, τήν ἀφθαρσία δηλαδή καί τήν ἀθανασία, τό ὁποῖο κορυφοῦται εἰς τήν ἔνδοξη ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ ψάλλει μέ ρίγη ἱερᾶς συγκινήσεως καί ἀνεκλάλητης χαρᾶς ἡ Ὀρθοδοξία.
2. Ἡ κάθοδος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τόν Ἅδην ὑπῆρξε θεοπρεπής καί ἔνδοξος. Ὁ Κύριος ἐπραγματοποίησε δύο καθόδους. Κατῆλθεν ἐξ ὕψους καί οὐρανοῦ εἰς τήν γῆν τό πρῶτον. Κατῆλθεν δέ ἐν ταπεινώσει καί πτωχείᾳ. Δεύτερον κατῆλθεν ἐκ τῆς γῆς εἰς τά βασίλεια τοῦ Ἅδου. Ἐκεῖ ὅμως κατέβη παντοκρατορικῶς, μέ ὅλην τήν ἄστεκτον δυναστείαν του, ἐξουσιαστικῶς. Τόν εἶδαν οἱ δαίμονες καί ἐτρόμαξαν. Τόν εἶδαν οἱ δίκαιοι καί ἀνεπήδησαν ἐν χαρᾷ καί ἀγαλλιάσει. Ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος ἐπίσκοπος Κωνσταντίας τῆς Κύπρου εἰς τόν θεολογικώτατον λόγον του «τῷ ἁγίῳ καί μεγάλῳ Σαββάτῳ» περιγράφει αὐτόν τόν θεοπρεπέστατο τρόπο τῆς καθόδου τοῦ Χριστοῦ εἰς τόν Ἅδην: «Χθές (ἐννοεῖ τήν Μεγ. Παρακευήν) συνέβαινον τά τῆς οἰκονομίας, σήμερον τά τῆς ἐξουσίας. Χθές τά τῆς ἀσθενείας, σήμερον τά τῆς αὐθεντίας. Χθές τά τῆς ἀνθρωπότητος, σήμερον τά τῆς θεότητος ἐνδείκνυται. Χθές ἐρραπίζετο, σήμερον τῇ ἀστραπῇ τῆς θεότητος τό τοῦ Ἅδου ραπίζει οἰκητήριον. Χθές ἐδεσμεῖτο, σήμερον ἀλύτοις δεσμοῖς καταδεσμεῖ τόν τύραννον. Χθές κατεδικάζετο, σήμερον τοῖς καταδίκοις ἐλευθερίαν χαρίζεται. Χθές ὑπουργοί τοῦ Πιλάτου αὐτῷ ἐνέπαιζον, σήμερον οἱ πυλωροί τοῦ Ἅδου ἰδόντες αὐτόν ἔφριξαν……. Ὁ χθές τοίνυν οἰκονομικῶς τάς λεγεῶνας τῶν Ἀγγέλων παραιτούμενος… σήμερον θεοπρεπῶς ὁμοῦ τε καί πολεμικῶς, καί δεσποτικῶς κάτεισι κάτω τοῦ Ἅδου καί θανάτου…. Ὡς γοῦν τά παντόθυρα, καί ἀνήλια, καί ἀνέσπερα τοῦ Ἅδου δεσμωτήρια καί οἰκητήρια ἡ θεόδημος τοῦ Δεσπότου κατέλαβεν αἰγληφόρος παρουσία, προφθάνει πάντας Γαβριήλ ἀρχιστράτηγος καί βοᾶ τό: Ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν. Καί ἐπάρθητε πύλαι αἰώνιοι……. ἅμα αἱ ἀγγελικαί δυνάμεις ἐβόησαν, ἅμα αἱ πύλαι ἐπάρθησαν, ἅμα αἱ ἁλύσεις ἐλύθησαν, ἅμα οἱ μοχλοί κατεκλάσθησαν, ἅμα τά κλεῖθρα ἐξέπεσαν, ἅμα τά θεμέλια τοῦ δεσμωτηρίου ἐδονήθησαν, ἅμα αἱ ἐνάντιαι δυνάμεις εἰς φυγήν ἐτράπησαν, ἔφριξαν, ἐσαλεύθησαν, κατεπλάγησαν, ἐταράχθησαν ἠλλοιώθησαν, ἐθροήθησαν, ἔστησαν ὁμοῦ καί ἐξέστησαν, ἠπόρησαν ὁμοῦ καί ἐτρόμαξαν……. Ἐκεῖ γάρ τότε διέκοψε Χριστός ἐν ἐκστάσει κεφαλάς δυναστῶν».
«Ἐδεήθημεν Θεοῦ σαρκουμένου καί νεκρουμένου», θεολογεῖ ἡ ποικίλη μοῦσα τῆς ἡμετέρας αὐλῆς, τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος, διά νά μπορέσουμε νά ζήσουμε. Αὐτός μᾶς ἐζύμωσε μέ τήν θεότητά Του, μᾶς ἐνέδυσε τήν θεία εὐπρέπεια, μᾶς ἐλάμπρυνε μέ τήν τριαδική δόξα Του, μᾶς ἐχάρισε τήν ἀνάστασι καί τήν ζωή.
«Ὡς ζωηφόρος, ὡς Παραδείσου ὡραιότερος, ὄντος καί παστάδος πάσης βασιλικῆς ἀναδέδεικται λαμπρότερος, Χριστέ ὁ τάφος σου, ἡ πηγή τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως».
Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ κ. ΔΑΝΙΗΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου