27 Μαΐου 2009

Η Άλωση της Πόλης μας


Ο Μέγας Κωνσταντίνος μεταφέροντας την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας από την Ρώμη στην Ανατολή, ίδρυσε το 330μ.Χ. την Κωνσταντινούπολη στην πόλη Βυζάντιο με στόχο να δημιουργηθεί μία χριστιανική πολιτεία, πιστεύοντας ότι μόνο με την αγάπη του Χριστιανισμού θα ειρήνευε και θα ενωνόταν ο κόσμος. Μ’ αυτόν τον τρόπο η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία που είχε διαδεχθεί την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα συνεχιζόταν με κέντρο εκ νέου τον Ελληνισμό, διότι από τον 7ο αιώνα η Βυζαντινή αυτοκρατορία είχε καθαρά Ελληνικό χαρακτήρα. Οι διανοούμενοι εκείνης της εποχής θεωρούσαν ότι το Βυζάντιο-Ρωμανία συνέδεε τον αρχαίο με τον νεώτερο Ελληνισμό. Ως Βυζαντινούς οι ιστορικοί εννοούν τους Έλληνες, διότι πράγματι ήταν Έλληνες και η αυτοκρατορία τους ήταν η πλέον κραταιά του κόσμου! Επί 9 αιώνες η Πόλη υπήρξε η ακμάζουσα πρωτεύουσα καί το πρότυπο του χριστιανικού πολιτισμού, πριν αλωθεί αρχικά από τους Φράγκους και τελειωτικά από τους Τούρκους.
Η Κωνσταντινούπολη ήταν γνωστή ως η πλουσιότερη πόλη του κόσμου. Ο πλούτος της τεράστιος. Μια πόλη από χρυσό, ασήμι, μετάξια, κοσμήματα κ.α. Διαφύλαττε σπουδαία έργα τέχνης ακόμα και από την αρχαία Ελλάδα. Ήταν η Θεοφρούρητη Βασιλίδα των πόλεων. Η θεία πολιτεία. Η Ιερή καί ένδοξη Ελληνική Πόλη. Η μεγάλη Χριστιανική πρωτεύουσα. Η μεγαλοπρεπής Κωνσταντινούπολη, οχυρωμένη με πανύψηλα τείχη. Εθεωρείτο Παράδεισος, όπου συνυπήρχαν η Νέα Ρώμη και η Νέα Ιερουσαλήμ. Η λαμπρότητα, η αίγλη, το κάλος και το γόητρο του Βυζαντινού κράτους ήταν μεγαλειώδη. Οι αυτοκράτορες στο σύνολό τους, δεν άφηναν «ουδέν αρρύθμιστον». Οικονομικά, πολιτικά, πολιτιστικά, στρατιωτικά, η αυτοκρατορία ήταν αξιοζήλευτη. Αξιοσημείωτες είναι οι περιγραφές Ρώσων για την Πόλη: «…λαμπρή και όλη ευφροσύνης πλήρης και εν πάσι καιροίς ηύξανε και επληθύνετο και πάσι τοις καλοίς ήνθει και έλαμπεν εν πάσαις πόλεσι, ως μέγας ήλιος…». Αν και δεν έλειψαν οι παρανομίες Βασιλέων και Πατριαρχών, υπήρξαν όμως Βασιλείς και Πατριάρχες που αγίασαν!
Ήταν πρότυπο για όλους τους λαούς, που μόνο η «φράγκικη δυτική» προπαγάνδα και κάποιοι «δικοί» μας νεογενίτσαροι παραβλέπουν μέχρι σήμερα με συκοφαντικό τρόπο, γι αυτό ανέκαθεν έκαναν όλοι τα σχέδια τους για το πως θα την κατακτήσουν και κυρίως πως δεν θα επιτρέψουν την αναβίωσή της! Η φραγκοκρατούμενη Δύση επεδίωκε ανέκαθεν να υποτάξει την Ανατολή καθώς και ολόκληρη την Ευρώπη στην παπική αυθεντία. Οι λαοί της Δύσεως κατάντησαν σχισματικοί γιατί η Ορθόδοξη Ανατολή που ήταν η κοιτίδα του Γένους των Ελλήνων, δεν δεχόταν το οικουμενικό πρωτείο του πάπα και τις παρατυπίες του. Αλλά καί οι μουσουλμάνοι έβλεπαν την αυτοκρατορία των Ρωμηών σαν κάτι το ιερό, σαν «χρυσό νόμισμα»!
