Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς

του Φώτη Κόντογλου

Λέγει μεταξύ άλλων ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος ότι: «…όπου είναι πολλά δάκρυα, με αληθινή γνώση, εκεί είναι και λάμψη από θεϊκό φως. Κι όπου είναι το θεϊκό φως, εκεί είναι αποτυπωμένη η σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, απ’ όπου προέρχονται όλοι οι καρποί της ζωής, η ωραιότητα, η ειρήνη, η ελεημοσύνη, η χρηστότης, η αγαθοσύνη, η πίστις, η εγκράτεια. Από τα δάκρυα γεννιέται το να αγαπά κανείς τους εχθρούς του, και να παρακαλεί τον Θεό γι' αυτούς. Το να χαίρεται στους πειρασμούς, το να στοχάζεται σάν δικές του τις αμαρτίες των άλλων και να κλαίει γι αυτές»...

Όλ’ αυτά τα ουράνια χαρίσματα τα είχε λάβει από τον Κύριον ο παπα-Νικόλας. Όλα αυτά τα άφθαρτα διαμάντια στολίζανε εκείνο το φτωχοντυμένο γεροντάκι,, πού στάθηκε ο πιο ταπεινός από τούς ταπεινούς. Για τούτο η θεία χάρη σκήνωσε μέσα του, κατά τον λόγο της Γραφής πού λέγει: «Επί τίνα επιβλέψω, αλλ' η επί τον ταπεινόν και ησύχιον και τρέμοντά μου τους λόγους;» (Ήσ. ξς' 2).

Ποιος άρχοντας, ποιος βαθύπλουτος έζησε σαν τον παπα - Πλανά, πού δεν είχε «που την κεφαλήν κλίνη»; Ποιος δοξασμένος αγαπήθηκε όσο αγαπήθηκε εκείνος πού κρυβότανε για να μη τον δει κανένας; Ποιος ρήτορας στάθηκε πιο εκφραστικός από τον παπα - Νικόλα, που ψεύδιζε σαν νάτανε κανένα νήπιο•;

Κι αληθινά, ποιος ήτανε πιο πλούσιος από τον αγιασμένον αυτόν γέροντα, αφού τα είχε όλα στη ζωή του, χωρίς να κρατά μια δραχμή στην τσέπη του; Αυτός ζούσε σαν εκείνους τους βλογημένους πού λέγει ο απόστολος Παύλος πώς ήτανε «μηδέν έχοντες και τα πάντα κατέχοντες». Ζητούσε πρώτα τη βασιλεία του Θεού, κι όλα τα άλλα «προσετίθεντο αυτώ» (Μάρκ. δ' 24). Το πιο μικρό νόμισμα δεν βραδιαζότανε στην τσέπη του. «Γιατί, όπως λέγει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, «εκείνος οπού έχει φυλαγμένα χρήματα, είναι αδύνατο να πιστεύει και να ελπίζει στον Θεό». Και τούτο είναι φανερό από εκείνα όπου είπε ο Χριστός και Θεός μας: «Όπου ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών» (Ματθ. ς΄21)

Μεγάλο και ψυχοσωτήριο παράδειγμα για μας είναι η ζωή ενός τέτοιου ανθρώπου στον σημερινόν καιρό πού φούντωσε η αμαρτία, και πού την κάθε λογής ακολασία την έχουν συνηθίσει τόσο οι άνθρωποι, ώστε να έχουν γίνει αναίσθητοι. Στούς πλέον σκοτεινούς καιρούς, πού κρύβεται το λαμπερό πρόσωπο του Θεού από τα μάτια των ανθρώπων, η φιλανθρωπία του φανερώνει ανάμεσά μας κάποιον απεσταλμένο του, για να μας στερέωσει στην πίστη με την πολιτεία του, κι ας μη λέγει πολλά λόγια. Τέτοιος απεσταλμένος ήτανε ο παπα - Πλανάς, πού μήτε γράμματα γνώριζε, μήτε είχε την ευκολία στα λόγια πού έχουν εκείνοι όπου συνηθίζει ο κόσμος να τους λέγη Θεολόγους, και πού σπουδάζουν στα πανεπιστήμια, και στ' άλλα σχολειά και παίρνουν διπλώματα. Γνώρισμα της Όρθοδοξίας είναι η απλότητα της καρδιάς πού φέρνει την πίστη. Κι οπού υπάρχει αληθινή κι αμετασάλευτη πίστη, φανερώνουνται όλα τα πνευματικά χαρίσματα και δώρα του Θεού. Ο Ορθόδοξος λαός μας ζει πνευματικά με τη λειτουργική ζωή, καί δεν έχει ανάγκη από θεωρίες και φιλοσοφίες, άλλα έχει ανάγκη από αγιότητα. Ο πόθος του είναι να βλέπει αγιασμένους κληρικούς, κι ας είναι πιο αγράμματοι κι απ’ αυτόν. Μάλιστα, όσο πιο αγράμματοι κι απλοϊκοί είναι, τόσο περισσότερο τους σέβεται και τους αγαπά, και πηγαίνει κοντά τους σαν σε καταφύγιο. Ο πόθος του λαού να δει έναν άγιο στον καιρό του, είναι τόσο μεγάλος, που φτάνει να είναι ένας κληρικός μοναχά ευλαβής κ’ ενάρετος, για να το πει άγιο…

Απο το βιβλίο: "Ο Άγιος παπά - Νικόλας Πλανάς" (εκδ. ΑΣΤΗΡ)