Ιωάννης Καποδίστριας (1)

"...῾Η Παιδεία , ἡ εὐφυΐα, ἡ ἱκανότης, ἡ εὐσέβεια, τὸ ἦθος, ἡ εὐσυνειδησία καὶ ἡ φιλοπατρία, ποὺ ἐχαρακτήριζον τὸν Κυβερνήτην, εἶναι σπανιώτατον φαινόμενον νὰ εὑρεθοῦν ὅλα εἰς ἕνα ἄνθρωπον καὶ μάλιστα πολιτικόν. Λόγῳ αὐτῶν τῶν σπανίων ἀρετῶν του εἶχε ἐπιβληθῆ εἰς ὅλον τὸν πολιτισμένον τότε κόσμον ὡς μία σπανία παναξία προσωπικότης. Καὶ ἄλλοι μὲν προσεπάθουν νὰ τὸν προσεταιρισθοῦν καὶ τὸν ἀξιοποιήσουν, ὅπως οἱ Τσάροι τῆς Ρωσσίας, ἄλλοι δέ, ὅπως ἡ «ψυχή» τῆς ῾Ιερᾶς Συμμαχίας, ὁ διαβεβοημένος μέγας μισέλλην Μέτερνιχ, τὸν ἐμίσουν, τόν ὑποφθαλμιοῦσαν καὶ διαβάλλοντές τον ἤθελον τοιουτοτρόπως νὰ τὸν ἐξουθενώσουν...
Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ φράσις τοῦ διασήμου Γάλλου συγγραφέως Βιλλερμαίν, ὁ ὁποῖος συνήντησε τὸν Καποδίστριαν τὸν Μάϊον τοῦ 1824, ὅταν μετέβη εἰς τὴν γαλλικὴν πρωτεύουσαν. Οὗτος ἔγραψεν: «῎Αν ὑπάρχῃ εἰς τὸν κόσμον εὐγένεια καταγωγῆς σφραγισμένης ἀπὸ τὴν λεπτότητα τῆς φυσιογνωμίας, τὴν εὐφυᾶ καθαρότητα τοῦ βλέμματος, τὴν χαριτωμένην ἁπλότητα τῶν τρόπων, τὴν αὐτόματον κομψότητα τοῦ λόγου εἰς διαφόρους γλώσσας, οὐδεὶς εἶναι περισσότερον εὐπατρίδης ἀπὸ τὸν κόμητα Καποδίστριαν» (Νεώτερον ᾿Εγκυκλοπαιδικὸν Λεξικὸν «῾Ηλίου», τόμ. 10).
Δυστυχῶς ὅμως τὰ «σαράκια» τῆς φυλῆς μας, ἡ διχόνοια , ἡ ζηλοφθονία, ἡ χαιρεκακία καὶ ἡ ξενοδουλεία δὲν ἐπέτρεψαν εἰς τὸν Καποδίστριαν νὰ ὁλοκληρώσῃ τὸ κολοσσιαῖον καὶ μεγίστης σημασίας διὰ τὴν ῾Ελλάδα ἔργον του. ᾿Απὸ τὸ χάος καὶ τὸ μηδὲν νὰ τὴν κάνῃ πρότυπον ὠργανωμένου Κράτους εὐημερίας, δικαιοσύνης, εὐνομίας, τάξεως, ὀργανώσεως καὶ νὰ τὴν καταστήσῃ λίαν ὑπολογίσιμον και σεβαστὴν χώραν, ρυθμιστὴν τῶν Βαλκανίων καὶ τῆς Μεσογείου.
Μεταξὺ τῶν πολλῶν διαταγμάτων του διὰ τὴν ὀργάνωσιν Παιδείας, Στρατοῦ, ᾿Εμπορίου, Οἰκονομίας, Δικαιοσύνης καὶ λοιπὰ εἰς τὸ νεοσύστατον ἑλληνικὸν Κράτος ἦτο καὶ ἡ προτροπή του, μετὰ τὰς ἐκλογὰς τοῦ 1829, νὰ ὑλοποιηθῇ ὁ πόθος τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 μὲ τὴν ἔκδοσιν διατάγματος «...περὶ ἀνεγέρσεως Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος ὡς εὐχαριστήριον πρὸς τὸν σώσαντα ἐκ τῶν κινδύνων Χριστόν ...» (Τάμα τοῦ Γένους).
Η καθαρὰ ἑλληνοκεντρική - ἔμπρακτος χριστιανικὴ πολιτική του καὶ ὁ ἀκάματος πόθος του νὰ εὐημερήσουν ὅλοι οἱ ῞Ελληνες καὶ νὰ καταστήσῃ τὴν ῾Ελλάδα ἰσχυρὰν καὶ ὑπολογίσιμον δύναμιν, μὲ ἡγετικὸν ρόλον εἰς τὴν περιοχήν, ἐπέφερον τὴν μῆνιν τῶν ξένων δυνάμεων, αἱ ὁποῖαι, διὰ τῶν ἐδῶ ὀργάνων των, τὸν ἐδολοφόνησαν τὴν 27ην Σεπτεμβρίου 1831 εἰς τὸ Ναύπλιον. Οὕτω, δυστυχῶς, παρεμείναμε πολὺ μικρὰ χώρα, ἀνίσχυρος καὶ ἀνυπόληπτος, ἕρμαιον τῶν διαπλεκομένων συμφερόντων καὶ τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων τῶν ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τῆς Πατρίδος μας δρώντων.
᾿Ανάγκη ὅθεν νὰ ἀνανύψωμεν καὶ νὰ γίνωμεν «φιλέλληνες» καὶ εὐσυνείδητοι ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, διὰ νὰ μὴ ἐκλέγωμε δημαγωγούς, λαοπλάνους καὶ ὄργανα τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, ἀλλὰ νὰ ἀναδείξωμεν πολιτικοὺς ἐμφορουμένους ἐμπράκτως ἀπὸ τὰς ἀθανάτους ἑλληνοχριστιανικὰς ἰδέας καὶ ἀρχάς, ἀπὸ τὰς ὁποίας ἐμφορεῖτο καὶ ὁ ἀείμνηστος Κυβερνήτης ᾿Ιωάννης Κ α π ο δ ί σ τ ρ ι α ς".
Πηγή: Φωτεινή Γραμμή – «ΤΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟΝ ΤΗΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ 6/18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΤΟΥ 1829» (Πρακτικά τῆς ᾿Ακαδημίας ᾿Αθηνῶν) ῾Ελένης Κούκκου, Καθηγητρίας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν.

* Ίδρυμα προασπίσεως ηθικών και πνευματικών αξιών