Οι πολιορκήσεις της Κωνσταντινούπολης και οι συχνές επιθέσεις Γότθων, Αβάρων, Βουλγάρων, Ρώσων κ.α. απολίτιστων, πρωτόγονων, αρπακτικών λαών την εξουθένωσαν ολοσχερώς. Το 1204 οι σταυροφόροι (Γάλλοι, Γερμανοί, Ιταλοί…) με την πρόφαση ότι θα απελευθέρωναν από τους Σελτζούκους Τούρκους τους Αγίους Τόπους, βρέθηκαν στην Πόλη την οποία διέλυσαν κυριολεκτικά υπό την καθοδήγηση του πάπα που ήθελε να την υποδουλώσει, επιβάλλοντας για τα επόμενα 57 χρόνια Λατίνο αυτοκράτορα, διεισδύοντας έτσι ο λατινισμός στα εδάφη της «χριστιανικής βασιλείας», με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλές λατινοκρατούμενες περιοχές στην Ανατολή. Κατά την πρώτη αυτή άλωση, ιδιαιτέρως οι Φλαμανδοί και οι Γάλλοι έκλεβαν και ότι δεν μπορούσαν να το κλέψουν το κατέστρεφαν. Σταματούσαν μόνο για να βιάσουν και να σκοτώσουν. Σπίτια, Εκκλησίες, μοναστήρια, βιβλιοθήκες, έγιναν βορά στους άξεστους. Η Αγιά Σοφιά λεηλατήθηκε και όλα αυτά περατώθηκαν υποτίθεται από «χριστιανούς». Οι σταυροφόροι είχαν αφήσει μόνο ερείπια. Έκτοτε, επήλθε η παρακμή του κράτους που προστάτευε την Ορθοδοξία και απεδείχθη εν τέλει ότι εκείνη ήταν ο στόχος! Εκ των ένδον άρχισε να φθείρετε η κοινωνία της Πόλης που σταδιακά παρήκμαζε ηθικά και πνευματικά.
Στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι την Άλωση από τους Τούρκους (1453), είχε αποσυντεθεί πλήρως το οικονομικοκοινωνικό σύστημα της αυτοκρατορίας. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι που το 1071 νίκησαν τον Βυζαντινό στρατό στο Matzikert, κατέλαβαν σταδιακά πολλές επαρχίες της Μικράς Ασίας. Στη συνέχεια η δύναμη των Οθωμανών που αρχικά ήταν μια ολιγάριθμη νομαδική φυλή της κεντρικής Ασίας με μογγολική «κουλτούρα», που όμως μετουσίωνε τον βαρβαρισμό της Ασίας και εγκαταστάθηκε στην Ανατολία, βρήκε αντίσταση μονάχα από τον χριστιανικό κόσμο της ελληνόφωνης Ορθοδόξου Ανατολής και της Ρωμαιοκαθολικής Δύσης, που όμως ήταν διαιρημένοι. Οι μουσουλμάνοι αυξανόντουσαν ολοένα, διαθέτοντας στρατό Γενιτσάρων δηλ. Ελλήνων βιαίως απαγμένων που εξισλαμίσθηκαν και φανατίστηκαν σε έσχατο σημείο. Η τουρκική ισχύς εξαπλωνόταν, τότε που το Ελληνικό Γένος παρέπαιε πολιτικά, αλλά πνευματικά η πεμπτουσία της Ορθοδοξίας που ήταν ο τρόπος ζωής του, κράτησε τον ψυχισμό του ακόμα καί μέσα στην επακολουθούσα σκλαβιά που την έβλεπε ως δοκιμασία, αναμένοντας την λευτεριά. Το 1438-39 στη σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας επιχειρήθηκε η ένωση Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας. Οι βυζαντινοί διανοούμενοι δεν δέχτηκαν την βοήθεια των Δυτικών (η οποία δεν θα περιόριζε τους Τούρκους), διότι δεν θα διαφυλασσόταν η Εκκλησία καί ο Ελληνικός λαός, ενώ μέσα στην τουρκιά διαφυλάχθηκαν παρά τις απώλειες, τις συμφορές και την σκλαβιά 400 ετών. Πριν την Άλωση υπήρξαν προστριβές ενωτικών και ανθενωτικών, αλλά επικράτησε η θέση ότι καλύτερα να υποταχθούν στο τουρμπάνι του σουλτάνου παρά στην τιάρα του πάπα.
