Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στην ορθόδοξη αγιογραφία

«Ίσταται επάνω εις μίαν πέτραν, ως άγριον όρνεον, πτερωτός, με λεπτούς πόδας, φορών κατάσαρκα μηλωτήν εκ δέρματος καμήλου, κοντήν έως ολίγον κάτω από το γόνατον, και επάνωθεν αυτής είναι τυλιγμένος εις ιμάτιον λαδοπράσινον. Η κεφαλή του είναι αναμαλλιασμένη ωσάν άγριος πρίνος…

Οι οφθαλμοί περίλυποι, μακράν ατενίζοντας, το στόμα μελαγχολικόν. Η έκφρασίς του είναι αυστηρά, μετά μειλιχίας εγκαρτερήσεως. Η κόμη, πολυπλόκαμος πίπτει επί των ώμων. Τα καλάμια των χειρών και των ποδών είναι άσαρκα, ωσάν των πτηνών. Το πρόσωπόν του είναι λιπόσαρκον και μελαμψόν από τον καύσωνα της ερήμου, τα μαλλιά του και τα γένεια του έχουν τας τρίχας ηγριωμένας από την κακοπάθειαν και τον άνεμον, το όμμα του σκληρόν και πλήρες εγκαρτερήσεως, η μύτη του γυριστή, τα μηλομάγουλά του εξέχοντα, βαθυμάγουλος, μακρύλαιμος, με το στήθος του γυμνόν, όπου ξεχωρίζουν τα κόκκαλα κάτω από το μελαψόν δέρμα. Με την δεξιάν κάμνει το σχήμα της ευλογίας και με την αριστεράν κρατεί κοντάρι με σταυρόν και ειλητάριον ανοικτόν…

Εις την δεξιάν γωνίαν της εικόνος, επάνω εις μίαν πέτραν, ευρίσκεται δοχείον, μέσα εις το οποίον είναι η κομμένη κεφαλή του, εις δε την αριστεράν ένα άγριον δένδρον, μία δρυς… και ανάμεσα εις τα κλωνάρια της φαίνεται σφηνωμένη μια αξίνη, όπου συμβολίζει τα λόγια του προφήτου: ‘‘Ήδη δε και η αξίνη προς την ρίζαν των δένδρων κείται’’ (Ματθ. γ΄10). Εις τους ώμους του είναι φυτρωμένες άγριες πτέρυγες αετού, κατά το προφητικόν ρήμα οπού λέγει: ‘‘Ιδού εγώ αποστέλλω τον άγγελόν μου προ προσώπου σου, του κατασκευάσαι την οδόν σου έμπροσθέν σου’’ (Μαρκ. α΄2, Μαλαχ. γ΄1). Οι πτέρυγες αυτές συνεργούν εις το να φαίνεται το ιερόν τούτο πτηνόν πλέον υπερφυές».

του Φώτη Κόντογλου