Οι Τούρκοι το 1453 εφορμούν στην Κωνσταντινούπολη από πλεονεξία για να αρπάξουν και για να κάνουν επίδειξη δυνάμεως παίρνοντας την Βασιλεύουσα. Ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ είχε στρατοπεδεύσει έξω απ’ τα τείχη της Πόλης, πολιορκώντας την για 6 εβδομάδες. Απ’ αυτούς, μόνο οι 12.000 Γενίτσαροι, τα παιδιά των Χριστιανών που είχαν τουρκέψει, ήταν έτοιμοι να πολεμήσουν εναντίον των Ελλήνων δηλ. κατά του ιδίου αίματός τους! Την Πόλη υπερασπιζόντουσαν 7.000 αμυνόμενοι στρατιώτες υπό του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ του Παλαιολόγου, που στις δύσκολες στιγμές του προτάθηκε να διαφύγει αλλά αρνήθηκε λέγοντας: «…πώς να αφήσω τις Εκκλησιές, τον Κύριό μας και τους υπηρέτες του κληρικούς, και το θρόνο, και το λαό μου σε τέτοιο κακό…»! Οι Τούρκοι θα πραγματοποιούσαν την τελευταία επίθεση στις 29 Μαΐου 1453. Αν αποτύγχαναν ξανά, θα εγκατέλειπαν την Πόλη. Την αυγή άρχισε η επίθεση. Στις 8 το πρωΐ οι Τούρκοι είχαν μπεί από τα τείχη. Ο Κωνσταντίνος έκανε το παν για να αποφευχθεί το πάρσιμο της Βασιλεύουσας. Μαχόταν μέχρι τέλους. Χαρακτηριστική είναι η τελευταία κραυγή του Μαρμαρωμένου Βασιλιά βλέποντας ότι πλησίαζε το τέλος της αυτοκρατορίας: «ουκ εστι τις των Χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν απ’ εμού;». Είχε αρχίσει η τριήμερη λεηλασία. Η Πόλις εάλω! Συνέλαβαν κάθε ηλικίας ανθρώπους για να τους πουλήσουν σκλάβους. Η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε σε τζαμί. «Ω πόλις, πόλις, πόλεων πασών κεφαλή! Ω πόλις, πόλις, κέντρον των τεσσάρων του κόσμου μερών! Ω πόλις, πόλις, Χριστιανών καύχημα και βαρβάρων αφανισμός...» (θρήνος Δούκα). Η Άλωση της Πόλης ήταν Άλωση του Ελληνισμού. Από τότε η Κωνσταντινούπολη δεν έπαψε ποτέ να είναι μέχρι και σήμερα για τους Έλληνες εθνικό και θρησκευτικό σύμβολο.
Η Άλωση θεωρήθηκε ως συνέπεια μιας φθοροποιού διαδικασίας που είχε εξασθενήσει τους τελευταίους αιώνες την Βυζαντινή αυτοκρατορία. Η παρακμή οφειλόταν σε κρίσεις, συρρικνώσεις εδαφών και φυσιολογική γήρανση. Επίσης, η αποστασία από τον Θεό, η διαφθορά και η αμαρτωλή χρήση της προαίρεσης του ανθρώπου, η εγκατάλειψη της θείας χάριτος, τα σημεία των καιρών, προμήνυαν την καταστροφή. Πριν την πτώση του Βυζαντίου, η παρακμάζουσα κατάσταση έκανε μερικούς αυτοκράτορες να κάνουν ανοίγματα προς τους μη Ορθοδόξους, χρησιμοποιώντας τους περιθωριοποιημένους Εβραίους σε κρατικές θέσεις, αναβαθμίζοντας έτσι τους ρόλους τους στην οικονομία και στην κοινωνία. Κατά την επιδρομή των Τούρκων, οι Εβραίοι τους βοήθησαν γιατί ήξεραν ότι οι εκτός της Πόλεως ευρισκόμενοι Εβραίοι που ήταν υπό οθωμανική κυριαρχία, έκαναν ότι ήθελαν. Οι λαϊκές παραδόσεις των Εβραίων θεωρούσαν την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ως επιλογή του Θεού για το καλό των Ιουδαίων! Επίσης, οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες είχαν παραχωρήσει θύλακες στους Οθωμανούς που κατέκτησαν σημαντικές πόλεις της Μ. Ασίας και των Βαλκανίων οραματιζόμενοι την οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά την διάρκεια της Άλωσης, οι Γενοβέζοι του Πέραν είχαν δηλώσει ουδετερότητα, ενώ ακόμα και οι Σέρβοι εξαπατήθηκαν δολίως από τους Τούρκους και εξαναγκάσθηκαν να στείλουν 1.500 ιππείς οι οποίοι απειλούμενοι πολέμησαν μαζί τους και όπως ομολόγησαν οι ίδιοι αν δεν βοηθούσαν δεν θα κατακτιόταν η Πόλη, κάτι που όμως επέφερε μεγάλη λύπη στη Σερβία γιατί πνευματικά ανήκε στην Κωνσταντινούπολη και οι Σέρβοι την θαύμαζαν! Ακόμα και οι απλοί άνθρωποι της Δύσης αναρωτιόντουσαν για τους ηγέτες τους: «Δεν θα μπορούσαν να είχαν βοηθήσει τους Έλληνες πριν την πτώση τους;» χωρίς να ξέρουν ότι στη Ρώμη ανάμεναν την απόφαση της Κωνσταντινούπολης για ένωση των Εκκλησιών ζητώντας ανταλλάγματα με σχεδόν δικούς τους όρους! Αυτό ήταν το κριτήριο για να βοηθήσουν τους Έλληνες που απειλούταν από τους Οθωμανούς.
Αν είχαν δεχθεί οι Βυζαντινοί την βοήθεια των Δυτικών, και είχαν υποδουλωθεί σ’ αυτούς αντί στους Τούρκους, τότε ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία θα είχαν αλλοιωθεί! Μετά την Άλωση του 1453, οι Τούρκοι κατακτητές επέτρεψαν την ανεξιθρησκία, την αυτοτέλεια της Ορθοδόξου Εκκλησίας, του Αρμένιου Πατριάρχη και του αρχιραββίνου. Ένα από τα 4 μιλλέτια της οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν το ρωμαίϊκο που περιλάμβανε όλους τους Ορθοδόξους. Όπως και μετά την ρωμαϊκή κατάκτηση των Ελληνικών πόλεων-κρατών που δεν χάθηκε ο Ελληνισμός, έτσι και στην τουρκοκρατία δεν χάθηκε αλλά συνεχίστηκε με Εθνάρχη τον Οικουμενικό Πατριάρχη (σχεδόν όλοι τους ήταν Έλληνες) ο οποίος ήταν ο αυτοκράτορας δεσπότης και αρχιερέας, ο κυρίαρχος των Ρωμηών. Διαμορφώθηκε έτσι ένα Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό κράτος μέσα στην ξένη αυτοκρατορία που ευεργέτησε το Γένος, διατηρώντας την ενότητα του Ελληνισμού που είχε και πάλι ως κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Η οθωμανική αυτοκρατορία στηρίχθηκε τους επόμενους αιώνες σε πρακτικές του Βυζαντίου. Με το να είναι οι Φαναριώτες στην «άρχουσα τάξη» έχοντας ενεργή ανάμειξη στην διακυβέρνηση του κράτους, επηρέαζαν με την διπλωματία τους την Πύλη. Φυσικά, σε πολλές περιοχές του ελληνικού υποδουλωμένου χώρου οι κρατούντες Τούρκοι διακατέχονταν από μουσουλμανικό φανατισμό, μίσος και άλλα πάθη δημιουργώντας πολλά προβλήματα με τους εξισλαμισμούς, το παιδομάζωμα, τη βία κ.α. Όμως η Εκκλησία διέσωσε τον πολιτισμό των Ελλήνων που πυρήνας του ήταν η Ελληνική παιδεία με την διαφορά ότι δεν ανεδείκνυε σοφούς, αλλά Αγίους. Απ’ τα μέσα του 17ου αιώνα ο Ελληνισμός αναπτύσσεται ως «κράτος εν κράτει». Άντεξε και επέζησε με θαυμαστό τρόπο μετά την Άλωση του 1453 μέχρι που ελευθερώθηκε.
Άραγε θα συμβεί αυτό και στις ημέρες μας με την συνεχιζόμενη άλωση που επιχειρεί η παγκοσμιοποίηση;

Στρατής Ανδριώτης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου